web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Całun turyński - Wikipedia, wolna encyklopedia

Całun turyński

Z Wikipedii

Zdjęcie Całunu Turyńskiego z 1898
Zdjęcie Całunu Turyńskiego z 1898

Całun turyński – płótno, w które według wielu chrześcijan został owinięty Jezus Chrystus po śmierci, które zawiera negatywowe, obustronne (od przodu i tyłu) odbicie ciała zmarłego mężczyzny, z ranami na stopach, nadgarstkach i głowie oraz wieloma obrażeniami na całym ciele. Charakter i umiejscowienie ran odpowiada opisowi z Ewangelii.

Sprawa autentyczności całunu dzieli środowisko naukowe. Jakkolwiek autentyczność całunu nie została jak dotąd potwierdzona metodami naukowymi, przy braku wiarygodnych danych historycznych wcześniejszych niż druga połowa XIV wieku, to dotychczas z całą pewnością nie udowodniono, że jest on średniowiecznym falsyfikatem.

W przeszłości istniało w Europie co najmniej kilkadziesiąt takich samych całunów-relikwii, z podobnym lub identycznym wyobrażeniem ciała poranionego Chrystusa, jednak zaginęły one w czasie wojen i kataklizmów; część zidentyfikowano jako bez wątpienia fałszywe.

Całun turyński budzi silne kontrowersje i spory: naukowy punkt widzenia (obiektywny i bazujący na obecnym stanie wiedzy naukowej) jest nie do pogodzenia z punktem widzenia osób wierzących (opartym na emocjach i potrzebie posiadania namacalnego potwierdzenia wiary oraz bazującym na podważaniu skuteczności metod naukowych). Z tych względów całun turyński można określić zarówno jako wykonaną w średniowieczu fałszywą relikwię jak i autentyczny wizerunek umęczonego ciała Chrystusa i prawdziwą relikwię.

Kościół katolicki nie określa czy jest to naprawdę całun, w który owinięto Jezusa Chrystusa. Zostało to zostawione osobistym osądom wierzących (podobnie z innymi relikwiami). Z punktu widzenia Kościoła, autentyczność całunu nie ma związku z prawdziwością nauczania Chrystusa.

Spis treści

[edytuj] Opis całunu i kontrowersje

Całun turyński jest kawałkiem tkanego ręcznie płótna, o wymiarach: wysokość 441 cm, szerokość od 113 do 112,5 cm (po konserwacji w 2002). Widoczne są liczne konserwacje z XVI wieku. Na całunie widnieje wizerunek nagiego mężczyzny o atletycznej budowie i wzroście 178 do 180 cm, ma on brodę i długie włosy, zaplecione w wiele luźnych warkoczy. Jego ciało znaczą liczne rany, oraz pojedyncza rana kłuta między 5. i 6. żebrem. Według jednej z hipotez (której zaprzeczają zwolennicy autentyczności relikwii - żadne badania nie potwierdziły śladów farby) ten wizerunek został wykonany za pomocą farby (ochry) lub/oraz krwi, nie bezpośrednio pędzlem, lecz przez odbicie pomalowanej powierzchni na płótnie. W piśmie Science & Vie (lipiec 2005) przedstawiono wykonanie kopii całunu za pomocą prostej metody odbicia na płótnie wyrzeźbionej w drzewie płaskorzeźby, pokrytej farbą. Podobna metoda mogła być zastosowana w Średniowieczu.

Negatyw twarzy z całunu
Negatyw twarzy z całunu

Wątpliwości budzi także pewna widoczna naiwność i schematyczność przedstawienia postaci mężczyzny (typowa dla średniowiecznej maniery malarskiej); np. włosy regularnie otaczają twarz (w formie odwróconej litery U) i są widoczne na całej długości, podczas gdy powinny raczej być silnie zmierzwione i opadać do tyłu. Ponadto część grzbietowa postaci jest widoczna w postaci wyraźnego konturu ciała, podczas gdy znacznie wyraźniejsze powinny być wystające części ciała, takie jak łopatki. Należy tu jednak zauważyć, że sylwetka przedstawiona jest bardzo realistycznie i w żadnym razie nie przypomina schematycznych postaci ze średniowiecznych płócien. Intrygujące wydaje się również, iż obraz na całunie jest de facto negatywem wizerunku człowieka (cechę tę odkryto dopiero fotografując Całun pod koniec XIX w.). Jak zauważają zwolennicy autentyczności całunu, wątpliwości może wzbudzać cel i sposób wykonania obrazu przez nieznających obrazu negatywowego ludzi średniowiecza.

