Amnesty International

Z Wikipedii

Amnesty International – sekcje krajowe (2005)

Amnesty International – międzynarodowa organizacja pozarządowa, której celem jest zapobieganie naruszeniom fundamentalnych praw człowieka poprzez wszelkie pokojowe akcje obywatelskie – od organizowania pisania listów do rządów krajów łamiących te prawa, poprzez publiczne rozgłaszanie informacji o takich naruszeniach, po realną pomoc finansową i prawną poszkodowanym osobom.

Amnesty International finansuje swoją działalność głównie ze składek członkowskich i datków od indywidualnych osób. Amnesty nie przyjmuje jakiejkolwiek pomocy rządowej, a przyjmowanie datków od przedsiębiorstw i innych organizacji podlega licznym obostrzeniom.

Zasadami działania Amnesty International jest pełna niezależność polityczna i finansowa oraz maksymalny obiektywizm. Mimo to, jest ona często w wielu krajach (głównie tych, które często represjonują swoich obywateli) oskarżana o wspieranie Zachodu i propagowanie jego idei. Przeczą temu jednak akcje wymierzone w obronę przed rządami wielu krajów zachodnich, takie jak protesty przeciwko torturom i pozasądowemu przetrzymywaniu ludzi przez USA w Guantanamo.

Amnesty International liczy obecnie 2 mln 200 tys. członków w 150 krajach świata.^[1] W 1977 roku organizacja ta otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Centrala AI – tzw. międzynarodowy sekretariat – znajduje się w Londynie. Obecnym sekretarzem generalnym AI jest Irene Khan.

[edytuj] Powstanie AI

Amnesty International powstała jednocześnie we Francji i Wielkiej Brytanii w 1961 roku po apelu Petera Benensona w sprawie wysyłania listów do rządu Portugalii z prośbą o udzielenie amnestii tamtejszym więźniom sumienia, opublikowanym w Observerze. Dzięki sukcesowi tej akcji, idea wysyłania masowo listów w obronie pokrzywdzonych stała się bardzo popularna w obu tych krajach i z inicjatywy dziennikarzy w Observerze i Paris Match powstała formalna organizacja, której zadaniem było pozyskiwać środki na reklamowanie takich akcji w innych mediach.

[edytuj] Cele i metody działania

Goodwin House – siedziba kanadyjskiej AI w Ottawie

Wizją Amnesty International jest świat, w którym wszystkie prawa spisane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych międzynarodowych standardach były przestrzegane w stosunku do jednostki ludzkiej. Aby zrealizować tę wizję, misją Amnesty International jest prowadzenie badań i działań na rzecz zapobiegania i zaprzestania naruszeń prawa do fizycznej i psychicznej integralności, wolności sumienia i wyrażania się oraz wolności od dyskryminacji, w kontekście promocji wszystkich praw człowieka.^[2]

Cele te są realizowane przez następujące działania:

Wysyłanie małych 2-3 osobowych grup wolontariuszy dla oceny sytuacji poszczególnych represjonowanych osób i ew. pomocy tym osobom na miejscu. Zasadą jest tutaj wysyłanie osób z innego kraju niż kraj, w którym dochodzi do represji. Amnesty International nie przyjmuje i nie wymaga od swoich członków informacji na temat własnego kraju, aby nie być posądzonym o szpiegostwo.
Organizowanie dużych ogólnoświatowych akcji medialnych nakierowanych na jeden konkretny problem, w jednym konkretnym kraju, który wydaje się mieć szczególne znaczenie w danym momencie.
Organizowanie ogólnoświatowych kampanii medialnych dotyczących jednego ogólnego problemu, np. w obronie praw uchodźców lub przeciw torturom.
Prowadzenie tzw. pilnych akcji, czyli organizowanie wysyłania listów i rozgłaszania medialnego w przypadku szczególnie rażących naruszeń praw człowieka w sprawie pojedynczych, konkretnych osób.
Tworzenie i publikowanie dorocznych raportów ze stanu przestrzegania praw człowieka na całym świecie (zwykle ukazują się one pod koniec maja).

[edytuj] AI a Kościół Katolicki

Kościół Katolicki i AI wielokrotnie mówiły jednym głosem, m.in. w sprawie kary śmierci i więźniów sumienia, jednak po decyzji Rady AI z sierpnia 2007 r. o podjęciu starań o zapewnienie kobietom dostępu do aborcji Watykan wezwał katolików do zaprzestania wspierania AI. ^[3]^[4]

[edytuj] Amnesty International w Polsce

Amnesty International była obecna w Polsce od połowy lat 70. Jej pierwsza polska akcja dotyczyła obrony robotników represjonowanych w Ursusie i Radomiu w 1976 roku. Wśród Polaków bronionych przez AI jako więźniowie sumienia byli Seweryn Blumsztajn, Bogdan Borusewicz, Mirosław Chojecki, Władysław Frasyniuk, Waldemar Fydrych, Bronisław Geremek, Andrzej Gwiazda, Marian Jurczyk Jerzy Kropiwnicki, Jacek Kuroń, Jan Józef Lipski, Bogdan Lis, Jan Lityński, Antoni Macierewicz, Adam Michnik, Kazimierz Mijal, Andrzej Milczanowski, Leszek Moczulski, Karol Modzelewski, Kornel Morawiecki, Grzegorz Palka, Janusz Pałubicki, Józef Pinior, Zofia Romaszewska, Zbigniew Romaszewski, Jan Rulewski, Andrzej Słowik, Kazimierz Świtoń, Romuald Szeremietiew, Anna Walentynowicz, Henryk Wujec i kilkuset innych.

Polska struktura AI powstała w 1989 roku (choć jeszcze przed upadkiem komunizmu "Biuletyn Amnesty International" z informacjami ze świata wydawał po polsku Ruch Wolność i Pokój). Obecnie polska Amnesty ma 2500 członków, działa 15 grup lokalnych, 7 edukacyjnych i 85 grup szkolnych. Prezeską Polskiej Sekcji AI jest Zuzanna Kulińska, a w skład Zarządu wchodzą dodatkowo: Anna Dzierzgowska, Mateusz Hładki, Agnieszka Gałka, Maciej Fagasiński, Michał Pawlęga oraz Monika Szreder. Największą przeprowadzaną corocznie akcją polskiej AI jest Maraton Pisania Listów, polegający na ręcznym pisaniu listów w obronie ofiar prześladowań przez całą dobę bez przerwy. Akcja, zapoczątkowana w 2001 roku odbywa się zawsze w weekend grudnia najbliższy Międzynarodowemu Dniu Praw Człowieka, obchodzonemu 10 grudnia. Ostatni Maraton w grudniu 2007 był już imprezą międzynarodową i zaowocował napisaniem 156000 listów w czterdziestu krajach^[5].

W ostatnich latach organizacja jest krytykowana za przesunięcie swojej aktywności ze sfery praw człowieka rozumianej jako ochrona prześladowanych i skupianie się na hasłach politycznych takich jak aborcja, wolność seksualna, czy prawa reprodukcyjne^[6].