1981

Z Wikipedii

Rok 1981 / MCMLXXXI Stulecia : XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek

Sto lat wstecz

Dziesięciolecia : 1930-1939 1940-1949 1950-1959 1960-1969 1970-1979 1980-1989 1990-1999 2000-2009

Lata : 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991

||||||||||

[edytuj] Wydarzenia w Polsce

5 stycznia - Antoni Piechniczek został trenerem piłkarskiej reprezentacji Polski.
7 stycznia - podjęto decyzję o zamknięciu huty aluminium "Skawina" i wstrzymaniu produkcji celulozy w Jeleniej Górze
8 stycznia - opanowano erupcję ropy w Karlinie, stłumiono pożar
16 stycznia - pierwszy transport ropy z Karlina do rafinerii
27 stycznia - Te Deum Krzysztofa Pendereckiego dedykowano Janowi Pawłowi II
2 lutego - prymas Stefan Wyszyński w swoim kazaniu poparł zdecydowanie ruch "Solidarności"
5 lutego - Główny Urząd Statystyczny poinformował, że przeciętna płaca w Polsce w 1980 roku wyniosła 5755 zł, zaś najniższe zarobki odnotowano w służbie zdrowia i w handlu.
9 lutego - były premier Piotr Jaroszewicz został wykluczony z PZPR.
11 lutego - Episkopat wezwał do stałego i uczciwego dialogu władz z obywatelami.
11 lutego - Generał Wojciech Jaruzelski został premierem.
17 lutego - zarejestrowano Niezależne Zrzeszenie Studentów - NZS.
6 marca - powstało Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald.
8 marca - pierwszy zjazd "Solidarności Rolników Indywidualnych" w Poznaniu; Jan Kułaj (woj.przemyskie) został wybrany przewodniczącym.
19 marca - "prowokacja bydgoska", po sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy milicja pobiła trzech działaczy "Solidarności"
24 marca - komunikat o przedłużeniu ćwiczeń "Sojuz 81" na czas nieokreślony. Zachodnie okręgi Armii Radzieckiej oraz jednostki stacjonujące w Polsce i NRD od wielu miesięcy trwały w podwyższonej gotowości bojowej.
27 marca - generał Wojciech Jaruzelski podpisał tekst pt. Myśl przewodnia wprowadzenia Stanu Wojennego.
1 kwietnia - wprowadzono reglamentację mięsa i wędlin (cukier reglamentowany był od 1976).
3 kwietnia - skończył się pierwszy zjazd Niezależnego Związku Studentów w Krakowie; Jarosław Guzy z Uniwersytetu Jagiellońskiego wybrany został przewodniczącym. Lech Lipiński z Uniwersytetu Wrocławskiego został przewodniczącym Komisji Rewizyjnej.
3 kwietnia - ukazał się pierwszy numer Tygodnika Solidarność
10 kwietnia - premier Wojciech Jaruzelski zaapelował z trybuny sejmowej o zawieszenie na 3 miesiące wszelkich akcji strajkowych.
16 kwietnia - Nadzwyczajny Zjazd Aktorów reaktywował dawną nazwę Związek Artystów Scen Polskich (ZASP); Andrzej Szczepkowski został prezesem.
21 kwietnia - po 8 latach powrócił do Polski Edward Bałuka, jeden z przywódców strajków stoczniowych w Szczecinie z zimy 1970/71 roku.
23 kwietnia - do Polski przybyła delegacja KPZR pod przewodnictwem Michaiła Susłowa.
30 kwietnia - wprowadzono kartki na masło, mąkę, kaszę i ryż.
12 maja - zarejestrowano Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych "Solidarność".
15 maja - w Katowicach powstało "forum partyjne", konserwatywna reakcja na ruch reform w partii. Z tego samego ducha wywodził się nowy tygodnik "Rzeczywistość".
25 maja - w kilku miastach studenckie marsze protestacyjne (NZS) pod hasłem uwolnienia więźniów politycznych.
31 maja - pogrzeb Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w którym udział wzięło tysiące wiernych.
czerwiec - Grzegorz Ciechowski założył Republikę.
5 czerwca - z 14-dniową wizytą po 30 latach nieobecności przybył laureat Literackiej Nagrody Nobla, Czesław Miłosz. W księgarniach utworzyły się kolejki po jego książki.
11 czerwca - po rozmowach z rządem "Solidarność" odwołała akcję strajkową z powodu niewywiązywania się władz z obietnic wyjaśnienia bydgoskiego incydentu w marcu.
15 czerwca - początek procesu przywódców KPN: L. Moczulskiego, R. Szeremietiewa, T. Stańskiego i T. Jędziszka.
28 czerwca - w 25. rocznicę Czerwca '56 oficjalnie odsłonięto Pomnik Ofiar Czerwca 1956 na placu Mickiewicza w Poznaniu.
5 lipca - 5 751 Świadków Jehowy przyjechało na zgromadzenie do Gdańska.
7 lipca - Jan Paweł II ustanowił biskupa warmińskiego Józefa Glempa prymasem Polski.
31 lipca - w skład rządu weszło 4 generałów. Sejm przyjął nową ustawę o cenzurze, która odtąd miała działać jawnie, na podstawie jasnych kryteriów.
1 sierpnia - o około 15-20% obniżono normy kartkowe na mięso i jego przetwory oraz wprowadzono kartki na proszek do prania.
3 sierpnia - zaczęła się kolejna tura rozmów rządu z "Solidarnością"
