Villa rustica
Aus Wikipedia
![]() |
Der Àrtikl is im Dialekt „Owaöstareichisch“ gschriem worn. | ![]() |
Villa rustica (Pluaral villae rusticae) hoast ma auf Latain a Lãndhaus oda s Haupthaus fu ana gressan Lãndwiatschåft. Im römischn Raich woan de Villae rusticae da Mitlbunkt fu am Latifundium, oiso am lãndwiatschåftlichn Grosgrundbsiz, dea aus am Haupthaus beschdãndn håd und mearane Wiatschåftsbautn wia Schdådl, Droadlkåstn, Schåi und maistns sogoa a Båd, dé inahåib fu am gmauatn Hof gléng san. In de römischn Brovinzn woan de Villae rusticae fia d Noarungsmitlbrodukzion zuaschdendi.
Inhaltsverzeichnis |
[dro werkln] Bauwais und Inventar
In Italien håd s Haupthaus fu ana Villa rustica maisdns an grossn Inenhof ghåbt, um den rundumadum de Wiatschåftbautn gschdãndn san. S oft zwoa-etaschige Haus fia de Laid zan wona woa maisdns auf da nöadlichn Hofsaitn. In de galischn und geamanischn Brovinzn woa s Haupthaus oft im Stil fu ana Poatikusvilla: Doat bschded d Foadasaitn aus de Ékrisaliten und am Poatikus dazwischn, oiso ana ofanen Sailnhale. D Won- und Oawadskãman fum Haushean und saina Familia grenzn diarekt an dn Poatikus drãn.
D Villae rusticae hãm maistns ghoazde Bådezima ghåbt oda a aigens Bådhaisl, oft woan a õazöne Zima iwa a Fuasbonhaizung (Hypokaustn) zan hoazn. Fåst oiwai hãm s a an Køla ghåbt, dea entweda ois Schbais und Foarådskãma fawent woan is, oda ois Haushailigtum mid am Altar fia de Larn und ãndane Schuzgodhaidn.
[dro werkln] Lãndwiatschåft
Da Haushea (dominus) fu ana Villa rustica woa oft a bensioniada Soidåd, dea sai Milideazaid ådeant ghåbt håd und in da jéwailing Brovinz in de lokale Infrastruktua integriad woa, zu da Fasoagung fu ana Schdåd oda ana Milideagarnision, dé in da Umgebung gléng is. Wãn auf ana Villa rustica im Duachschnid 50 Laid und Oawadsgreft glébt hãm, dãn hãm dé so fü Lémsmitl broduzian kina, dass nu fia ungefea 20 Laid in da Schdåd oda 20 Soidådn in ana Garnision gnua gwén is. Bsondas efizient woan dé dåmålign Ãnbaumetodn nemli nu ned. Aus dém kã ma zan Baischbü ausrechna, das a Grosschdåd wia Carnuntum mid 40.000 Bewona und doat schdazioniade Soidådn ungefea 2.000 Villae rustica braucht håd fia de Fasoagung mid Lémsmitl. A wãn dazua natiali a de Fasoagung iwa waidan Hãndl und Fischarai mégli woa und so a Entlåstung fia de Bauan fu da Umgebung bedait håd. S Lãnd und de Åkaflechn, wås dé 100.000 Bauan zua Fasoagung braucht hãm woa auf jédn Fåi gschaid gros. Olõa an dea Rechnung siagt ma, dass a in da Gégend fum Donaulimes nu an Haufn römische Lãndhaisa zan findn gém muas, dé bis jéz nu néd archeologisch ausgråm woan san.
A Villa rustica håd iare Woan ungefea bis 50 km Entfeanung in d negsde Schdåd glifat und zwoa am liabstn iwan Wåssawég auf an Flus, wãn dés mégli woa oda auf dé römischn Schdråssn. D Bewiatschåftung håd entweda da Haushea søwa iwawåcht oda ea håd an Fawåita âigschdöd, dea jé nåch Wéda und Joareszaid d ãschdeade Oawad auf d Lãndoawata fadaild håd. Dés woan entweda Sklafn (servus / servi), frai glåssane oda Fraie (liberius / liberii).
Schã dåmåis hãm se de Villa rusticae an de Eafoadanis fum iwaregionaln Moak im römischn Raich ãbassn miassn und hãm bai beschdimte Brodukte néd neta fian lokaln Moak broduziad. So san zan Baischbü de Bauan in Italien in Konkuarenz zu de Broduzentn in de Brovinzn gschdãndn. De Hispania Tarraconensis und Galien woan bekãnt fia eanan Expoat fu Wâi und Ö. Aussadem håd s in Galien a fü Lampiwiatschåft gém und daduach a grosse Brodukzion fu Dexdilien aus Woi, Kas und Bökiflaisch. Egiptn (Aegyptus) und ãndane afrikanische Brovinzn woan de grossn Droadbroduzentn fum Römischn Raich. Ma woas zan Baischbü a, das Olifnö ausn Mitlmearaum nåch Noricum expoatiad woan is.
[dro werkln] Sondafoam villa urbana
Es håd am Lãnd åwa néd neta Lãndgüta gém, dé gãnz auf möglichst efiziente lãndwiatschåftliche Brodukzion ausglégt woan, sondan a luxoariöse Lãndhaisa fia Senatoan und ãndane wichdige politische Ãmtsdrega. Dé hãm auf soichane Lãndhaisa in Soma fabråcht und déswéng untaschaidn si dé Haisa fu de rain wiatschåftlichn Villae rustica. Ma hoasts déswéng a Villae urbanae, wais mea wia a komfoatables Schdådhaus baud woan.