Walter Mac Crone chemik i ekspert w ustalaniu autentyczności dzieł sztuki stwierdził w 1979, że Całun jest bez wątpienia średniowiecznym falsyfikatem. Jednakże z jego zdaniem nie zgodził się nikt z powołanej do zbadania całunu grupy naukowców STURP (Shroud of Turin Research Project), którzy stwierdzili w 1978 roku, że nie znajdują ani jednego dowodu fałszerstwa całunu.

Na korzyść autentyczności całunu przemawia obecność pyłku roślin z obszaru śródziemnomorskiego oraz "bliskowschodni" sposób tkania płótna. Odnaleźć można też ślady ludzkiej krwi rzadkiej grupy AB (obecnie występującej najczęściej u Żydów sefardyjskich) oraz jedynie mikroskopijne ilości farby, która jednak mogła dostać się na płótno w wyniku średniowiecznego zwyczaju przygotowywania tzw. Prawdziwych Kopii całunu poprzez przyłożenie malunku do "oryginału".

W 1978 grupa naukowców z NASA odkryła w oczodołach postaci przedstawionej na całunie odbicia dwu monet rzymskich, pochodzących z początku I wieku[1]. Na prawym oczodole widnieje negatyw leptonu lituus, bitego przez Poncjusza Piłata w roku 29. Na lewym znajduje się odbicie dileptonu cesarza Tyberiusza, wybitego ku czci jego żony Julii w tym samym roku.

Są to wszystko dowody pośrednie. Wątpliwości, być może, mogłaby rozstrzygnąć powtórna, pogłębiona analiza całunu; jednak Kościół rzymskokatolicki nie wyraża na to zgody z obawy przed ryzykiem zniszczeń (wg sceptyków, również przed kolejnymi wynikami badań, podważającymi jego autentyczność).

[edytuj] Historia całunu

[edytuj] Ewangelie a całun turyński

Pierwsze relacje na temat płótna pogrzebowego Chrystusa możemy znaleźć w ewangeliach, przy czym należy zwrócić uwagę, iż pierwsze trzy Ewangelie, zw. synoptycznymi (Marka, Mateusza i Łukasza ), przy opisie pogrzebu Jezusa używają pojęcia sindón (całun). Ewangelia Jana natomiast wspomina o płótnach używając pojęcia (othonia). Dodatkowo Jan, przy opisie pustego grobu, wspomina jeszcze o chuście (soudarion), o której nie piszą pozostali ewangeliści.

Kolejnym źródłem które coś mówi nam o płótnach pogrzebowych Jezusa, a dokładniej wspomina co się z nimi stało po jego śmierci, jest pochodząca z II wieku Ewangelia Hebrajczyków, cytowana później przez św. Hieronima w "De viris illustribus". Śledząc ten dokument możemy dowiedzieć się jakoby Jezus miał oddać swój Całun "słudze kapłana" (Puero). Przy czym należy zauważyć, iż wśród historyków i badaczy Całunu panuje pewna rozbieżność, bowiem niektórzy uważają, iż kopista przepisujący Ewangelię Hebrajczyków pomylił się i zamiast słowa "Puero" w oryginale znajdowało się słowo "Petro" (Piotr). Stąd wniosek, iż po śmierci Jezusa płótna (lub płótno) mogło być zabrane przez św. Piotra. Ta relacja potwierdzałaby się po części z innym dokumentem pochodzącym z IV wieku. W relacji św. Niny, ewangelizującej Gruzję, zamieszczona jest pewna wzmianka o płótnach chrystusowych. Wg niej płótna pogrzebowe przez pewien czas posiadała żona Piłata, nim przeszły w ręce ewangelisty Łukasza, a następnie miały trafić w ręce Piotra. Niestety tak skromna baza źródłowa nie pozwala nam na dokładne ustalenie tego co mogło się stać z płótnami Jezusa. Wielu badaczy Całunu uważa iż dzieje tej tkaniny należy łączyć z Edessą, jednym z pierwszych chrześcijańskich miast na Bliskim wschodzie. Wiadomo iż pierwsi chrześcijanie wskutek prześladowań musieli uciekać z Jerozolimy. Być może schronienie znaleźli właśnie w Edessie i tam też mogło trafić płótno. Ponadto część historyków wiąże obecność płótna w Edessie z legendą o korespondencji Jezusa z królem Abgarem.