13 sierpnia - apel episkopatu w rocznicę wydarzeń sierpniowych.
19 sierpnia - formą nacisku w sprawie dostępu do radia i telewizji były ogłoszone przez "Solidarność" 2 dni bez prasy. Akcja uwieńczona częściowym powodzeniem.
20 – 22 sierpnia – w gdańskiej hali Olivia odbył się I Przegląd Piosenki Prawdziwej "Zakazane Piosenki".
21 sierpnia - Jerzy Urban, publicysta tygodnika "Polityka", został rzecznikiem rządu.
5 września - w gdańskiej Hali Olivia rozpoczął się krajowy Zjazd "Solidarności".
5 września - po buncie w areszcie śledczym w Bydgoszczy uciekło 188 więźniów; bunty więźniów kryminalnych były częstymi wydarzeniami jesieni 1981.
7 września - ostry konflikt w Hucie "Katowice" spowodowany uniemożliwieniem wydawania czasopisma "Nowy Związkowiec".
8 września - na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ Solidarność z inicjatywy delegata z Ostrowa Wlkp., Henryka Sicińskiego, uchwalono Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej
10 września - naczelny sąd dziennikarski zrewidował wyrok w sprawie Tadeusza Samitowskiego: tylko 1 rok zawieszenia w prawach członkowskich.
15 września - uchwała Rady Ministrów wprowadziła dla górników 3-krotne stawki za pracę w wolne soboty.
24 września - apel 35 intelektualistów do władz i do "Solidarności" - o poszukiwanie tego, co wspólne, o "podmiotowe" traktowanie społeczeństwa.
16 października - za publikację wywiadu z działaczem byłego KOR, Jackiem Kuroniem, naczelny redaktor "Sztandaru Młodych" został usunięty z pracy; protest zespołu redakcji. Stefan Bratkowski, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, wydalony został z PZPR.
18 października - Wojciech Jaruzelski został I sekretarzem KC PZPR.
18 października - Rada Ministrów przedłużyła o 2 miesiące służbę wojskową żołnierzy wojsk lądowych, którzy kończyli 2. rok służby.
23 października - "Solidarność" pragnęła stworzyć instytucję społecznej kontroli polityki gospodarczej rządu; sprzeciw władz. Rząd powołał wojskowe terenowe grupy operacyjne dla kontroli sprawności administracji.
25 października - 18-letnia Japonka Keiko Urushikara laureatką VIII Międzynarodowego konkursu Skrzypcowego w Poznaniu.
27 października - strajk okupacyjny w kopalni "Sosnowiec" po podrzuceniu fiolek z trującym płynem.
3 listopada - pierwszy wygrany przez redakcję tygodnika Solidarność proces przeciwko cenzurze.
7 listopada - Polskę opuścił potajemnie płk Ryszard Kukliński ze Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, związany od lat z wywiadem amerykańskim.
12 listopada - zwodowano w Stoczni Gdańskiej kadłub "Daru Młodzieży".
12 listopada - wszystkie wyższe uczelnie objęte strajkami; studenci domagali się nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i solidaryzowali się ze strajkiem w radomskiej Wyższej Szkole Inżynierskiej.
19 listopada - strajki w szkołach średnich Lublina i jego województwa, liczne postulaty, najważniejszy z nich: odwołanie kuratora.
20 listopada - Wałęsa zaapelował do ludzi pracy i związków zawodowych Europy Zachodniej o pomoc żywnościową dla Polski.
22 listopada - podwyżka cen benzyny i olejów napędowych o 50-80%.
1 grudnia - podwyżka cen alkoholu o 40-80%.
5 grudnia - Biuro Polityczne KC PZPR upoważniło Wojciecha Jaruzelskiego do wprowadzenia stanu wojennego w wybranym przez niego terminie.
11 grudnia - niezależny Kongres Kultury Polskiej rozpoczął obrady w Teatrze Dramatycznym. Pierwszy przemówił Jan Józef Szczepański.
12 grudnia - Rada Państwa podjęła uchwałę o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.
13 grudnia - Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) wprowadziła na terytorium Polski stan wojenny.
14 - 17 grudnia - wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej, na ulicach Gdańska starcia demonstrantów z ZOMO, do walki skierowane zostały helikoptery i czołgi; pierwsze ofiary walk ulicznych.
16 grudnia - pacyfikacja kopalni "Wujek" przez oddziały ZOMO
20 grudnia - zakończył się strajk w Porcie Gdańskim.
Utworzono Śnieżnicki Park Krajobrazowy.
24 grudnia - posłanie Wojciecha Jaruzelskiego do narodu polskiego: "13 grudnia nie było już innego wyjścia".
28 grudnia - po dwóch tygodniach pobytu pod ziemią zakończono strajk 1 074 górników z kopalni Piast, strajk ten był najdłuższy spośród związanych bezpośrednio z wprowadzeniem stanu wojennego.
30 grudnia - Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) zwróciła się do Sejmu o ustanowienie Trybunału Stanu dla osądzenia osób, które wtrąciły Polskę w stan kryzysu w latach siedemdziesiątych.

