Boeing B-17 Flying Fortress
Z Wikipedii
| Boeing B-17G Flying Fortress | |
 Boeing B-17G Flying Fortress |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
| Producent | Boeing Airplane Company |
| Typ | samolot bombowy dalekiego zasięgu |
| Konstrukcja | czterosilnikowy dolnopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, usterzenie klasyczne, podwozie – wciągane w locie |
| Załoga | 11 (2 pilotów, 1 nawigator, 1 bombardier, 1 radiooperator, 6 strzelców pokładowych) |
| Historia | |
| Data oblotu | 28 lipca 1938 |
| Lata produkcji | 1939 – 1945 |
| Wycofanie ze służby | 1958 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 4 silniki gwiazdowe 9-cylindrowe Wright R-1820-97 |
| Moc | 1200 KM (883 kW) każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 31,60 m |
| Długość | 22,50 m |
| Wysokość | 5,80 m |
| Powierzchnia nośna | 131,9 m² |
| Masa | |
| Własna | 16 374 kg |
| Startowa | 29 710 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maksymalna | 486 km/h |
| Prędkość przelotowa | 380 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 4,6 m/s |
| Pułap | 10 850 m |
| Zasięg | 2 980 km (normalny) 5 470 km (maksymalny) |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 13 karabinów maszynowych M-2 Browning kal. 12,7 mm (ruchome, z tego 4 podwójnie sprzężone, w przedniej, górnej, dolnej i tylnej części kadłuba oraz dwóch bocznych stanowiskach w kadłubie) 7 985 kg bomb w komorze bombowej w środkowej części kadłuba |
|
| Użytkownicy | |
| Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Izrael | |
Boeing B-17 Flying Fortress (pol. Latająca Forteca) – amerykański ciężki samolot bombowy dalekiego zasięgu. Zaprojektowany i zbudowany w amerykańskim koncernie lotniczym Boeing Airplane Company.
Spis treści |
[edytuj] Opis techniczny
Ciężki samolot bombowy Boeing B-17G Flying Fortress był dolnopłatem z usterzeniem klasycznym, konstrukcja metalowa, podwozie dwugoleniowe chowane w locie. Napęd stanowiły 4 silniki gwiazdowe, śmigła trójłopatowe metalowe, przestawialne. W przedniej części kadłuba znajdowała się stanowisko bombardiera, nawigatora i strzelca pokładowego, za nim kabina pilotów, w środkowej części komora bombowa i stanowisko radiooperatora. W osobnych stanowiskach znajdowali się strzelcy pokładowi.
[edytuj] Historia
Na początku lat 30. XX wieku, w związku z opracowaniami teoretyków wojskowych na temat przyszłej wojny i dominującej w niej roli lotnictwa, a szczególnie lotnictwa bombowego, dowództwo Korpusu Powietrznego Armii USA zgłosiło zapotrzebowanie na ciężki samolot bombowy dalekiego zasięgu.
Zadania tego podjął się amerykański koncern lotniczy Boeing Airplane Company. W biurze konstrukcyjnym koncernu pod kierownictwem Edwarda C. Wellsa w sierpniu 1934 roku opracowano wstępny projekt samolotu bombowego w układzie dolnopłata, napędzanego 4 silnikami gwiazdowymi, z podwoziem klasycznym chowanym w locie. Projekt otrzymał oznaczenie Model 299.
Po jego zatwierdzeniu przystąpiono do budowy prototypu oznaczonego symbolem XB-17. Pierwszy lot prototypu odbył się w dniu 28 lipca 1935 roku. Do jego napędu użyto 4 silników gwiazdowych Pratt & Whitney SIEG Hornet o mocy 750 KM (552 kW) każdy. Podczas prób w locie samolot wykazał dobre właściwości pilotażowe. Po usunięciu stwierdzonych usterek konstrukcyjnych , uruchomiono serię informacyjną 13 samolotów bombowych oznaczonych YB-17 i Y1B-17, które zostały wyposażone w nowsze silniki Wright R-1820-39 Cyclone o mocy 1000 KM (736 kW) każdy. Pierwszy samolot oblatano 17 stycznia 1936 roku.