[edytuj] Legenda o korespondencji Jezusa z królem Abgarem

Abgar V Ukkama bar Ma'nu (Czarny), postać jak najbardziej historyczna (panował w latach 13-50 n.e.), był królem państwa Osrhoene ze stolicą w Edessie. Według różnych przekazów Abgar cierpiał na nieuleczalną chorobę, prawdopodobnie czarny trąd, i kiedy usłyszał o działalności Jezusa z Nazaretu wysłał swego posłańca z prośbą o przybycie Jezusa do Edessy, aby go uzdrowił. Najstarszą znaną wersję o Abgarze jest przekaz zawarty w "Historii Kościelnej" Euzebiusza z Cezarei z 325 roku. Wg jego relacji posłaniec Abgara, Ananiasz, zaprasza Jezusa do Edessy, ale ten odmawia. Przekazuje list do Abgara i obiecuje wysłać jednego ze swoich uczniów, który ma go uzdrowić. Inny przekaz tej legendy znajduje się w pochodzącej z IV wieku "Nauki Addaja (Doctrina Addai)", przy czym legenda ta jest tutaj zmodyfikowana: posłaniec Hannan (Ananiasz) maluje portret Jezusa i zabiera go Edessy. Jezus wysyła także list do Abgara, w którym gwarantuje miastu bezpieczeństwo. Abgar po zobaczeniu cudownego wizerunku zostaje uleczony. Natomiast manuskrypty syryjskie z Nitry (również IV wiek)przedstawiają historię tak: Jezus wysyła tylko list do Abgara, obiecując pomoc,a po Jego śmierci uczniowie wysyłają do Abgara posłańca (Addai - Thaddaeus), który przywozi odbicie i uzdrawia Abgara. Jeszcze inna relacje znajduje się w pochodzących z VI wieku "Akt (Dzieje) Tadeusza", będących zmienioną wersją "Nauk Addaja". Według tej wersji posłaniec Ananiasz nie jest w stanie namalować portretu, dlatego też Jezus wiedząc o tym poprosił, aby obmyto mu twarz, a następnie osuszył ją płócienną chustą i oddał posłańcowi, który zaniósł chustę do Abgara. Jak słusznie zauważa historyk Ian Wilson wszystkie te opowieści prawdziwe lub nie, w jakimś stopniu usiłują wytłumaczyć obecność płótna w Edessie i dlatego dalsze losy tego płótna łączy się z tym miastem. Przekazy mówią iż po cudownym uleczeniu Abgar miał przyjąć chrześcijaństwo, ale po jego śmierci Edessa znów wróciła do dawnych wierzeń, a chrześcijanie byli prześladowani. Być może, jak twierdzi Wilson, płótno chrystusowe zostało ukryte w murach miasta w obawy przed zniszczeniem przez wrogów nowej wiary. Faktem jest że nie mamy żadnych źródeł co do tego co się stało z płótnami w tym okresie.

