Qoser
Ji Wîkîpediya
Qoser (tr:Kiziltepe) navçeyek bi ser Mêrdînê ve girêdayi ye.
Gor ku tê zanîn dibên: navê Qoserê berê Dunaysir dûre bûye Tilermen dure jî bûye Qoser. Nayê zanîn ku "Dunaysir" bi bi kîjan zimanîye lê dibên "Tilermen" bi Ermenî ye û "Qoser" jî bi zazakî ye. piştî tewleta Tirk tê damezirandin navê wê dibe "Kızıltepe" Qoser navçeyek bi Mêrdînê ve girêdayiye. Lê ji mêrdînê mezintire. Di nava bajarê Kurdîstan ê de yê herî entellektuele. Xwendevanê wê pire û serkeftîne.ji helbestvana heya wênesaza û heya dînê wê giştik di nava geldene. Wek helbestvan: Rênas Jiyan, Lal Laleş, îrfan Amîda, Şevger Amedî roman û çîroknivîs: Yaqup Tİlermenî, Îbrahîm Seydo Aydogan.
Dinê bajêr: Eledînê dîn, Qomançero, Dodo ...
Qoser dema ku gundê çiyê tên şewitandin xelkê gunda nêvyê pir bar diikin û tên Qoserê. Di wê demê de nıfûsa Qoser ê zêde dibe. Yê koç dikin û tên Qoser ê piranî surgûçî, xwirsî, baqustanî, û hwd. Gundên Xursê bi tûtina xwe bi nav û denge. Navê taxên Qoserê: Qoser, Xirafa, Qoser bi qanûn vexwiriya jinên tûtina qaçax jî bi nav û deng e. Gor nîşanan di demên berê de nifûsa Qoser ê ji ya neha bêtir bû. Mizgeftek mezin bi navê ku gel lê kiriye "Mizgefta Kevn" heye. Li vê mizgeftê bi carekê 800 mirov dikarin limêj bikin. Ve yeka mirov li ser demen berê yê Qoser ê difikirîne ku: gor mizgeftek bi vî rengî heye tê wê wateyê ku nifûsa Qoser ê pir bû.