ریبه‌ری ویكبیدیا

Ji Wîkîpediya

[biguherîne] ویكیپیدیا هه‌نگاو به‌ هه‌نگاو

STEP BY STEP WIKIPEDIA له‌ ویكیپیدیاوه‌WIKIPEDIA

ئینسایكلۆپیدیا: (له‌ یۆنانیه‌وه‌: وشه‌ی ئینكیكلیۆس پیدیا = كه‌واته‌ نوسینگه‌ی په‌روه‌رده‌یی) یاخود هه‌وڵی دابینكردنی هه‌موو زانیاریه‌كی جیهان له‌ یه‌ك شویَنیَكدا. میَژوو له‌ میژوودا زۆر ئینسایكلۆپیدیای نوسراو هه‌بوونه‌. ئینسایكلۆپیدیای هه‌ره‌ ناودار له‌ لایه‌ن زانایانی وه‌ك ئه‌رستۆ و ئیبن سینا و فرانسیس به‌یكن و ژان بابتیست و هه‌روه‌ها ئینسایكلۆپیدیاكانی لو رۆند دالبیَرت و دیَنیس دیدرۆت دانراون. ویكیپیدیا چییه‌: ویكیپیدیا به‌ (ئینسایكلۆپیدیا) یاخود زانیارینامه‌ دانراوه‌. ویكپیدیا زانیارینامه‌یه‌كی ئازاده‌. پرۆژه‌یه‌كی كراوه‌یه‌ هه‌موو كه‌سیَك ده‌توانی به‌شداری له‌ نوسینی بكات. ویكیپیدیا پرۆژه‌یه‌كی نیَوده‌وڵه‌تییه‌ به‌ 80 زمانه‌ ده‌نوسریَت. تایبه‌تمه‌ندی ئه‌م ویكیپیدیایه‌ له‌وه‌دایه‌ كه‌هه‌موو كه‌سیَك بۆی هه‌یه‌ وتاره‌كانی بگۆرِیت و شتیان تیا زیاد بكات. له‌م سایته‌ پیَویست بۆ به‌شداربوونی به‌پاره‌ ناكات و خه‌ڵكی له‌هه‌موو شویَنه‌كانی جیهان ده‌توانن به‌شداری له‌ نوسینی ئه‌و زانیارینامه‌ی مرۆڤـ بكه‌ن. ئیَستا مه‌زنترین ویكیپیدیا ویكیپیدیا ئینگلیزیه‌ كه‌ زیاتر له‌ 1200000 وتاری تیَدایه‌. به‌ هه‌موو زمانه‌كانی ویكپیدیاش كه‌هه‌ر زمانه‌ك و لاپه‌رِه‌ی تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌ زیاتر له‌ 2 ملیۆن وتار هه‌نه‌. لۆگۆی ویكیپیدیاش وه‌ك خۆی جیهانیَكه‌ كراوه‌یه‌ و تیپیَك له‌ ئه‌لفوبیَی هه‌موو زمانیَكی جیهانی تیایه‌. ویكیپیدیا چی نییه‌: ویكیپیدیا ئه‌م شتانه‌ی خواره‌وه‌ نییه‌: • شویَنی بلاَوكردنی ریكلام • لیستی لینكه‌كان • فه‌رهه‌نگ • ژووری گفتوگۆكان ویكیپیدیای كوردی

تایبه‌تمه‌ندیی هه‌ره‌ گرنگی ویكیپیدیای كوردی له‌وه‌دایه‌ كه‌ تائیَستا هیچ ئینسایكلۆپیدیایه‌ك به‌ زمانی كوردی نه‌نوسراوه‌. هه‌روه‌ها یه‌كه‌مجاریشه‌ ئینسایكلۆپیدیایه‌كی كوردی له‌سه‌ر ئینته‌رنیَت بلاَوبكریَته‌وه‌. به‌شه‌ كوردیه‌كه‌ی ویكیپیدیا له‌ 7ی كانونی دووه‌می 2004دا به‌ هه‌وڵی ئه‌رداڵ رۆناهی دامه‌زراوه‌. تا ئیَستا ویكیپیدیای كوردی 3111 وتار و بابه‌تی له‌خۆ گرتووه‌. له‌ 15.1.2004 یشدا ویكیپیدیای كوردی كوردی له‌سه‌ر تۆرِی ئینته‌نریَتدا ده‌ستبه‌كار بوو. ده‌ستپیَك بۆ كردنه‌وه‌ی لاپه‌رِه‌ی ویكیپیدیای كوردی ئه‌م ئه‌دریَسه‌ له‌ خانه‌ی ئه‌دریَسی لاپه‌رِری به‌تاڵی ئینته‌رنیَت بنوسه‌ //www.wikipedia.org//. یه‌كسه‌ر ئه‌م لاپه‌رِه‌یه‌ی خواره‌وه‌ت بۆ ده‌رده‌چیَت:

