Изоморфизм
Уикипедияның мағлұматы
Изоморфизм (грек. isos - тең, бiрдей, morphe - түр, пiшiн) – көркем мәтiнiндегi мазмұн мен түрдіңщ сәйкестiгi.
Кең мaғынадa алатын болсақ көркем шығaрмадaғы мазмұн мен форманың (идея, сюжет, стиль, т.б.) үндecyi. Кейбiр зерттеушiлер қандай да болмасын көркем шығармаға изоморфизм тән деген тұжырым жасайды. Алайда, изоморфизм көркем шығармада көpiнic табуы әрқалай, көбiне суреткердiң шеберлiгiне, көркем шығарманың эстетикалық деңгейiне байланысты болады. Мысалы, көркемдiк жүйенiң барлық саласында да изоморфизм бiрдей көpiнic таппауы мүмкiн.
Поэтикалың шығармаларда параллелизм үлкен рөл атқарады, онда мазмұндық пен дыбыстық бiрлiктiң орны ерекше. Тiптi, бейнелеу мақсатында объектi болып отырған бейне не заттың ерекшелiгiне байланысты лексикалың сөз байлығының өзiн iрiктеп қолдану ерекшелiгi байқалады.
Н.Буало өзiнің әйгiлi «Поэтикалық өнер» атты еңбегiнде идиллия жанрына талдау жасағанда «қарапайым» және «табиғи» деген ұғымдарды қолданса, ал одаға талдау жасағанда - экспрессивтi және патетикалық деген терминдердi қолданады.
Изоморфизм белгiлерi өлең өлшемдерiнде, синтаксистiк құрылым жүйесiнде де көpiнic табуы мүмкiн (Қ.Ысқақов, Ф.Достоевскийлердiң «тығыз» синтаксисi, немесе М.Әуезов, Л.Толстойлардың кең тынысты стилi т.б.).