Bell AH-1 Cobra
Z Wikipedii
AH-1S Cobra | |
AH-1W SuperCobra |
|
Dane podstawowe | |
Państwo | Stany Zjednoczone |
Producent | Bell Helicopter Textron |
Typ | Śmigłowiec szturmowy w układzie klasycznym |
Konstrukcja | metalowa, podwozie stałe |
Załoga | 2 – pierwszy pilot, drugi pilot/strzelec |
Dane techniczne | |
Napęd | 1 × silnik turbowałowy Lycoming T53-L-703 |
Moc | 1300 kW |
Wymiary | |
Średnica wirnika | 14,63 m |
Długość | 13,6 m |
Wysokość | 4,1 m |
Masa | |
Własna | 2993 kg |
Startowa | 4535 kg |
Osiągi | |
Prędkość maksymalna | 195 km/h |
Prędkość wznoszenia | 8,2 m/s |
Pułap | 3720 m |
Zasięg | 510 km |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
Działko: M197 20-mm montowane na uniwersalnej wieżyczce M97A1 Rakiety: BGM-71 TOW |
|
Użytkownicy | |
Bahrajn, Hiszpania, Iran, Izrael, Japonia, Jordania, Korea Południowa, Pakistan, Tajwan, Tajlandia, Turcja, USA | |
Rzuty | |
AH-1 Cobra, znany również jako "Huey Cobra", "Cobra", "Sea Cobra" i "Snake", jest helikopterem szturmowym zaprojektowanym przez Bell Helicopter Textron. Obecnie w siłach zbrojnych USA jest wykorzystywany tylko w korpusie piechoty morskiej, natomiast w armii USA został całkowicie zastąpiony w przez AH-64 Apache.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Historia AH-1 jest blisko związana z rozwojem UH-1 Iroquois – poprzednika nowoczesnych helikopterów i symbolu wojny w Wietnamie.
Prototyp XH-40 uniósł się w powietrze po raz pierwszy 22 października 1956 roku i wszedł do służby tego samego roku jako HU-1A. Oznaczenie "HU" wzięło się od sławnej nazwy "Huey", jednak w 1962 zmieniono skrót na UH-1. Pojawienie się UH-1 pozwoliło zastosować w praktyce teorię kawalerii powietrznej, jako nowej taktyki pozwalającej na szybkie przerzucenie żołnierzy na duże odległości tak, aby doprowadzić do walki z nieprzyjacielem w wybranym przez siebie miejscu i czasie.
Szybko stało się jasne, że nieuzbrojone UH-1 nie są w stanie sprzeciwić się wrogowi okupującemu przewidziane lądowiska. Uświadomiono sobie, że do prowadzenia tego typu operacji UH-1 potrzebuje silnego wsparcia ogniowego.
Wraz z eskalacją działań wojennych w Wietnamie rola helikopterów transportowych stale wzrastała, dlatego ich ochrona stawała się zadaniem coraz istotniejszym.
Bell Helicopter Textron w roku 1997 zaprezentował AH-1W podczas pokazów lotniczych na Międzynarodowym Pikniku Lotniczym w Góraszce k/Warszawy.
[edytuj] Sioux Scout
W grudniu 1962 Bell rozpoczął prywatne przedsięwzięcie mające na celu stworzenie helikoptera szturmowego dla wojsk USA w Wietnamie. Jego głównym zadaniem miała być ochrona piechoty i samodzielne prowadzenie walk.
Pierwszy projekt został opracowany na podstawie konstrukcji helikoptera "Model 47 H-13 Sioux". Prototyp wzniósł się w powietrze w czerwcu 1963 jako "Model 207 Soux Scout".
Projekt posiadał wszystkie kluczowe cechy helikoptera szturmowego: dwuosobowy kokpit, zredukowane skrzydła do mocowania broni i działko montowane na obrotowej wieżyczce. Po dokonaniu oględzin na początku 1964, armia uznała, że "Siux Scout" jest zbyt mały i za słabo uzbrojony by został użyty bojowo.
