Artūras Paulauskas

Z Wikipedii

Artūras Paulauskas
Data urodzenia	23 sierpnia 1953
Przewodniczący Sejmu
Okres urzędowania	od 19 października 2000 do 6 kwietnia 2004
Przynależność polityczna	Nowa Unia (Socjalliberałowie)
Poprzednik	Vytautas Landsbergis
Następca	Česlovas Juršėnas (p.o.)
p.o. Prezydenta Litwy
Przynależność polityczna	Nowa Unia (Socjalliberałowie)
Okres urzędowania	od 6 kwietnia 2004 do 12 lipca 2004
Poprzednik	Rolandas Paksas
Następca	Valdas Adamkus
Przewodniczący Sejmu
Przynależność polityczna	Nowa Unia (Socjalliberałowie)
Okres urzędowania	od 12 lipca 2004 do 11 kwietnia 2006
Poprzednik	Česlovas Juršėnas (p.o.)
Następca	Viktoras Muntianas
Minister środowiska
Przynależność polityczna	Nowa Unia (Socjalliberałowie)
Okres urzędowania	od 30 stycznia 2008
Poprzednik	Arūnas Kundrotas

Artūras Paulauskas (ur. 23 sierpnia 1953 w Wilnie) – litewski polityk, prawnik, prokurator, prokurator generalny w latach 1990-1995, przewodniczący Sejmu w latach 2000-2006, od 2008 minister środowiska w rządzie Gediminasa Kirkilasa.

Spis treści 1 Wykształcenie i działalność zawodowa 2 Działalność polityczna 3 Przypisy 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Wykształcenie i działalność zawodowa

W 1976 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Wileńskim.

Po ukończeniu studiów pracował jako prokurator. W Prokuraturze Rejonowej w Koszedarach był śledczym (1976-1979) i zastępcą prokuratora rejonowego (1979-1982). W latach 1982-1987 pełnił funkcję prokuratora rejonowego w Oranach. W latach 1987-1990 był zastępcą Prokuratora Generalnego Litewskiej SRR.

Od 1990 do 1995 pełnił funkcję Prokuratora Generalnego Republiki Litewskiej, a w latach 1995-1997 był zastępcą Prokuratora Generalnego. Jako szef Prokuratury zdobył popularność za walkę z litewską mafią. Mimo to został przesunięty na niższe stanowisko po objęciu na Litwie władzy przez postkomunistyczną lewicę. Jej lider i jednocześnie prezydent Litwy Algirdas Brazauskas uznał, że Paulauskas nie był dość skuteczny w walce z przestępczością zorganizowaną. Z funkcji zastępcy Prokuratora Generalnego został odwołany w 1997 po objęciu rządów przez konserwatystów^[1].

Po odejściu z pracy w prokuraturze prowadził prywatną praktykę adwokacką.

[edytuj] Działalność polityczna

W grudniu 1997 wystartował w wyborach prezydenckich. Uzyskał przy tym poparcie polityków lewicowych, którzy dwa lata wcześniej odsunęli go od kierowania Prokuraturą Generalną. Do wyborów przystąpił z poparciem Demokratycznej Partii Pracy Litwy i Liberalnej Unii Litwy^[2] oraz Akcji Wyborczej Polaków na Litwie^[3]. Poparcia Paulauskasowi udzielił również ustępujący prezydent Algirdas Brazauskas, który zrezygnował z ubiegania się o drugą kadencję^[4]. Jednocześnie jednak Paulauskas deklarował się jako polityk ponadpartyjny, a swoje poglądy określał jako socjalliberalne^[5].

Paulauskas wygrał I turę wyborów, która odbyła się 21 grudnia 1997, zdobywając 45,28% ważnych głosów^[6]. W II turze, która odbyła się 4 stycznia 1998 przegrał jednak z Valdasem Adamkusem, uzyskując 49,63% ważnych głosów^[7].

Po przegranych wyborach prezydenckich kontynuował działalność polityczną. W 1998 założył Nową Unię (Socjalliberałowie). W swoim ugrupowaniu skupił w większości postaci mało znane i mało doświadczone w polityce^[8]. Przed wyborami parlamentarnymi w 2000 Paulauskas odrzucił złożoną przez Brazauskasa propozycję wspólnego startu Nowej Unii z blokiem ugrupowań centrolewicowych. W wyborach do Sejmu, które odbyły się 8 października 2000 Nowa Unia odniosła względny sukces, zdobywając 19,64% głosów i 18 mandatów z listy ogólnokrajowej^[9] oraz 11 mandatów w okręgach jednomandatowych^[10]. Wybory wygrał blok centrolewicowy pod przywództwem Brazauskasa, jednak powyborczą koalicję rządową utworzyły Nowa Unia Paulauskasa oraz Liberalna Unia Litwy Rolandasa Paksasa bez udziału partii lewicowych. Paksas stanął na czele rządu, zaś Paulauskas 19 października 2000 został wybrany na przewodniczącego Sejmu.

