rok 1895 / MDCCCXCV
XVIII wiek · XIX wiek · XX wiek
1893 « 1894 « 1895 » 1896 » 1897
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 15 stycznia - światowa premiera baletu Jezioro łabędzie Piotra Czajkowskiego, w Petersburgu.
- 20 stycznia - promieniowania rentgenowskiego (promieni X), po raz pierwszy użyto je w celach klinicznych. W Dartmouth w stanie New Hampshire zastosowano je do zbadania i złożenia złamanej ręki.
- 13 lutego - bracia Auguste Lumiere i Louis Lumiere złożyli patent na kinematograf.
- 22 lutego - Ottomar Anschütz, wynalazca tachyskopu (szybkowidza), odpłatnie prezentuje w Berlinie 40 historyjek obrazkowych (300 widzów).
- 22 marca - pierwszy pokaz filmu braci Lumiere w Paryżu. Pokazano na nim film "Wyjście robotników z fabryki" zrealizowany zaledwie 3 dni wcześniej.
- 17 kwietnia
- w Simonoseki został zawarty pokój kończący wojnę chińsko-japońską. Japonia zajęła półwysep Liaotung, Formozę oraz Wyspy Rybackie.
- braci Lumiere przedstawili kinematograf fachowej publiczności w paryskiej Sorbonie (druga prezentacja odbyła się 8 listopada)
- maj - we Włoszech rozegrano pierwsze zawody samochodowe na trasie Turyn-Asti-Turyn.
- 11 czerwca - start pierwszego długodystansowego wyścigu samochodowego. Na trasie Paryż-Bordeaux-Paryż o długości 1.178 km, zwycięstwo odniósł Francuz E. Levassor na samochodzie spalinowym Panhard-Levassor.
- 12 czerwca - kongres Towarzystwa Fotograficznego w Lyonie, podczas którego braci Lumiere kręcili i natychmiast wywoływali różne krótkie filmy.
- 21 czerwca - otwarto Kanał Cesarza Wilhelma (obecna nazwa Kanał Kiloński).
- 1 listopada
- założenie pierwszego na świecie automobilklubu narodowego. Powstał Automobilklub Amerykański (American Motor League). 12 dni później założono Automobilklub Francji (Automobile Club de France) - wiodący organizator sportu samochodowego w Europie.
- bracia Max i Emil Skladanowscy przedstawili w berlińskim variete Wintergarten "żywe obrazy" za pomocą bioskopu (2 projektory i 2 kamery).
- 11 listopada - włoski wynalazca Filoteo Alberini opatentował kinetograf.
- listopad - w USA odbył się pierwszy wyścig samochodowy na kontynencie amerykańskim. 87,5 km trasę Chicago-Evanston, w trudnych zimowych warunkach, najszybciej (czas: 10 godz. 23 min.) pokonał Amerykanin Ch.Dureya.
- 28 grudnia
- ustanowiony został francuski protektorat nad Madagaskarem.
- Lenin założył w Petersburgu Związek Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej.
[edytuj] Urodzili się
- 1 stycznia - Edgar Hoover, amerykański prawnik, dyrektor FBI (zm. 1972)
- 31 stycznia - Stanisław Młodożeniec, polski poeta, współtwórca futuryzmu (zm. 1959)
- 13 marca - Roman Wilkosz, polski malarz, projektant, nauczyciel pedagog (zm. 1967)
- 29 marca - Ernst Jünger, pisarz niemiecki (zm. 1998)
- 6 maja - Rudolf Valentino, amerykański aktor filmowy pochodzenia włoskiego (zm. 1926)
- 11 maja - Jan Parandowski, pisarz, prezes PEN Clubu (zm. 1978)
- 21 maja - Nikifor Krynicki, polski malarz prymitywista pochodzenia łemkowskiego (zm. 1968)
- 1 czerwca - Tadeusz Bór-Komorowski, dowódca Armii Krajowej (zm. 1966)
- 9 czerwca - Felicjan Sławoj Składkowski, polski generał i polityk; premier RP 1936-1939 (zm. 1962)
- 8 lipca - Igor Tamm, fizyk rosyjski, laureat Nagrody Nobla w 1958 roku (zm. 1971)
- 10 lipca - Carl Orff, niemiecki kompozytor i dyrygent (zm. 1982)
- 26 lipca - Robert Graves, brytyjski powieściopisarz (zm. 1985)
- 29 sierpnia - Jerzy Kirchmayer, polski generał (zm. 1959)
- 16 września - Franciszek Żwirko, lotnik polski (zm. 1932)
- 21 września - Siergiej Jesienin, poeta rosyjski (zm. 1925)
- 25 września - Sylvester Saller ofm, biblista katolicki, archeolog, franciszkanin (zm. 1976)
- 2 października - Groucho Marx, komik amerykański (zm. 1977)
- 8 października - Juan Perón, dyktator argentyński (zm. 1974)
- 15 listopada - Olga Romanowa, wielka księżna rosyjska, córka cara Mikołaja II, święta prawosławna (rozstrzelana z rodziną przez CzeKa) (zm. 1918)
- 15 listopada - Antoni Słonimski, polski pisarz i felietonista (zm. 1976)
- 14 grudnia - Jerzy VI, król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (zm. 1952)
- 25 grudnia - Stefan Rowecki (pseudonim Grot), generał, komendant główny Armii Krajowej (zm. 1944)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
|
|