[edytuj] Mandylion z Edessy

Wg hipotezy Wilsona płótno ukryte w murach Edessy (a tym samym Całun Turyński) należy utożsamiać z tkaniną znalezioną w VI wieku i określaną jako Mandylion z Edessy. Pierwsze relacje o tej tkaninie przekazuje nam ok. 594 roku Ewargiusz Scholastyk (527 - 600) który wspominając o Mandylionie z Edessy używa pojęcia acheiropoietos (nie ludzką ręką uczyniony). Kronikarz pod datą 544 odnotował "cudowne" zwycięstwo mieszkańców Edessy nad Persami. Według Ewargiusza właśnie wtedy Mandylion miałby się odnaleźć w murach miasta i posłużyć jako palladium przeciwko wojskom perskim Chosroesa I Anoszirwana. Jednakże jak zauważa Wilson, odnalezienie Mandylionu musiało nastąpić wcześniej,a relacja Ewargiusza o odnalezieniu pozostaje tylko legendą. Wilson wskazuje tutaj na 525 rok jako czas odnalezienia płótna. Powołuje się na relację Prokopiusza z Cezarei, który wspomina pod tą datą powódź jaka miała miejsce w Edessie. Powódź ta spowodowała znaczne zniszczenia miasta i z tego względu przyszły cesarz Justynian I Wielki zdecydował się na jego odbudowę. Z jego rozpoczęto prace rekonstrukcyjne nad odbudową miasta i właśnie wtedy, wg Wilsona miało mieć miejsce odnalezienie płótna, które było od tego czasu czczone jako Mandylion z Edessy. Justynian również ufundował kościół Bożej Mądrości, w którym Mandylion był przechowywany. Tyle mówi nam relacja Ewargiusza Scholastyka. W wspomnianych wyżej "Aktach Tadeusza", pochodzących mniej więcej z tego samego czasu co kronika Ewargiusza, również pisze się o odnalezieniu płótna w Edessie, ale ponadto autor tego źródła używa na określenie Mandylionu pojęcia "tetradiplon" (złożony na czworo). Wiadomo z różnych kopii Mandylionu z Edessy, iż sama tkanina przedstawiała tylko twarz Jezusa, stąd też wniosek Wilsona (jeżeli przyjmniemy że Mandylion i Całun z Turynu to ta sama tkanina), iż Całun Turyński musiał być w przeszłości również złożony. Wilson w swoich badaniach dowodzi możliwości złożenia płótna turyńskiego w taki sposób aby przedstawiało samą twarz, a potwierdzeniem jego przypuszczenia było badanie tkaniny w 1978 roku, kiedy to amerykańscy naukowcy John Jackson i Eric Jumper, przy użyciu najnowszych technologii, dowiedli iż Całun w przeszłości był składany.

[edytuj] Przeniesiene do Konstantynopola

Mandylion był przechowywany w Edessie do roku 944, a jego przeniesienie do Konstantynopola związane jest z wyprawą wojenną bizantyjskiego dowódcy Jana Kurkuasa na kalifaty arabskie. W kwietniu 944 roku Kurkuas oblega Edessę i zmusza jej mieszkańców do wydania Mandylionu, płacąc władzom arabskim 12000 drachm w srebrze i uwalniając 200 jeńców. 15 sierpnia 944 w dniu uroczystości Wniebowzięcia Matki Bożej, Mandylion przybywa do Konstantynopola i natychmiast zostaje wystawiony w kościele Świętej Marii w dzielnicy Blacherne. Dzień później Mandylion zostaje przeniesiony do kościoła Hagia Sophia. Z tego wydarzenia zachował się dokument odkryty w latach osiemdziesiątych XX wieku przez Gino Zaninottiego. Źródło to jest przedstawieniem homilii Grzegorza Referendarza, wygłoszonej podczas uroczystego przeniesienia, w której autor wspomina o "krwawiącym boku". Stąd niektórzy badacze (A. Dubarle) twierdzą, iż obecni przy uroczystości musieli widzieć całe ciało i wyciągają wniosek iż Całun był już wówczas ponownie rozwinięty. Wilson natomiast uważa że rozwinięcie musiało nastąpić znacznie później (XI-XII wiek), powołując się na ikonografię, w której od tego czasu pojawia się scena Opłakiwania, przedstawiająca m.in. Józefa z Arymatei i Nikodema owijających całe ciało Jezusa. Ponadto jest kilka źródeł z XII-XIII wieku (ok. 1130 - Orderyk Witalis "Historia ecclesiastica"; XII w. - "Kronika" Michała Syryjczyka; Kodeks z Biblioteki Watykańskiej, również XII wiek; ok. 1212 - Gerwazy z Tilbury "Otia imperialia") opisujących legendę o Abgarze, w których wspomina się już nie o odcisku twarzy ale całego ciała, co dowodzi, zauważa Wilson, znajomości przez współczesnych całego płótna.

