Billy Wilder
Z Wikipedii
Billy Wilder właściwie Samuel Wilder (ur. 22 czerwca 1906 w Suchej Beskidzkiej, zm. 27 marca 2002 w Hollywood) – amerykański reżyser, żydowskiego pochodzenia, autor m.in. Pół żartem, pół serio, Bulwaru Zachodzącego Słońca. Urodził się w Suchej Beskidzkiej, gdzie jego rodzice prowadzili restaurację dworcową. Wyjechał do Wiednia skąd pochodziła jego rodzina (jako miejsce urodzenia podawał Wiedeń). Planował zostać prawnikiem ale porzucił te plany i został reporterem wiedeńskiej gazety. Wykorzystując swe doświadczenie przeniósł się do Berlina, gdzie pracował dla największej w mieście gazety ilustrowanej. W 1929 r. zaczął pisać scenariusze do wielu niemieckich filmów. Używał wówczas nazwiska Billie Wilder. W 1933 r., po dojściu do władzy Adolfa Hitlera wyemigrował do Paryża, a potem do USA. Gdy przybył do Hollywood znał tylko kilka słów w języku angielskim ale uczył się bardzo łatwo i szybko. Dzięki takim kontaktom jak z aktorem Peterem Lorre, z którym wspólnie mieszkał, szybko wszedł do amerykańskiego świata filmu. W 1938 r. rozpoczął współpracę z Charlesem Brackettem, z którym stworzył doskonałe filmy jak: Ninotchka (1939), Ball of Fire (1941), Five Graves to Cairo (1943), The Lost Weekend (1945), Sunset Blvd. (1950). Jego ulubioną gwiazdą filmową był Jack Lemmon. Przeszedł na emeryturę w 1981 r. Zmarł na zapalenie płuc w zachodnim Los Angeles.
Od 1936 do 1946 w związku małżeńskim z Judith Coppicus-Iribe z którą miał bliźniaki (ur. 1939) Victorię i Vincenta, który zmarł po narodzinach. W 1949 zawarł związek małżeński z aktorką i piosenkarką Audrey Young.
W 1988 roku otrzymał nagrodę im. Irvinga G. Thalberga.
[edytuj] Wybrana filmografia
- Podwójne ubezpieczenie (1944)
- Stracony weekend (1945)
- Stalag 17 (1953)
- Sabrina (1954)
- Słomiany wdowiec(1955)
- Miłość po południu (1957)
- Świadek oskarżenia (1957)
- Pół żartem, pół serio(1959)
- Garsoniera (1960)
- Słodka Irma (1963)
- Pocałuj mnie, głuptasie (1964)
- Szczęście Harry'ego (1966)
- Avanti! (1972)
- Strona tytułowa (1974)
- Najlepszy kumpel (1981)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Billy Wilder w Internet Movie Database (IMDb) (en)
- Billy Wilder w NNDB (en)
- Billy Wilder w bazie filmweb.pl