[edytuj] AAFSS
Z powodu niezadowolenia z powstałego "Sioux Scout" armia ogłosiła przetarg na Advanced Aerial Fire Suppot System (zaawansowany system wsparcia ogniowego z powietrza).
Przetarg doprowadził do powstania AH-56 Cheyenne – ciężkiego helikoptera bojowego, który okazał się projektem zbyt ambitnym i kosztownym. W jego budowie zastosowano najnowocześniejsze technologie. Został stworzony w myśl zasady, iż przetrwanie helikoptera w walce można zapewnić tylko przez odpowiednie zbalansowanie szybkości, zwrotności i uzbrojenia.
[edytuj] Model 209
W tym samym czasie Bell wciąż próbował stworzyć lekki i mały helikopter bojowy, który sprosta wymaganiom armii. W styczniu 1965 zainwestował milion dolarów amerykańskich, aby przystąpić do projektowania nowej konstrukcji. Łącząc sprawdzony mechanizm transmisji mocy, system śmigieł, silnik turbowałowy T53 zastosowany w UH-1 z założeniami użytymi do projektowania "Sioux Scout", Bell stworzył "Model 209".
Sytuacja w Wietnamie sprzyjała Modelowi 209. Ataki na siły amerykańskie w Wietnamie nasilały się, a do czerwca 1965 przerzucono tam 50 tysięcy amerykańskich żołnierzy.
1965 był również datą zakończenia przetargu na AAFSS, ale program borykał się z trudnościami natury technicznej i politycznej. W związku z tym armia potrzebowała tymczasowego rozwiązania. Zwrócono się do pięciu producentów helikopterów, aby wybrać najlepszy z możliwych, już istniejących projektów helikopterów bojowych. Brano pod uwagę uzbrojoną wersje Boeing CH-47A, Kaman UH-2, Piasecki 16H Pathfinder, Sikorski S-61 i Bell 209.
3 września 1965 Bell wyprodukował pierwszy prototyp, który pięć dni później dokonał dziewiczego lotu. Stało się to jedynie osiem miesięcy po rozpoczęciu projektowania. Po dokonaniu oceny i porównaniu go z innymi zgłoszonymi helikopterami, w kwietniu 1966 armia podpisała pierwszy kontrakt na produkcje 110 sztuk.
[edytuj] Dostawa
W czerwcu 1967 roku, dostarczono pierwsze egzemplarze AH-1G HueyCobra. Pierwotnie oznaczono go jako UH-1H jednak wkrótce zamieniono "U" na "A" od angielskiego słowa attac (atak).
Między 1967 a 1973, Bell wyprodukował 1116 egzemplarzy AH-1G.
[edytuj] Użycie bojowe
AH-1 Cobra były używane w ofensywie Tet w 1968 i wielu innych operacjach podczas wojny w Wietnamie.
Podczas operacji Pustynna Burza Cobry pełniły rolę wsparcia. Około 78 helikopterów AH-1 Piechoty Morskiej wykonało 1273 lotów bojowych bez strat w walce i z jedną stratą w wyniku wypadku.
Izraelskie Siły Powietrzne wykorzystały AH-1 do niszczenia syryjskich pojazdów opancerzonych i fortyfikacji. Zniszczono wiele syryjskich czołgów T-72.
Irańskie AH-1J brały udział w walkach z irackimi Mi-24 podczas konfliktu Irańsko-Irackiego. W wyniku walk między helikopterami strącono 10 AH-1J i 6 Mi-24.
AH-1 są wciąż używane przez USA i Izraelskie Siły Powietrzne z dobrymi rezultatami.
[edytuj] Eksploatacja
Helikopter AH-1 Cobra jest łatwiejszy w utrzymaniu niż AH-64 Apache, a mniejszy kadłub czyni go celem trudniejszym do trafienia. Te zalety sprawiają, że wciąż jest używany przez Piechotę Morską Stanów Zjednoczonych. Najczęściej jest on stosowany przeciwko celom opancerzonym.