Samoloty serii informacyjnej zostały skierowane do wojskowych ośrodków doświadczalnych, gdzie w latach 1936–1939 przeszły próby w locie. Wypróbowano również uzbrojenie strzeleckie i dokonywano bombardowań celów na poligonach. Wyniki prób były zadowalające, a skuteczne uzbrojenie obronne składające się z 5 ruchomych karabinów maszynowych kal. 12,7 mm spowodowało, że samolot otrzymał nazwę Flying Fortress – Latająca forteca. Przed uruchomieniem seryjnej produkcji samolotu na kilku samolotach Y1B-17 zamontowano silniki General Electric GR-1820-51 o mocy 930 KM (684 kW) z turbodoładowaniem. Samoloty otrzymały oznaczenie Y1B-17A i miały być egzemplarzami wzorcowymi dla wersji B-17A. Pierwszy samolot nowej serii oblatano 29 kwietnia 1938 roku. Podczas prób osiągnął on prędkość 412 km/h, pułap 7000 m i zasięg 2650 km.
Nie podjęto jednak produkcji seryjnej wersji B-17A, gdyż w tym czasie w zakładach istniała już wzorcowa wersja z mocniejszym silnikiem oznaczona B-17B. Ostatecznie istniejące samoloty Boeing B-17A Flying Fortess zostały przekazane w dniu 31 stycznia 1939 roku lotnictwu armii Stanów Zjednoczonych, a rozpoczęto produkcję seryjną wersji B-17B.
Produkcję seryjną samolotów B-17 Flying Fortress rozpoczęto w połowie 1939 roku i trwała ona do roku 1945, łącznie zbudowano 12 731 samolotów wszystkich odmian i wersji. Samoloty budowano w zakładach Boeinga, Douglas i Vega.
[edytuj] Wersje samolotu
- XB-17 – wersja prototypowa wyposażona w 4 silniki gwiazdowe Pratt & Whitney SIEG Hornet o mocy 750 KM (552 kW), oblatana 28 lipca 1935 roku. Wyprodukowano 1 egzemplarz.
- YB-17 i Y1B-17 – seria informacyjna wyposażona w silniki Wright R-1820-29 Cyclone o mocy 1000 KM (736 kW), ostatnie egzemplarze miały silniki General Motors GR-1829-51 o mocy 930 KM (684 kW), pierwszy egzemplarz oblatano 17 stycznia 1936 roku. Wyprodukowano 13 egzemplarzy.
- B-17A – samolot Y1B-17 po niezbędnych poprawkach konstrukcyjnych jako egzemplarz wzorcowy wyposażony w silniki General Motors GR-1829-51 o mocy 930 KM (684 kW) z turbodoładowaniem, oblatany 29 kwietnia 1938 roku. Uzbrojony w 5 ruchomych karabinów maszynowych kal. 12,7 mm. Nie produkowany, a wersję otrzymano w wyniku modyfikacji samolotów wersji informacyjnej
- B-17B – pierwsza wersja seryjna samolotu bombowego, wyposażona w 4 silniki gwiazdowe Wright R-1820-51 o mocy 1200 KM (883 kW) każdy i stanowiskami ruchomych karabinów maszynowych: z przodu, u góry, u dołu i z obu stron kadłuba. Pierwszy egzemplarz zbudowano 27 czerwca 1939 roku. Wyprodukowano 39 egzemplarzy.
- B-17C – druga wersja seryjna samolotu bombowego, z silnikami Wright R-1829-65 o mocy 1000 KM (736 kW) każdy. Pierwszy samolot wyprodukowano 21 lipca 1940 roku. Wyprodukowano 38 egzemplarzy, z tego w marcu 1940 roku wysłano 20 samolotów do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymały oznaczenie Fortress Mk I.
- B-17D – trzecia wersja seryjna samolotu bombowego, silnie uzbrojona i wyposażona w samouszczelniające się po przestrzeleniu zbiorniki paliwa. Pierwszy samolot zbudowano w marcu 1941 roku. Wyprodukowano 42 egzemplarze, z tego część przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie oznaczono je Fortress Mk IA.
