Berberî (gel)
Ji Wîkîpediya
Berberî, an jî imazighen, gelekê li Efrîqayê Bakur dijîye. Ji zimanên wan re jî berberî tê gotin. Navê berberî bê gûmanî di wûşeya yewnanî barbar de tê. Di Romaya antîk de barbar ji bo gelên Efrîqayê dihat bikaranîn.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Hîmî
Hîmîyê berberiyan ne vebirî ye. Li gorî Herodot dîroka xwe de nivisandî şûna niha berberî lê dijîn Nûmîd, Garament, Lîbyan hebûn. Bê gûmanî hîmî berberîyan ewna ne.
[biguherîne] Ziman
Berberî bi zimanê ku berberî axaftin e. Ew zimaneki zimanmalbata zimanên efro-asyayî de ye.
Hin gelî Cezayêr , Fas û Tûnis berberî ne. Lê ji bo eraban ve teva hev bûna niha hindik gelên wan welatnan berberî ne. Li Lîbya, Morîtanya, Misir, Nîjer, Çad û Malîyê jî berberî hene.
[biguherîne] Çande
Berberî gelekî maderşahî bûn. Berberîyan rojnameyeke xwe heye ya ku li sala 950 b.z. dest pê dike. Ew berwara ku şahekî berberîyan derbaza textê Bubastidan li Misirê bûbû, Bubastîs kiribû paytextê dewletê. Yên ku di çolê de dijîn, ji wan re tuareg dibêjin.
Îroj berberî bi gelemperî misilman in.
[biguherîne] Welatê berberî lê dijîn
- Fas : 12 000 000
- Cezayêr: 8 500 000
- Fransa: 1 200 000
- Nîjer : 1 000 000
- Malî : 700 000
- Lîbya : 350 000
- Belçîka : 200 000
- Holanda : 200 000
- Lîberya , Îsraîl , Sûrîyê û Urdun : 100 000
- Tûnis: 100 000
- Morîtanya : 80 000
- Burkîna Fazo : 50 000
- Spanya 50 000
- Misir 10 000
Yekûn: 25 milyon.
[biguherîne] Hin berberîyên navdar
- Tarîq bin Zîyad, şahê endulusî ye
- Îbnî Xaldûn, bavê dîrokê
- Zinédine Zidane, gokbazekî fransî
- Mustapha Hadji, gokbazekî fasî