Alfabeya kurdî ya latînî

Ji Wîkîpediya

Alfabeya kurdî ya latînî ji bo nivîsandina çend zaravayên kurdî tê bikaranîn.

Di nivisîna zaraveya kurmancî de tîpên latînî, kîrîlî û erebî tên bikaranîn. Ji van alfabeyan yê herî zêde tê bikaranîn û ji aliyê nivîskar, hunermend, rojnamevan û rewşenbîran ve hatiye pejirandin tîpên latînî ye.

Tîpên latînî ên di kurmancî de tên bikaranîn 31 heb in. Alfabeya kurdî ya latînî ji van tîpan pêk tê;

Hejmara tîpên alfabeya kurdî 31 in.

Tîpên girdek:

A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z

Tîpên hûrdek:

a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z

Heşt dengdêr in:

a e ê i î o u û

Bîst û sê dengdar in:

b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z

Di zimanê kurdî de 31 yek deng hene û ji bo her dengekî jî tîpek (herfek) heye. Bi tenê dengekî taybetî di zimanê kurdî de heye ku bi du tîpan derdikeve û bi kurdî jê re pevdeng û ewropî jî dîftong dibêjin. Ew jî tîpên Xw ne. Dengê tîpa "x" bilind û xurt e û ya "w" jî nizim û zeyîf" e. Carnan dengê "w" weha kurt û zeyîf e ku mirov nabihîse û bi tenê dengê "x" dibîhîse. Loma jî di nivîsandina kurdî de herî bêtir çewtî di vî dengî de tê kirin. Ev dengê kurdî ku ji du tîpan derdikeve di zaravayê kurdî de ne wek hev e. Di zaravayê kurmancî de jî li gor herêman tê guhartin.

Soranî, dimilî û li hinek deverên kurmancî jî bi tenê "tîpa "x" bi kar tînin. Lê di rastnivîsa kurmancî de pêwîst e ku mirov "xw" binivîse.

Zimanên din