- B-17E – czwarta wersja seryjna samolotu bombowego, w której zmieniono konstrukcję kadłuba w tym stateczniki pionowe oraz wprowadzono dodatkowe tylne stanowisko strzeleckie w ogonie samolotu. Pierwszy samolot wyprodukowano 5 września 1941 roku. Wyprodukowano 512 egzemplarzy, z tego 45 przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie oznaczono je jako Fortress Mk IIA.
- B-17F – piąta wersja seryjna samolotu bombowego, z 4 silnikami Wright R-1820-97 o mocy 1200 KM (883 kW) każdy. Pierwszy egzemplarz wyprodukowano 30 maja 1942 roku. Wyprodukowano 3400 egzemplarzy, z tego 19 przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie zostały oznaczono jako Fortress Mk II.
- B-17G – szósta wersja seryjna samolotu bombowego o silnym uzbrojeniu strzeleckim. Pierwsze egzemplarze wyprodukowano w lipcu 1943 rok. Wyprodukowano 8685 egzemplarzy tej wersji, z tego 85 z wyposażeniem radiolokacyjnym przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie oznaczono je jako Fortress Mk III.
- B-17H – samolot ratownictwa morskiego, przystosowane do działań ratowniczych samoloty wersji B-17G. Wersja wyprowadzona w 1945 roku. Wykonano ok. 130 samolotów tej wersji.
[edytuj] Użycie bojowe
Pierwsze samoloty Boeing B-17 Flying Fortress zostały dostarczone do jednostek Korpusu Powietrznego Armii Stanów Zjednoczonych 31 stycznia 1939 roku. Potem sukcesywnie kierowano kolejne wersje samolotów. Od marca 1941 roku samoloty B-17 otrzymało lotnictwo Wielkiej Brytanii.
Właśnie samoloty dostarczone do RAF jako pierwsze weszły do akcji bojowej, w lipcu 1941 roku, gdzie bombardowały cel na wybrzeżu niemieckim i francuskim, na Atlantyku i Morzu Śródziemnym.
Samoloty B-17 Flying Fortress lotnictwa amerykańskiego po raz pierwszy zostały użyte w walce już w pierwszych dniach wojny z Japonią, w grudniu 1941 roku podczas japońskiego ataku na Filipiny. Amerykanie zgromadzili na tych wyspach 35 bombowców B-17, z zamiarem zniechęcenia Japonii od rozpoczęcia wojny. Połowa z nich została zniszczona przez niespodziewany japoński nalot już 8 grudnia, 1941. Przez pierwszy okres wojny Amerykanie pokładali wielkie nadzieje w B-17 jako broni przeciwko okrętom, jednak szybko okazało się, że zrzucanie przez B-17 bomb z wysokiego pułapu na manewrujące okręty przynosiło mierne rezultaty. W tej roli B-17 brały udział w wielu najważniejszych bitwach morskich w latach 1942 i 1943, między innymi w Bitwie na Morzu Koralowym i Bitwie pod Midway. Samolot okazał się za to bardzo skuteczny w bombardowaniu celów naziemnych i zdolny do skutecznego odpierania słabo opancerzonych i uzbrojonych myśliwców japońskich. W tej roli B-17 były używane na Pacyfiku do połowy 1943 gdy zastąpiły je bombowce B-24 Liberator, bardziej przydatne na Pacyfiku, gdyż miały większy zasięg. Ponadto cała produkcja B-17 okazała się niezbędna by wypełnić straty ponoszone w tym czasie przez B-17 nad Europą.
W Europie lotnictwo amerykańskie po otrzymaniu w dniu 17 sierpnia 1942 roku bazy w Wielkiej Brytanii przerzuciło tam swoją 8 Armię Powietrzną, wyposażoną w samoloty B-17.