[edytuj] Wydarzenia na świecie

1 stycznia - drugie rozszerzenie Wspólnoty Europejskiej. Krajem przystępującym była Grecja.
20 stycznia - wypuszczono zakładników z amerykańskiej ambasady w Teheranie.
20 stycznia - Ronald Reagan został nowym prezydentem USA.
25 stycznia - zapadł wyrok w procesie przeciwko tzw. bandzie czworga w Chińskiej Republice Ludowej.
3 lutego - Gro Harlem Brundtland została pierwszą kobietą premierem w Norwegii.
23 lutego - oddziały Guardia Civil przeprowadziły nieudaną próbę puczu wojskowego w Hiszpanii.
25 marca - założono Park Narodowy Garajonay.
30 marca - nieudany zamach na prezydenta USA Ronalda Reagana.
12 kwietnia - wystartował do pierwszego lotu wahadłowiec kosmiczny Columbia.
10 maja - François Mitterrand został prezydentem Francji.
13 maja - Mehmet Ali Ağca dokonał nieudanego zamachu na papieża Jana Pawła II.
5 czerwca - do publicznej wiadomości w Stanach Zjednoczonych podano informację o zanotowaniu pierwszych zachorowań na nieznaną dotąd chorobę, nazwaną później AIDS.
29 lipca - ślub lady Diany Spencer (księżna Diana) i księcia Karola Windsor, następcy tronu Wielkiej Brytanii.
1 sierpnia - w USA rozpoczęła nadawanie telewizja muzyczna MTV. Pierwszym pokazanym teledyskiem był Video Killed The Radio Star zespołu The Buggles.
12 sierpnia - koncern IBM wprowadził na rynek swój pierwszy model komputera osobistego.
14 września - Ojciec Święty Jan Paweł II ogłosił encyklikę Laborem exercens
22 września - oddanie do użytku pierwszej linii pociągów o wielkiej prędkości (TGV) między Paryżem a Lyonem.
6 października - zamach na prezydenta Egiptu Anwara Sadata.
18 października - Ogólnogrecki Ruch Socjalistyczny Andreasa Papandreu odniósł zdecydowane zwycięstwo w greckich wyborach parlamentarnych.
14 grudnia - uchwałą Knesetu Izrael dokonał aneksji Wzgórz Golan.
Powstał BITNET.