[edytuj] Warianty
Jedno-silnikowe:
- Model 209: Pierwotny prototyp.
- AH-1G HueyCobra: Pierwotna wersja dla US Army.
- JAH-1G HueyCobra: Jeden helikopter do testowania uzbrojenia.
- TH-1G HueyCobra: Dwu miejscowa, dwusterowa wersja szkoleniowa.
- Z.14 HueyCobra: Modyfikacja wersji AH-1G dla hiszpańskiej marynarki wojennej.
- AH-1Q HueyCobra Unowocześniona wersja z przeciwczołgową rakietą TOW.
- AH-1R: Unowocześniona wersja zasilana silnikiem T53-L-703.
- AH-1S:
- AH-1P: Wersja uzbrojona w rakiety TOW
- AH-1E:
- AH-1F:
- Model 249: Eksperymentalna wersja z czterema łopatami.
- Model 309 King Cobra: Eksperymentalna wersja z silnikiem Lycoming T-55-L-7C.
Dwu-silnikowe:
- AH-1J SeaCobra:
- AH-1J International: Eksportowa wersja modelu AH-1J SeaCobra.
- AH-1T Improved SeaCobra: Unowocześniona SeaCobra
- AH-1W SuperCobra ("Whiskey Cobra")
- AH-1Z SuperCobra ("Zulu Cobra")
- Cobra Venom: Wersja sugerowana przez Wielką Brytanię
- Model 309 King Cobra: Eksperymentalna wersja z dwoma silnikami.
[edytuj] Użytkownicy
- Bahrajn
- AH-1E (12)
- TAH-1P wersja szkoleniowa (6)
- Iran
- AH-1J (dostarczono 202)
- Izrael
- AH-1S "Tzefa" צפע (ok. 50)
- Japonia
- AH-1S (produkowane na licencji przez Fuji Heavy Industries, dostarczono 89)
- Jordania
- AH-1F (33)
- Korea Południowa
- AH-1S (dostarczono 42)
- AH-1F (dostarczono 20)
- Pakistan
- AH-1S (20)
- AH-1F (20 + 20 zamówionych)
- Tajwan
- AH-1W (dostarczono 63)
- Tajlandia
- AH-1F (3)
- Turcja
- AH-1W (9)
- AH-1P/S (dostarczono 32)
- Stany Zjednoczone
- Piechota Morska
- AH-1W (dostarczono ok. 269)
- Marynarka Wojenna
- AH-1W (7)
- Piechota Morska
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
FJ • F-4 • F-5 • F-8 • F-14 • F-15 • F-16 • F/A-18 • F/A-18E/F • F-22 • F-35 • F-80 • F-82 • F-84 • F-84F • F-86 • F-89 • F-94 • F-100 • F-101 • F-102 • F-104 • F-105 • F-106 • F-111 • FH-1 • F2H • F3D • F3H • F7U • F9F • F9F • F11F |
|
Samoloty bombowe | |
Samoloty szturmowe | |
A-1 • A-2 • A-3 • A-4 • A-5 • A-6 • A-7 • A-10 • AC-130 • AV-8B |
|
Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych | Samoloty rozpoznawcze i walki radioelektronicznej |
Samoloty obserwacyjne | Samoloty szkolno - treningowe |
O-1 • O-2 • OV-1 • OV-10 |
|
Samoloty transportowe | Śmigłowce i pionowzloty |
C-97 • C-119 • C-123 • C-130 • C-133 • C-124 • C-135 • C-141 • C-5 • C-17 |
OH-58 • UH-1 • CH-46 • CH-47 • AH-1 • AH-64 • OH-6 • MH-6 • UH-60 • SH-60 • CH-53 • SH-3 • V-22 |
Konstrukcje doświadczalne i prototypy | |
XB-70 • XF10F • XF-85 • XF-87 • XF-88 • XF-90 • XF-91 • XF-92 • YF-23 • YF-93 • YF-95 • YF-96 • F-20 • RAH-66 • YAL-1 |