له‌ به‌شی خوراه‌وه‌ی لاپه‌رِه‌كه‌ هه‌موو ئه‌و زمانانه‌ نوسراوه‌ كه‌ ویكیپیدیای پیَ ده‌نوسریَت، یه‌كیَك له‌و زمانانه‌ زمانی كوردیه‌ كه‌ به‌ پیتی كوردی و لاتینیش نوسراوه‌. كلیكی بكه‌ بۆ ئه‌وه‌ی لاپه‌رِه‌ كوردیه‌كه‌ت بۆ بكریَته‌وه‌.

یه‌كه‌م لاپه‌رِه‌ی ویكیپیدیا كوردی كه‌ سایته‌كه‌ ده‌كه‌یته‌وه‌ وه‌ك ئه‌م ویَنه‌یه‌ی خواره‌وه‌یه‌. لاپه‌رِه‌كه‌ ئه‌رشیفی وتار و بابه‌تگه‌ل به‌ هه‌رسیَ دیالیكتی كرمانجی و سۆرانی و زازایی زمانی كوردی كه‌ به‌رهه‌ردوو ئه‌لف و بیَی كوردی و لاتینی داریَژراون له‌خۆ ده‌گریَت.


وه‌ك دیاره‌ له‌ لای راستی سه‌روه‌ی لاپه‌رِه‌كه‌ له‌ ناو چوارگۆشه‌یه‌كدا پیَناسه‌یه‌كی كورتی ویكیپیدیا به‌هه‌رسیَ دیالیَكته‌ كوردیه‌كه‌ نوسراوه‌. له‌ لای راستی خواره‌وه‌ی لاپه‌رِه‌كه‌ش پیته‌كانی ئه‌لفوبیَی كوردی و لاتینی نوسراون، ئه‌گه‌ر كلیكی هه‌ر پیتیَك بكه‌ی ده‌تباته‌ لاپه‌رِه‌یه‌كی تركه‌ تیایدا ته‌واوی ئه‌و وتار و بابه‌تانه‌ی به‌و پیته‌ ده‌ست پیَده‌كه‌ن نمایشكراون. ئه‌گه‌ریش ویستت هه‌موو بابه‌ته‌كانی به‌دیلیكتی سۆرانیش ببینی ئه‌و ده‌توانیت كلیكی لینكه‌ شینه‌كه‌ی گۆشه‌ی چه‌پی خواره‌وه‌ی چوارگۆشه‌ی پیَناسه‌كه‌ی ویكیپیدیا، پاشان هه‌موو یاخود زۆربه‌ی بابه‌ته‌كانی كه‌ به‌ دیالیكتی سۆرانی و ئه‌لفوبیَی كوردی نوسراون بۆت وه‌ك ئه‌و ویَنه‌یه‌ی خواره‌وه‌ له‌ لاپه‌رِیه‌كدا ده‌رده‌كه‌ون.

گه‌رِان له‌ ویكیپیدیا

له‌هه‌ر لاپه‌رِه‌یه‌كی ویكیپیدیای كوردی له‌لای چه‌پی ناورِاستی لاپه‌رِه‌كه‌ خانه‌یه‌كی گه‌رِان به‌دوای وشه‌ و وتاره‌كانی هه‌یه‌ وه‌ك له‌و ویَنه‌یه‌ی خواره‌وه‌ دیاره‌:

وشه‌كه‌ له‌ نیَو خانه‌كه‌ ده‌نوسین و كلیكی (Lebgere) ده‌كه‌ین. ئه‌گه‌ر وتاریَك به‌و ناوه‌ هه‌بوو ئه‌وا بمان نمایش ده‌كات وه‌ك ئه‌وه‌ی خواره‌وه‌:


ئه‌گه‌ریش ئه‌و وتاره‌ی ئیَمه‌ لیَی ده‌گه‌رِیَن نه‌بوو ئه‌وا ئه‌و لاپه‌رِه‌یه‌ بۆمان ده‌رده‌كه‌ویَت:

پاش ئه‌وه‌ی كلیكی ئه‌و لینكه‌ی سه‌ره‌وه‌ ده‌كه‌یت ئه‌م لاپه‌رِه‌ به‌تاڵه‌ بۆت ده‌رده‌چیَت بۆ ئه‌وه‌ی بابه‌ته‌كه‌ی تیا بنوسیت وه‌ك له‌ ویَنه‌كه‌ی خواره‌وه‌ دیار كراوه‌:


پاش ته‌واوكردنی نوسینه‌كه‌ت، خانه‌ی (peshdetin) یاخود نمایشكردنی به‌ر له‌هه‌ڵگرتن كلیك ده‌كه‌یت. به‌م شیَوه‌یه‌ لاپه‌رِه‌كه‌ پاش ئه‌نجامدانی گۆرِانكاری بۆت نمایشده‌كریَت به‌ر له‌وه‌ی به‌ یه‌كجاره‌كی له‌ ئه‌رشیفی ویكیپیدیا هه‌ڵبگیریَت (save) بكریَت. ئه‌گه‌ر دڵنیا بوویت ئه‌وكات كلیكی خانه‌ی (Rupele Tumar bike) بكه‌.

گریَده‌ر یاخود Link:

هه‌ر لاپه‌رِه‌یه‌كی ویكیپیدیا پیَویسته‌ به‌ لاپه‌رِه‌یه‌كی تر به‌ستراو بیَت. ئه‌گه‌ر ویستت هه‌ر وشه‌یه‌ك بكه‌یته‌ گریَده‌ر ئه‌وا وشه‌كه‌ له‌ نیَو دوو كه‌وانه‌ی [ ] له‌مجۆره‌ دابنیَ ئه‌وسا ده‌بیَته‌ گریَده‌ر بۆ لاپه‌رِه‌یه‌كی تر ئه‌گه‌ر ناوی گریَده‌ره‌ یا لینكه‌كه‌ هه‌بیَت، ئه‌گه‌ریش نه‌بیَت ئه‌وا ده‌تباته‌ لاپه‌رِه‌یه‌كی به‌تاڵ كه‌ تۆ ده‌ینوسیت. هه‌روه‌ها ده‌تونیت وشه‌یه‌ك بكه‌یته‌ گریَده‌ر ئه‌گه‌ر كلیكی هیَمای AB بكه‌یت.


نه‌خشه‌سازی رسته‌ و پاره‌گراف

بۆ نوسینی وشه‌كان به‌ تۆخی (bold) ئه‌وا كلیكی پیتی B بكه‌ و بۆ نوسینی خواریش (Italic) كلیكی پیتی I بكه‌. بۆ ده‌ستنیشانكردنی سه‌ردیَریش پیتی (A) كه‌ به‌قه‌باره‌ی گه‌وره‌ نوسراوه‌ كلیك بكه‌.


هه‌ر پیَنج كۆله‌گه‌ی ویكیپیدیا

1. ویكیپیدیا ئینسایكلۆپیدیایه‌: ده‌بیَت به‌شداریكردنه‌كان به‌ شیَوه‌ی زانیاری ئینسایكلۆپیدیا بن. ویكیپیدیا نه‌فه‌رهه‌نگ و نه‌فه‌رهه‌نگۆكه‌ و نه‌ شویَنه‌ بۆ بلاَوكردنی ریكلام بۆ كه‌سیَك یاخود عه‌مباریَكه‌ بۆ گریَده‌ر یاخود لینكی ده‌ره‌كی و، هه‌روه‌ها شویَنیك نییه‌ بۆ بلاَوكردنه‌وه‌ی رای تاكه‌ كه‌سیی خۆت یاخود تویَژینه‌وه‌ پشت راستنه‌كراوه‌كان ، بۆیه‌ پیَویسته‌ به‌كارهیَنه‌ران ره‌چاوی ووردبینی بكه‌ن.

2. ویكیپیدیا بیَلایه‌نی ده‌نویَنیَت: كه‌واته‌ را و رای جیاوازیش ده‌خاته‌ روو و هیچ راو بۆچونیَكی تایبه‌ت په‌سند ناكات ئه‌گه‌ر هه‌موو راوبۆچونه‌كان به‌وپه‌رِی وورده‌كاری و بیَلایه‌نیه‌وه‌ نه‌خاته‌ به‌ر دیدی به‌كارهیَنه‌ران بۆ ئه‌وه‌ی هه‌موویان هه‌موو بۆچونه‌كان بزانن و، هیچ بۆچونیَك پیَشكه‌ش ناكات كه‌ ئه‌وه‌یان راوبۆچونی راست وباشتره‌. ئه‌مه‌ش ئه‌و مانایه‌ ده‌دات كه‌ ده‌بیَت زانیاری پشت راستكراو و تابكریَت له‌گه‌ڵ سه‌رچاوه‌كانی به‌تایبه‌تیش ئه‌گه‌ر وتاره‌كه‌ زادی مشتومرِ بیَت. هه‌ر كاتیَك مشتومرِ له‌سه‌ر وتاریَك هه‌بوو كه‌وانه‌ی لایه‌نگری خۆت (دژ یاخود له‌گه‌ڵ) بیروبۆچونی دووتۆی وتاره‌كه‌ دابنیَ. و هۆیه‌كانی مشتومرِ لاپه‌رِه‌ی مشتومرِ به‌پیَی شیَوازه‌كانی چاره‌سه‌ركدنی ناكۆكی دیاری بكه‌ .