Bardzo ciekawym dokumentem świadczącym o tym, iż Mandylion znajdował się już w Edessie jest "Opowieść o wizerunku z Edessy". Utwór ten powstał na dworze cesarza Konstantyna VII. Znajdują się w nim dwie wersje legendy o Abgarze. Pierwsza wspomina Ananiasza, który miał dostarczyć list Abgara do Jezusa z prośbą o przybycie, a jeżeli by się to nie udało, miał namalować Jezusa. Jezus wysyła odpowiedź, że nie może przybyć, ale obiecuje wysłać po swojej śmierci jednego ze swych uczniów, który go uzdrowi. Zapewnia również bezpieczeństwo miastu oraz obmywa twarz ręcznikiem i daje go Ananiaszowi, polecając dostarczyć go Abgarowi. Druga wersja przedstawiona przez autora wspomina iż Jezus przed śmiercią wytarł w "ręcznik" krwisty pot, oddał Tomaszowi i polecił go zanieść po swoim wniebowstąpieniu (za pośrednictwem Tadeusza) Abgarowi spełniając prośbę z listu. Tadeusz miał go przekazać, a Abgar po uzdrowieniu miał umieścić wizerunek w pozłacanej ramie. Autor tego dokumentu wspomina iż wiadomości te zaczerpnął ze starych manuskryptów syryjskich. Ponadto od roku 1000 obecność Mandylionu w Konstantynopolu poświadczają nam spisy relikwii przechowywanych w Wielkim Pałacu (Bukoleon) oraz różnego rodzaju relacje pielgrzymów czy też kronikarzy. W roku 1080 cesarz Aleksy I Komnen prosi cesarza Henryka IV i Roberta z Flandrii o pomoc w obronie relikwii zebranych w Konstantynopolu, szczególnie "płócien znalezionych w grobie po zmartwychwstaniu". W roku 1147 król Francji Ludwik VII podczas pobytu w Konstantynopolu oddaje cześć Całunowi. Kolejnym potwierdzeniem jest relacja kronikarza Wilhelma z Tyru, opisującego wizytę w Konstantynopolu króla jerozolimskiego Amalryka I. Wilhelm pisze o syndonie (sudarium). Jeszcze inna relacja pochodzi z 1201 roku. Mikołaj Mesarites, stróż relikwii przechowywanych w kaplicy Matki Bożej z Faros w pałacu cesarskim, wspomina o dwóch rodzajach płócien grobowych, które miałyby znajdować się w Konstantynopolu: entaphioi sindones (pł. grobowe) i kai otonai kai ta soudaria (płótna i chusty). Ostatnim źródłem mówiącym o tej relikwii w Konstantynopolu przed jej zniknięciem w 1204 roku jest relacja kronikarza czwartej krucjaty, Roberta de Clari, który w swoim dziele "Zdobycie Konstantynopola" pisze, że przed zdobyciem miasta w każdy piątek wystawiano w kościele Świętej Marii w dzielnicy Blacherne "sydoine", na którym był widoczny wizerunek Chrystusa.

[edytuj] Całun po 1204 roku

12 kwietnia 1204 krzyżowcy IV krucjaty zdobywają Konstantynopol. Jeden z kronikarzy krucjaty, Robert de Clari pisze, że Całun znika z miasta. Istnieje kilka hipotez przedstawiających dalsze dzieje Całunu (Mandylionu) z których najczęściej przyjmuje się teorię grecką i teorię templariuszy.