Armia ta, po wielu atakach na Francję, rozpoczęła zmasowane dzienne naloty strategiczne na terytorium Niemiec w styczniu 1943 roku. Bombowce latały bez eskorty myśliwców, gdyż Amerykanie nie mieli w owym czasie myśliwca o wystarczająco dużym zasięgu, by eskortować B-17 nad terytorium Niemiec. Pomimo tego Amerykanie wierzyli, że B-17 będą zdolne do odparcia ataków niemieckich myśliwców dzięki silnej broni pokładowej oraz przyjęcia podczas nalotu formacji maszyn w takiej konfiguracji, aby zapewnić możliwie szeroki obszar ochrony. Z początku B-17 atakowały tylko cele w zachodniej części Niemiec, położone stosunkowo blisko od lotnisk w Wielkiej Brytanii, a Niemcy dopiero organizowali swoją obronę, tak więc amerykańskie straty były niskie. W drugiej połowie 1943 Amerykanie przeprowadzili kilka bardziej ambitnych wypraw bombowych na cele w głębi Niemiec, podczas których ponieśli dużo bardziej dotkliwe straty, sięgające nawet 1/3 liczby wysłanych bombowców.
Szczególnie widoczne było to 17 sierpnia 1943 roku w dziennym nalocie na fabrykę łożysk kulkowych w mieście Schweinfurt. W pierwszej fazie lotu formację eskortowały maszyny Spitfire, oraz dysponujące większym zasięgiem P-47. Jednakże nad samym celem formacja B-17 była pozbawiona osłony myśliwskiej i zmasowanym ataku (z różnych kierunków) przez maszyny FW-190 (atak rakietami i bronią pokładową) poniosła ciężkie straty. To zmusiło ich to do wstrzymania ataków dziennych, aż do lutego 1944 roku, kiedy do służby weszły myśliwce P-51 Mustang, które miały wystarczający zasięg, by eskortować bombowce podczas całego lotu nad terytorium wroga.
Trzeba jednak podkreślić, iż B-17 był maszyną dość odporną na uszkodzenia i wiele maszyn wróciło do bazy w stanie ciężkich uszkodzeń. Ta cecha sprawiała, iż maszyny B-17 były lubiane przez załogi.
Z eskortą myśliwców straty B-17 spadły do możliwych do zaakceptowania poziomów i bombowce rozpoczęły prawie codzienne naloty na Niemcy.
Od 1 listopada 1943 roku Amerykanie, po przerzuceniu do Włoch 15 Armii Powietrznej wyposażonej w B-17, rozpoczęli naloty na obiekty w południowej Francji, północnych Włoszech, południowych Niemczech, Austrii i na Bałkanach.
18 września 1944 107 samolotów B-17 Flying Fortress z 8 Armii Powietrznej wzięło udział w dziennej wyprawie nad Warszawę, mającej na celu dostarczenia zaopatrzenia dla powstańców warszawskich. Samoloty przewoziły 1284 zasobniki z bronią, amunicją, lekarstwami i żywnością. Z tej liczby tylko 188 zasobników spadło na tereny zajęte przez powstańców. Samoloty po dokonaniu zrzutów nad Warszawą lądowały na sowieckim lotnisku w Połtawie. W późniejszym okresie Sowieci nie udzielali zgody na lądowanie samolotów zachodnich na swoich lotniskach i dziennych wypraw nie organizowano.
Łącznie do końca II wojny światowej w Europie z samolotów B-17 zrzucono 640 036 ton bomb. Załogi B-17 Flying Fortress zestrzeliły 6659 samolotów przeciwnika, utracono 4688 samolotów B-17 Flying Fortress zestrzelonych przez myśliwce i artylerię przeciwlotniczą.
|
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe
|
|
|
Samoloty szkolne
|
|
|
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne
|
FL • F8B • TB2D • XF5F • XP-46 • XP-49 • XP-50 • XP-52 • XP-54 • XP-55 • XP-56 • XP-57 • XP-58 • P-59 • XP-62 • XP-67 • XP-68• XP-71 • P-75 • XP-76 • XP-77 • XP-79 • XP-81 • P-82 • XP-83 • XA-41 • AM • XB-19 • XB-27 • XB-28 • XB-30 • XB-31 • XB-33 • YB-35 • XB-38 • XB-39 • YB-40 • XB-41 • XB-42 • XB-43 • XB-46 • XB-48 • XPB2M • XTB2F • TBY
|
