Agnostycyzm

Z Wikipedii

Agnostycyzm (gr. ἄγνωστος ágnōstos — "nieznany, niepoznawalny") – pogląd, według którego nigdy nikomu nie uda się dowieść istnienia lub nieistnienia boga, bądź negujący całkowicie lub częściowo możliwość poznania bytu. Thomas Henry Huxley wprowadził termin agnostycyzm, wykluczając możliwość poznawczą człowieka na polu „istoty” rzeczy jak i „istoty” związków przyczynowo-skutkowych. W swym stanowisku przeciwstawia się ateizmowi i teizmowi. Agnostycyzm przybiera różne formy.

Demograficzne ośrodki badawcze przeważnie zaliczają agnostyków do tej samej grupy co ateistów i niewierzących^[1], co może być mylące.

Spis treści 1 Etymologia 2 Klasyfikacja agnostycyzmu 3 Agnostycyzm filozoficzny 4 Przypisy 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Etymologia

Słowo "agnostyk" wprowadził Thomas Henry Huxley w 1871 r., aby opisać filozofię, która sprzeciwia się gnostycyzmowi, mając na myśli nie tylko grupę religijną z początku pierwszego tysiąclecia, lecz wszystkie twierdzenia duchowej lub mistycznej wiary^[2]

Przywódcy wczesnego kościoła chrześcijańskiego używali greckiego słowa gnoza (wiedza, poznanie) dla opisania "wiedzy duchowej". Agnostycyzmu nie wolno mylić z religijnymi nurtami przeciwstawnymi doktrynie gnozy i gnostycyzmu; te nurty zwykle nie mają wiele wspólnego z agnostycyzmem. Huxley użył pojęcia w znaczeniu generalnym.

W czasach współczesnych użycie słowa "nieznane" (ang. not knowable ) widoczne jest w literaturze naukowej w psychologii i neurobiologii^[3], a także w znaczeniu "bliskim niezależności" w technicznej i marketingowej literaturze w języku angielskim, np. hardware agnostic. To ostatnie jest niepoprawne i powinno zostać zastąpione pojęciem "technologicznie obojętny" (bez przesądów, uprzedzeń).

[edytuj] Klasyfikacja agnostycyzmu

Agnostycyzm można podzielić na kilka kategorii. Współczesne wariacje to:

• Silny agnostycyzm – istnienia boga lub bogów nie można udowodnić w żaden sposób i nigdy nie uda się tego udowodnić.
• Słaby agnostycyzm – istnienie boga lub bogów jest obecnie niewiadome, lecz może stać się wiadome w przyszłości, dlatego na razie należy wstrzymać się z oceną.
• Teizm agnostyczny (również agnostycyzm religijny ) — ktoś kto twierdzi, że nie wiadomo czy bóg/bogowie istnieją a mimo to nadal w niego/nich wierzy. Agnostycyzm religijny odrzuca jednak wszystkie treści religijne, zawarte w tradycji i świętych księgach uważając, że ich wartość poznawcza jest zbliżona do legend. Zakłada również, że aby coś zbadać, trzeba mieć ścisłą definicję tego, co się bada – dopiero wtedy możliwe jest stworzenie odpowiedniej metody i przyrządu badawczego.
• Ateizm agnostyczny — ktoś kto twierdzi że nie wie czy bóg lub bogowie istnieją i w niego/nich nie wierzy^[4].
• Apateizm – to apatia, bądź brak zainteresowania pytaniem o istnienie lub nieistnienie bóstwa. Innymi słowy, przekonanie że kwestia ta nie ma znaczenia dla życia osoby wygłaszającej ten pogląd.
• Ignostycyzm – pytanie o istnienie boga jest pozbawione sensu, ponieważ nie posiada ono weryfikowalnych (czy testowalnych) skutków i dlatego powinno być zignorowane.

[edytuj] Agnostycyzm filozoficzny

Agnostycyzm filozoficzny to pogląd odnoszący się do ludzkiego poznania. Głosi on, że ludzkie poznanie jest ograniczone i nie dostarcza wiedzy o rzeczywistości lub nie możemy zweryfikować jej prawdziwości. Jest to pojęcie bardzo bliskie sceptycyzmowi filozoficznemu. Współcześni filozofowie, między innymi Robert Anton Wilson, starali się generalizować pojęcie agnostycyzmu, nie odnosząc go tylko do istnienia boga.

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Czajniczek Russella
• Egzystencjalizm
• Gnostycyzm
• Ietsyzm
• Internetowa Lista Ateistów i Agnostyków
• Nihilizm
• Ruch racjonalistyczny
• Relatywizm
• Sceptycyzm
• Sekularyzm
• Solipsyzm

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Agnostycyzm Barbara Stanosz
• Agnostycyzm Maria Szyszkowska
• Kim jest agnostyk? Bertrand Russell