Asembler

Z Wikipedii

Spis treści

1 Język asemblera
2 Asembler
3 Przykład
- 3.1 Kod
4 Historia
5 Zobacz też
6 Linki zewnętrzne

Asembler – termin informatyczny związany z programowaniem i tworzeniem kodu maszynowego dla procesorów. W języku polskim oznacza on program tworzący kod maszynowy na podstawie kodu źródłowego (tzw. asemblacja) wykonanego w niskopoziomowym języku programowania bazującym na podstawowych operacjach procesora zwanym językiem asemblera (ang. assembly language), popularnie nazywanym również asemblerem. W tym artykule język programowania nazywany będzie językiem asemblera, a program tłumaczący – asemblerem.

[edytuj] Język asemblera

Języki asemblera (zwyczajowo asemblery) to rodzina języków programowania niskiego poziomu, których jedno polecenie odpowiada zasadniczo jednej instrukcji procesora. Języki te powstały na bazie języków maszynowych danego procesora poprzez zastąpienie kodów liczbowych instrukcji kodu maszynowego ich mnemonikami. Dzięki stosowaniu kilkuliterowych skrótów poleceń zrozumiałych dla człowieka pozwala to z jednej strony na tworzenie oprogramowania, z drugiej strony bezpośrednia odpowiedniość mnemoników oraz kodu maszynowy umożliwia zachowanie wysokiego stopnia kontroli programisty nad działaniem procesora. Składnia języka asemblera zależy od architektury procesora, ale i używanego asemblera, jednak zwykle autorzy asemblerów dla danego procesora trzymają się oznaczeń danych przez producenta.

Pierwotnie był to podstawowy język programowania procesorów zgodny z programowaniem imperatywnym, w mocno ograniczonych zakresie strukturalnym. Wraz z rozwojem mocy obliczeniowej procesorów i pojemności pamięci oraz pojawianiem się kolejnych jezyków interpretowanych i kompilowanych języki asemblerów straciły ma znaczeniu. Z tego powodu współcześnie nie korzysta się z nich do pisania całych programów na komputery osobiste. Jednak tam gdzie sprzęt nie pozwala na korzystanie z narzędzi wyższego poziomu, np. w przypadku programowania mikrokontrolerów, nadal znajdują one swoje zastosowanie. Korzysta się z także do pisania kluczowych fragmentów kodu wymagających najwyższej wydajności, również niewielkich fragmentów systemów operacyjnych.

[edytuj] Asembler

Asembler (ang. assemble – składać) to program dokonujący tłumaczenia języka asemblera na język maszynowy, czyli tzw. asemblacji. Jest to swoisty odpowiednik kompilacji dla języków wyższych poziomów. Program tworzony w innych językach programowania niż asembler jest zwykle kompilowany do języka maszynowego (wyniku pracy asemblera), a następnie zamieniany na kod binarny przez program asemblera.

Powtarzające się często schematy programistyczne oraz wstawiane fragmenty kodu doprowadziły do powstania tzw. makroasemblerów, które rozszerzają asemblery o obsługę makr przed właściwą asemblacją, co zbliża je nieco do pierwszych wersji języka C.

[edytuj] Przykład

Do najpopularniejszych odmian języka asemblera, ze względu na popularność architektury Intela znanej pod nazwą x86, zaliczyć można Asembler x86. Do najpopularniejszych asemblerów zalicza się NASM, TASM oraz MASM, jak również FASM i GASM.

[edytuj] Kod

Przykładowe polecenia (mnemoniki) w języku Asembler x86:

mov ax, 0D625h
mov es, ax       ; wprowadź do rejestru segmentowego ES wartość z AX wynoszącą D625 szesnastkowo (54821 dziesiętnie)
mov al, 24
mov ah, 0        ; załaduj do rejestru AX wartość 24 (wyzeruj AH – starszą połówkę rejestru AX i zapisz wartość 24 w młodszej AL)
int 21h          ; wywołaj przerwanie nr 33 (21 szesnastkowo)

[edytuj] Historia

Pierwszym asemblerem był skonstruowany przez Konrada Zuse w 1945 r. układ elektromechaniczny przygotowania taśmy perforowanej z programem dla maszyny Z4 w postaci modułu Planfertigungsteil, który umożliwiał wprowadzanie oraz odczyt rozkazów i adresów w sposób zrozumiały dla człowieka^{[potrzebne źródło]}.

Pierwszym polskim asemblerem był SAS komputera XYZ z ok. 1958 r.^{[potrzebne źródło]} Do pierwszych szerzej znanych w Polsce asemblerów należy PLAN, wykorzystywany w komputerach Odra, oraz MOTIS, stosowany w maszynach Mera 300.