Borys III
Z Wikipedii
| Borys III Koburg 1894-1943 |
||||||||
 |
||||||||
| Car Bułgarów | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||
|
||||||||
|
Borys III, właściwie Borys Klemens Robert Maria Pius Stanisław Ksawery Sachsen-Coburg-Gotha (ur. 30 stycznia 1894 w Sofii, zm. 28 sierpnia 1943), car Bułgarii z dynastii Sachsen-Coburg-Gotha
Borys był synem Ferdynanda Koburga i jego pierwszej żony - Marii Luizy Parmeńskiej.
Władzę objął po abdykacji ojca 3 października 1918. Borys III został władcą jedynej pokonanej monarchii w I wojnie światowej, która przetrwała porażkę. Gdy obejmował tron miał dwadzieścia cztery lata i w niczym nie przypominał swojego poprzednika - nie odziedziczył po nim ani talentów, ani skłonności do dziwactw. Był to człowiek wielkiego serca, uczciwy i szczery - inaczej niż jego ojciec.
Przemierzając kraj wstrząsany gwałtownymi zamieszkami - pragnął bowiem poznać swój naród - zdobył w roku 1930 znaczny autorytet wśród Bułgarów. Udało mu się załagodzić napięcia i wprowadzić w kraju zasady demokracji. Borys był powszechnie lubiany, gdyż udało mu się - mimo dwóch wojen bałkańskich i I wojny światowej - doprowadzić do rozwoju bułgarskiej gospodarki i przywrócić równowagę w kraju.
W 1930 roku ożenił się z księżniczką sabaudzką - Giovanną (córką króla Wiktora Emanuela III). Mieli dwójkę dzieci:
Po wybuchu II wojny światowej, ostrożny, boleśnie naznaczony przez doświadczenia pierwszej wojny światowej, Borys III pragnął zachować neutralność swojego kraju. Jednak sytuacja stawała się coraz trudniejsza wobec zajmowania przez państwa Osi kolejnych terytoriów na południowym wschodzie Europy.
W sierpniu 1940 roku Hitler zmusił Rumunię, by oddała Bułgarii południową Dobrudżę, odzyskaną w roku 1919. Rzekoma neutralność Bułgarii wydawała się od tej chwili jedynie lekko zakamuflowanym przymierzem z Trzecią Rzeszą. W miarę upływu czasu sympatię Bułgarów coraz wyraźniej przenosiły się na stronę państw sprzymierzonych i Borys postawił sobie za cel nawiązanie potajemnych kontaktów z dyplomatami amerykańskimi.
Hitler dowiedział się o tym i w sierpniu 1943 wezwał Borysa na burzliwą naradę do Berlina. Borys zgodził się wypowiedzieć wojnę Stanom Zjednoczonym i Wielkiej Brytanii, jednak odrzucił żądanie podjęcia walki z ZSRR.
Wkrótce po powrocie z Berlina Borys zmarł, najprawdopodobniej na atak serca, choć wielu uważa, że został otruty przez hitlerowców, którzy pragnęł powołania w Bułgarii mniej niezależnej władzy. Rodzina Borysa nie mogła uwierzyć w naturalną śmierć tego zapalonego sportowca, mającego zaledwie 49 lat. Ale wziąwszy pod uwagę stres, jakiemu poddany był władca Bułgarii podczas tego szczególnie trudnego spotkania - śmierć naturalna wydaje się prawdopodobna.
Bułgarzy wpadli w rozpacz na wieść o jego odejściu. Setki tysięcy ludzi ze łzami w oczach przyklękało podczas orszaku żałobnego ulicami Sofii. "Swoją śmiercią dał najdoskonalszy przykład miłości do ojczyzny. Wypełnił swój żołnierski obowiązek do samego końca" - mówił minister wojny w dniu ceremonii pogrzebowej 5 września 1943 roku. Po jego śmierci jego młodszy brat - Cyryl został regentem.
W 1939 roku Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doktora honoris causa. Odznaczony Orderem Orła Białego.
| Poprzednik Ferdynand I Koburg |
 |
car Bułgarii 1918-1943 |
|
Następca Symeon II |
