Aleje Jerozolimskie w Warszawie

Z Wikipedii

Warszawa
Aleje Jerozolimskie
Skorosze, Salomea, Stare Włochy, Raków, Szczęśliwice, Stara Ochota, Filtry, Mirów, Śródmieście Południowe, Śródmieście Północne
Długość:	15km
Aleje Jerozolimskie w okolicach Pałacu Kultury i Nauki, widoczny rząd zachowanych przedwojennych kamienic
przebieg
0 ul.Smolna 335m r.Ch.de Gaulle'a 490m ul.Bracka 530m ul.Bracka 660m ul.Krucza 990m r.R.Dmowskiego 1140m ul.Poznańska 1290m ul.Pankiewicza 1440m ul.E.Plater 1690m al.Jana Pawła II/ul. Chałubińskiego 2140m ul.Żelazna 230m pl.Zawiszy ul.Spiska 3400m ul.J.U.Niemcewicza 3480m ul.Białobrzeska 3670m ul.Szczęśliwicka 3975m ul.M.Sokołowskiego "Grzymały" 5150m ul.Na Bateryjce 5530m ul.Nowoberestecka ul.Włodarzewska 6900m ul.Gottlieba Daimlera 7180m ul.Popularna r.Dudajewa 7990m ul.Łopuszańska 8550m ul.Krańcowa 9040m ul.Milewska 9970m ul.Ryżowa 10480m ul.Starodęby 10820m ul.gen.Sosnkowskiego
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Aleje Jerozolimskie – jedna z głównych i najdłuższych ulic Warszawy, ciągnąca się od mostu Poniatowskiego do południowo-zachodnich granic miasta, gdzie dalej biegnie m.in. przez podwarszawski Pruszków. Od ronda Zesłańców Syberyjskich do ulicy Łopuszańskiej są częścią obwodnicy miejskiej.

Spis treści 1 Przebieg 2 Historia 3 Odcinek jednokierunkowy 4 Otoczenie 5 Przypisy 6 Zobacz też

[edytuj] Przebieg

Ulica zaczyna się od mostu Księcia Józefa Poniatowskiego, krzyżując się z Nowym Światem (Rondo Charles'a de Gaulle'a), dalej z Marszałkowską (Rondo Dmowskiego), aleją Jana Pawła II i ul. Żelazną. Po przejściu przez plac Zawiszy skręca na południowy zachód, ciągnąc się aż do granic administracyjnych Warszawy. Jest to bardzo ważna arteria komunikacyjna Warszawy. Przedłużeniem Alej Jerozolimskich jest droga wojewódzka nr 719 (Warszawa-Skierniewice).

[edytuj] Historia

Pierwotnie nazwa ulicy brzmiała aleja Jerozolimska. Pochodzi ona od istniejącego w XVIII wieku w okolicach obecnego pl. Zawiszy osiedla żydowskiego Nowa Jerozolima, założonego przez Augusta Sułkowskiego. Wzdłuż obecnej ulicy biegła droga z Warszawy do tego osiedla. Choć zlikwidowano je szybko, a Żydzi przeprowadzili się do miasta, nazwa pozostała.

Ulicę wytyczono ostatecznie w latach 1823-1824. Przy skrzyżowaniu z Marszałkowską postawiono w 1845 roku Dworzec Wiedeński. Ulica stała się później bardzo okazała, szczególnie ze względu na wiele dzieł secesyjnej i modernistycznej architektury.

W czasie drugiej wojny światowej większość zabudowy została zniszczona, natomiast po wojnie postanowiono odbudować Warszawę nie odwołując się do przedwojennego charakteru miasta^{[potrzebne źródło]}. Widać to w szczególności na środkowym odcinku, który jest zdominowany przez Pałac Kultury i Nauki, natomiast odcinek między Nowym Światem a Marszałkowską zabudowany jest głównie w stylu socrealistycznym. Otwarcie przebudowanego odcinka Alej od Nowego Światu do Marszałkowskiej o długości 1300 metrów nastąpiło 24 sierpnia 1961 roku po 3,5 miesięcznych pracach.

[edytuj] Odcinek jednokierunkowy

Aleje Jerozolimskie po remoncie zmieniły nieco swój układ na północnej Ochocie. Odcinek od pl. Zawiszy do ul. Spiskiej wybudowano wyłącznie połowicznie, tj. z pasami ze wschodu na zachód. Obecnie ten jednokierunkowy odcinek wydłużono do ul. Niemcewicza (na zamkniętym odcinku Spiska-Niemcewicza znajduje się parking) i to tą ulicą poprowadzony jest ruch ze wschodu na zachód. Taki układ wynika z faktu, że pierwotnie planowano pasy jazdy na wprost umieścić w tunelu pod rondem. Ze względów oszczędnościowych tunelu nigdy nie wykonano, stąd taki układ drogowy.

[edytuj] Otoczenie

Leżą przy niej między innymi: zabytkowe budynki Muzeum Narodowe i Banku Gospodarstwa Krajowego[1], była siedziba Komitetu Centralnego PZPR (obecnie centrum finansowe), Dworzec Centralny, stacje kolei średnicowej i WKD, dworzec PKP i PKS Warszawa Zachodnia, a także wiele biurowców, sklepów, hoteli i punktów usługowych. Po południowej stronie ulicy zachował się ciąg oryginalnych przedwojennych kamienic, których część wpisana jest do rejestru zabytków. Należą do nich budynki:

• pod numerem 45 - Hotel Polonia (1911 - 1913) zaprojektowany przez Juliusza Nagórskiego^[1]
• pod numerem 47 - kamienica Wilhelma Rakmana (1905-1906), zaprojektowana przez Ludwika Panczakiewicza^[2]
• pod numerem 49 - kamienica Józefa Dawidsohna i Hackela Kadyńskiego (1913), zaprojektowana przez Józefa Czerwińskiego
• pod numerem 51 - kamienica Piotra i Wincentego Hoserów (1904-1905)^[3]
• pod numerem 53 - kamienica Izaaka Rotberga (1893-1894)^[4]
• pod numerem 55 - kamienica Franciszka Łapinskiego (1880-1881), zaprojektowana przez Witolda Lanca.^[5]
• pod numerem 85 - kamienica Mikołaja Szelechowa (1912-1913), zaprojektowana przez Waldemara Feddersa^[6]
• pod numerem 99 - kamienica Stanisława Rostkowskiego (1910-1911), zaprojektowana przez Artura Gurney'a^[7]

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• główne ciągi komunikacyjne Warszawy
• warszawskie mosty
• Rotunda