[dro werkln] D Geamanen auf de römischn Hef
Am End fum Römisch Raich is de Befökarung in de Grenzbrovinz duch Geamanenainfele wéniga woan und fü Villae rustica han neama benuzt woan und fafåin. Schã im 3. Joahundat han de Alemanen iwan retischn und owageamanischn Limes driwa und hãm si in de Agri Decumates nida låssn. Doat is de Benuzung fu römische Lãndhaisa archeologisch oft schwa zan nåchwaisn. In ãndane Gégendn hãm de Geamanen schnö d römische Lémsoat ãgnuma und ma kã archeologisch néd so laicht zwischn ana römischn und ana geamanischn Benuzung fu de Villae rusticae untaschaidn. An da Donaugrenz und im Foaåipnlãnd woa åwa dé Gegend so dicht bewåidet, das si de Geamanen maistns bai ehemålige römische Lãnhaisa âiquartiad hãm, wai doat schã grodets Åkalãnd foahãndn gwén is. In Baian und Ésdaraich håd ma déswéng bai fåst jéda gressan Bajuwarn-Sidlung a römische Villa rustica daném gfundn, zan Baischbü in Waging am Se und in Schdraubing. Im Südwestn fu Daidschlãnd håd ma neta bai da Villa Rustica fu Wrumlingen a sekundeare Nuzung fu da römischn Bausubstanz duach Geamanen nåchwaisn kina.
[dro werkln] Villae Rusticae in Baian und Ésdaraich
- Villa Rustica in Meknlohe im Åidmüdåi [1]
- Villa Rustica Etting IV und V, bai Ingolstadt [2]
- Villa Rustica in Niadandoaf, Lãndgrais Fraising [3]
- Villa Rustica fu Schdraubin-Åibuag [4]
- Villa Rustica fu Buagwainting bai Réngschbuag [5]
- Villa Rustica Laidschdédn bai Schdarnbeag [6]
- Villa Rustica Wernhardsberg/Rosnhãm [7]
- Villa Rustica Marzoll, Raichahåi [8]
- Villa Rustica Waging am Se [9]
- Villa Rustica Erlstätt I/Traunstein [10]
- Villa Rustica bai Dåihãm in da Gmõa Wilhearing in Owaédaraich [11]
- Villa Rustica fu Åidhãm-Wånghãm in Owaédaraich
- Villa Rustica fu Åidhãm-Simetsbeag in Owaédaraich [12]
- Villa Rustica bai Fraindoaf, südlich fu Tuln in Nidaésdaraich [13]
- Villa Rustica in Löfibåch, Beziak Hartbeag in da Schdaiamoak [14]
- Villa Rustica Elling, bai Moosdoaf, Bezaik Braunau, Owaésdaraich [15]
- Villa Rustica Kraiwiesen Eugendorf, im såizbuaga Flåchgau
- Villa Rustica Håiwãng, Såizbuag [16]
- Villa Rustica Lesendorf, in Owalienz in Ostdiaroi [17]
- Villa Rustica Nussdoaf-Debant in Ostdiaroi, s "Zwergengebäude" [18]
- Villa Rustica Kaltern I, Caldaro/Kaltern baim Kaltarase in Siddiaroi [19]
- Villa Rustica Rankweil-Brederis in Foararlbeag [20]
- Villa Rustica fu Niklsdoaf im Buagnlãnd [21]
- Villa Rustica fu Halbturn im Buagnlãnd [22]
[dro werkln] Schau a unta
[dro werkln] Gwøn
- ↑ Villa Rustica in Möckenlohe im Naturpark Altmühltal [1]
- ↑ Archäologie Aktuell - Entdeckungen und neue Funde aus der Region Ingolstadt [2]
- ↑ Römische Villa rustica in Mauan/Niadandoaf [3]
- ↑ Der römische Gutshof (villa rustica) von Straubing–Alburg [4]
- ↑ Villa Rustica von Burgweinting [5]
- ↑ Villa Rustica Leutstetten, 82319 Starnberg [6]
- ↑ Der Via-Julia-Radweg durch das ehemalige Pons Aeni [7]
- ↑ Marzoll, Bad Reihenhall [8]
- ↑ Waging I - Villa Rustica [9]
- ↑ Erlstätt I, Traunstein, Bayern [10]
- ↑ AIS-OOE - Wilhering - villa rustica -Thalham[11]
- ↑ Nihil est agri cultura melius...[12]
- ↑ Ein völkerwanderungszeitliches Kriegergrab aus Freundorf, Tulln [13]
- ↑ Villa rustica Hartberg Museen/Historisches Tiscover[14]
- ↑ Bundesdenkmalamt, Denkmale in Oberösterreich [15]
- ↑ Führung „römisches Hallwang“ mit Dr. Peter HÖGLINGER und Mag. Ulli HAMPEL [16]
- ↑ Gemeinde Oberlienz, 30 m langes Gebäude mit ausgedehnter Heizungsnanlage [17]
- ↑ Archäologische Forschungen in Nußdorf-Debant [18]
- ↑ Kaltern I, Bozen, Südtirol [19]
- ↑ Freilichtmuseum "Römervilla" 6830 Rankweil-Brederis [20]
- ↑ Zwei römische Ochsenskelette aus der Villa rustica von Nickelsdorf[21]
- ↑ VIAS - Vienna Institiute for Archaeological Science [22]
- Villae Rusticae in Daidschlãnd - Linklistn
- John T. Smith: Roman Villas. A Study in Social Structure. Routledge, London, 1997. ISBN 0-415-16719-1
- John Percival: The Roman Villa. A Historical Introduction. Batsford, London, 1988 (Paperback).
- Helmut Bender, Hartmut Wolff (Hrsg.): Ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein-Donau-Provinzen des Römischen Reiches. Passauer Universitätsschriften Band 2. Leidorf, Espelkamp, 1994.