Brahman
Z Wikipedii
Brahman - w hinduizmie bezosobowy aspekt Absolutu posiadający w pełni cechę wieczności (sat).
Wyróżnia się dwa aspekty Brahmana: Nirguna Brahman i Saguna Brahman. Pierwszy to bezpostaciowa, pozbawiona atrybutów najwyższa substancja przenikająca wszechświat i podtrzymująca go. Drugi to manifestacja Nirguna Brahmana pod dowolną formą. Uważany jest za symbol Nirguna Brahmana i służy kultowi religijnemu. Hinduiści dedykują swe bhakti Saguna Brahmanowi - najczęściej Wisznu, Śiwie lub Dewi.
[edytuj] Według wisznuitów
Wisznuici uważają go za przenikający całe materialne stworzenie blask, którym emanuje Bhagawan. Trzy koncepcje Brahmana : Prakryti jest Brahmanem jako pole działania, Brahmanem jest też dźiwa (dusza indywidualna), która próbuje kontrolować naturę materialną, i Brahmanem jest również kontroler ich obu, który jest rzeczywistym kontrolerem. Wyróżnia się pięć stopni realizacji Brahmana, które nazywa się brahma puccham. Trzy pierwsze spośród nich – annamaya, pranamaya i gjanamaja – związane są z polem działania żywej istoty. Transcendentalnym do wszystkich tych pól działania jest Wisznu, który nazywany jest anandamaja.
[edytuj] Według Adi Śankary
Adi Śankara uważał, że Brahman to niewidzialna, wieczna i niezmienna rzeczywistość. Według niego doświadczamy jej poprzez czas, wielość oraz zmianę. Wiedzy o nim nie możemy zyskać z doświadczenia. Prawdziwą wiedzę o nim możemy zyskać poprzez zrozumienie, że jesteśmy jego częściami, natomiast nie osobnymi jednostkami.
Śankara sądził, że posiadamy w pewnym stopniu jego bezpośrednią intuicję, która jest Brahmanem.
[edytuj] Bibliografia
- Filozofowie. 100 największych myślicieli w dziejach świata Peter J. King, wydanie polskie: Elipsa, 2006