3. ویكیپیدیا (زانیارینامه‌) ئینسایكڵۆپیدیایه‌كی ئازاده‌: كه‌واته‌ ویكیپیدیا به‌ پیَی مۆڵه‌تی GFDL یاخود هه‌ندیَ له‌سه‌رچاوه‌كانی موڵكداریَتی گشتی، له‌گه‌ڵ هه‌بوونی ئه‌گه‌ری دووباره‌ بلاَوكردنه‌وه‌ و گریَدانی به‌ پیَی یاسای مۆڵه‌تی ناوبراو له‌گه‌ڵ جه‌ختكردن كه‌ هه‌موو وتار و بابه‌ته‌كان قابیل به‌گۆرِان و ده‌ستكارین. به‌م پیَیه‌ش هه‌ر وتار و بابه‌تیَك كه‌ تۆ له‌ ویكیپیدیا ده‌ینوسی ده‌كریَ به‌كارهیَنرانی تر هه‌موو بابه‌ت یا وتاره‌كه‌ ده‌ستكاری بكه‌ن و دووباره‌ دایانبرِیَژن. بۆیه‌ نابیَت هیچ وتار یا بابه‌تیَك بخیته‌ ناو ویكیپیدیا كه‌ پیَچه‌وانه‌ی مه‌رچه‌كانی مۆڵه‌تی GFDL بن.

4. ویكیپیدیا به‌پیَی ریَساكا گشتییه‌كانی مشتومرِ كار ده‌كات: ریَز له‌به‌كارهیَنه‌ره‌كانی تر بگره‌ ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر بۆچونه‌كانیانش دژ به‌ هی تۆ بن، پیَویسته‌ شارستانی بیت و په‌نا بۆ هیَرِشی تاكه‌ كه‌سی نه‌به‌، ئه‌گه‌ر ناكۆكی له‌سه‌ر بابه‌تیَك روویدا ئارام به‌ و بۆچونی به‌رامبه‌ره‌كه‌ت به‌هه‌ند هه‌ڵگره‌ و په‌نا بۆ كیَشانه‌وه‌ی وتاره‌كه‌ت مه‌به‌ به‌پیَی یاسای هه‌ر سیَ كیَشانه‌كه‌، له‌بیرت نه‌چیَت كه‌ ویكیپیدیای كوردی زیاتر له‌ 3111 وتاری تیَدایه‌ كه‌ تۆ ده‌توانی كاریان له‌سه‌ر بكه‌یت. گومانی خراپ به‌كه‌سانی تر مه‌به‌ وه‌ك چۆن تۆ ده‌ته‌ویَت خه‌ڵك گومانی خراپت پیَ نه‌بات. به‌رامبه‌ره‌كه‌ت قبوڵ بكه‌ و هاوكار به‌.

5. ویكیپیدیا یاسای توندی نییه‌: بوونی ئه‌و یاسا و ریَسایانه‌ی سه‌ره‌وه‌ كه‌ كۆمه‌ڵگه‌ی ویكیپیدیا دایناون و له‌سه‌ری كۆك بوونه‌ وا ناكات ریَگه‌ت لیَ بگیریَت كه‌ به‌ جورئه‌ته‌وه‌ ده‌ستكاری و گواستنه‌وه‌ و گۆرِینی وتاره‌كان بكه‌یت، چونكه‌ خۆشیه‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ كه‌ ته‌واوه‌تی لیه‌ بابه‌ته‌كان زه‌روور نییه‌، له‌وه‌ش نیگه‌ران مه‌به‌ وتاره‌كه‌ت تیَكدابیَت چونكه‌ ه‌هه‌موو دانه‌كانی پیَشتری وتاره‌كه‌ له‌ ئه‌رشیف هه‌ڵده‌گیریَن و، له‌ بیریش نه‌كه‌یت كه‌ ئه‌وه‌ی تۆش ده‌ینوسی له‌ ئه‌رشیف هه‌ڵده‌گیریَت.