Wiosną 2001 doszło do sporu między oboma ugrupowaniami koalicyjnymi m.in. wokół prywatyzacji państwowego koncernu gazowego, reformy systemu podatków, restytucji ziemi oraz zarządzania przedsiębiorstwem Mažeikių Nafta^[11]. 18 czerwca 2001 Paulauskas zażądał dymisji Paksasa, a następnie Nowa Unia wycofała swoich ministrów z rządu. 21 czerwca Paksas podał się do dymisji, a nową koalicję utworzyły Nowa Unia oraz socjaldemokraci Brazauskasa. W nowym układzie politycznym Brazauskas został premierem, zaś Paulauskas zachował stanowisko przewodniczącego parlamentu.

W grudniu 2002 Paulauskas ponownie wystawił swoją kandydaturę w wyborach prezydenckich. Nie udało mu się jednak powtórzyć sukcesu sprzed 5 lat. W I turze, która odbyła się 22 grudnia 2002 uzyskał jedynie 8,31% ważnych głosów i nie wszedł do II tury^[12].

Paulauskas jako przewodniczący Sejmu odgrywał znaczącą rolę w czasie kryzysu politycznego związanego z zarzutami wobec prezydenta Paksasa. Po tym, gdy 30 października 2003 służby specjalne przekazały Sejmowi materiały obciążające osoby z otoczenia Paksasa parlament powołał tymczasową komisją śledczą do zbadania sprawy. Raport komisji, przyjęty przez Sejm 2 grudnia zawierał zarzuty także wobec prezydenta^[13]. W tym samym czasie niektórzy z polityków bliskich Paksasowi oskarżyli Paulauskasa o udział w spisku mającym odsunąć prezydenta od władzy^[14]. 19 lutego 2004 zakończyła prace specjalna komisja śledcza (powołana 18 grudnia 2003), która przyjęła wnioski obciążające Paksasa. Tego samego dnia Sejm opowiedział się za wszczęciem procedury oskarżenia wobec prezydenta. Paulauskas wezwał Paksasa do ustąpienia ze stanowiska^[15]. 6 kwietnia 2004 Sejm, w głosowaniu nad trzema zarzutami postawionymi wcześniej Paksasowi, opowiedział się za pozbawieniem go urzędu prezydenta^[16]. Tego samego dnia, zgodnie z przepisami Konstytucji, Paulauskas jako przewodniczący parlamentu przejął obowiązki głowy państwa. 12 lipca 2004 przekazał urząd wybranemu w wyborach przedterminowych Valdasowi Adamkusowi, któremu wcześniej udzielił poparcia^[17].

Urząd przewodniczącego Sejmu Paulauskas pełnił do końca kadencji w 2004. W wyborach, które odbyły się 10 i 23 października jego partia Nowa Unia startowała w koalicji z Socjaldemokratyczną Partią Litwy Algirdasa Brazauskasa. Wspólna lista uzyskała 20,65% głosów w okręgu wielomandatowym^[18]. Ostatecznie socjalliberałowie zajęli 11 miejsc w nowowybranym Sejmie^[19]. Paulauskas ponownie uzyskał mandat i 15 listopada 2004 został po raz kolejny wybrany na przewodniczącego Sejmu. Wcześniej jego partia zawarła porozumienie o utworzeniu koalicji rządowej z socjaldemokratami oraz zwycięską w wyborach Partią Pracy Wiktora Uspaskicha.

Urząd przewodniczącego Paulauskas pełnił do 11 kwietnia 2006. Został odwołany w związku z zarzutami dotyczącymi wykorzystywania służbowych samochodów do prywatnych celów przez pracowników kancelarii Sejmu^[20]. Po tym wydarzeniu Nowa Unia Socjalliberałów wycofała się z koalicji rządowej.

28 stycznia 2008 socjalliberałowie powrócili do współpracy z socjaldemokratami, tworząc nową koalicję popierającą rząd Gediminasa Kirkilasa^[21]. W negocjacjach koalicyjnych ustalono, że liderowi socjalliberałów przypadnie kierownictwo resortu środowiska^[22]. 31 stycznia 2008 Paulauskas został powołany na stanowisko ministra środowiska w gabinecie Kirkilasa.

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Sejm Republiki Litewskiej (lt)
• Oficjalna strona Artūrasa Paulauskasa (lt)