Kassla Konveasazionen

Aus Wikipedia

D Kassla Konveasazionen (hochdaidsch a Kasseler Gespräche) han a mitlåitaliche Hãndschrift ungefea ausn Joa 810, de in da Region fu Réngschbuag gschrim woan is. Da Kodex beschded aus 60 Beagament-Bladl auf denan Argumentazionshüfn fia Pfoara und Mönch schdengan und a nu ãndane deologische Aisfiarungen, de ois Kassla Glossn bekãnt san. Dés Manuskript ligt haid in da Murhardschen Bibliothek fu da Uni Kassl.


Inhaltsverzeichnis

[dro werkln] Inhåit

Da Inhåit is in 5 Åbschnit âidaild. Fu da schbråchwissnschåftlichn Foaschung is da Glossn-Dail da wichdigane, wai doatn latainische Weata und Redewendungen auf Åid-Hochdaidsch, aigentli auf Åid-Boarisch iwasézt woan san. Dés woan de easchdn zåghåftn Fasuach, d aigane Muataschbråch a zum aufschraim und dés wås ma sunst neta sågt a auf s Babia bringa. De Glossn han hauptsechli Faschdendigungshüfn fia romanisch redade Laid, dé gãns brakdische Hinwais fia n Åidåg gém, wia zum Baischbü: skir min fahs („Schea mâine Hoa“).

De Glossn head mid a weng am wüdn Schbruch auf, nemli driwa wås da Mönch dea dés aufgschrim håd iwa de Romanen denkt und wea gschaida is, Baian oda Romanen. Dåmåis håds a nu nöadlich fu de Åipn romanisch redade Laid gém, zum Baischbü in Såizbuag und Diaroi.

  • Stulti sunt romani sapienti sunt paiori modica est sapienti in romana plus habent stultitia quam sapientia
  • tole sint uualha spahe sint peigria luzic ist spahe in uualhum mare hapent tolaheiti denne spahi
  • Bled san de Welschn, gschaid san de Baian. Léz (klõa) is de Gschaidhaid in de Welschn, se hãm mea Bledhaid ois Gschaidhaid


De Kassla Glossn han übrigens dailwais fum Dext hea identisch mid am Manuskript aus da Abtai Sankt Galln in da Schwaiz.

[dro werkln] Hintagrund

D Kassla Konveasazionen han fu fü faschidane Schraiwa aufzaichnt woan, dé oft néd bsondas guad schraim kina hãm. De fawentn Bugschdåm, a karolingische Minuskl, dait auf d Entschdeung in oda um Réngschbuag hî. De 60 Beagament-Bladl hãm a Foamat fu 20x14 cm. De Buachdöki san õafåch Hoizbrédl, wo haid nu a modeana Ledaumschlåg driwa is.


[dro werkln] Foaschungsgschicht

D Exhortatio is haid õana fu 4 Daile de ois Kassla Konveasazionen bekãnt gwoadan åid-boarischn Dext. Dés Buach is im Joa 1632 fu Fulda foat nåch Kassl, wås a fum Johann Heinrich Hottinger im Ödan 1637 in saim Weak Historica ecclestica novi testamenti eawend woan.

Wissnschåftlich håd si zum easchdn Måi da Wilhelm Grimm mid dénane Dext im Joa 1846 bschefdigt. Wai a de åide Schrift so schlecht lésn kina håd, håd a a Gåi-Åpfi-Tinktua fawent, de blaiwade Schedn am Dokument ãgricht håd. Am foadan Döki fum Buach fu d Kassla Konveasazionen håd si am 22. Februa 1858 da Åid-Anglist Christian Wilhelm Michael Grein faewigt und õafåch sain Nãm hîgschrim.

De Exhortatio ad plebem christianam, a waidane Gwøn fia s Åid-Boarische, ghead wiad haid gemainsãm mid de Kassla Konveasazionen in õam Bãnd in da Uni Kassl glågat, dé a fian Nãm fu de "Kassla Konveasazionen" (Kasseler Gespräche) faãntwoatlich is.


[dro werkln] Gwøn

  • Wilhelm Braune und Ernst A. Ebbinghaus (Hgg.): Althochdeutsches Lesebuch, Tübingen 1968
  • Horst Brunner: Geschichte der deutschen Literatur des Mittelalters im Überblick (= RUB 9485), Stuttgart 2003, S. 51
  • Wilhelm Grimm: Exhortatio ad plebem christianam. Glossae Cassellanae, in: Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin. Phil.-hist. Klasse 1846, Seite 425–537, Berlin 1848

[dro werkln] Weblinks

Åndane Språchn