Zwolennicy teorii greckiej uważają iż, po zdobyciu Konstantynopola Całun trafia do Aten, stając się własnością ks. Aten, Ottona de La Roche. Powołują się tutaj m. in. na list z 1.VIII.1205 Teodora I Laskarysa do papieża Innocentego III (1198-1216), informujący o tym, iż Całun został zabrany przez krzyżowców do Aten. W roku 1208 Całun miałby zostać przekazany przez ojca Ottona, Poncea de la Roche, w darze arcybiskupowi Besançon, Amadeuszowi de Tremelay. Tam miał przebywać do roku 1349, kiedy to w wyniku pożaru katedry w Besançon, Całun znika i w kilka lat później pojawia się w rękach Gotfryda de Charny. Inna wersja tej teorii mówi z kolei iż, Otton de La Roche przywozi w roku 1208 Całun do swojego zamku w La Roche-sur-L'Ognon w Le Doubs koło Besançon. W roku 1340 Gotfryd de Charny po raz drugi zawiera związek małżeński, z niejaką Joanną de Vergy, prawnuczką Ottona de la Roche. W ten sposób Całun miałby się znaleźć w rękach rodu de Charny.

Teoria templariuszy, której autorem jest Ian Wilson zakłada, iż Całun dostaje się w ręce zakonu templariuszy. Płótno do roku 1291 miałoby przebywać w Akkce, jednej z ostatnich twierdz krzyżowców w Palestynie, a następnie miało trafić na Cypr. W 1306 roku Całun zostaje przewieziony do Paryża, gdzie znajduje się główna siedziba tego zakonu - Templum. 13 października 1307 roku zakon rycerski Templariuszy zostaje oskarżony przez króla Filipa IV Pięknego o herezję i kult tajemniczego "bożka" w postaci głowy z brodą (w roku 1945 w Templecombe (Anglia) odnaleziono kopię takiej głowy, która jest bardzo podobna do przedstawienia z Całunu), wskutek czego jego członkowie zostają aresztowani. 19 marca 1314 roku zostaje spalony na stosie ostatni mistrz zakonu Templariuszy Jakuba de Molay. Wraz z nim ginie również preceptor Normandii, niejaki Gotfryd de Charnay. Wilson sądzi, iż jest to przodek Gotfryda de Charny.

Ponadto należy dodać, iż posiadamy dokumenty mówiące o sprzedaży czy też podarowaniu w roku 1247 (lub 1248) królowi Francji Ludwikowi IX, płótna określanego jako "Sainte Toile" przez cesarza łacińskiego w Konstantynopolu Baldwina II, co świadczyłoby o tym, iż Całun przynajmniej do tego roku pozostawał w Konstantynopolu. Niestety nie ma zgodności co do tego, jakie były dalsze losy tego płótna. Niektórzy uważają (S. Runciman) iż, relikwia po umieszczeniu w Sainte Chapelle w Paryżu została zniszczona w 1792 roku podczas rewolucji francuskiej. A. Dubarle twierdzi natomiast że płótno po zakupie przez Ludwkia IX, zostało następnie oddane jakiemuś wasalowi i w ten sposób miało trafić do rodziny de Charny.

[edytuj] Własność rodziny de Charny

Obiektywna (tzn. potwierdzona w wiarygodnych dokumentach) historia przedmiotu określanego obecnie jako "Całun turyński" zaczyna się dopiero w 1357, kiedy pojawia się on w Szampanii w miejscowości Lirey, gdzie jako własność, Joanny de Vergy, wdowy po rycerzu Godfrydzie de Charny jest obiektem kultu w miejscowym kościele, pod nazwą "całun z Lirey". Żaden dokument nie precyzuje daty nabycia całunu przez rodzinę de Charny (która następnie dodała do swego herbu wyobrażenie całunu oraz postać pielgrzyma).

Pierwsze wiadomości o kulcie całunu w Lirey pochodzą z lat 1350, aż do 1370, kiedy biskup z Troyes Henri de Poitiers zabronił oddawania czci całunowi, uznając go za fałszywy. Powodem decyzji biskupa był fakt, że istniało wówczas wiele takich samych całunów-relikwii (a powinien być tylko jeden): np. Całun z Besançon (identyczny jak całun Turyński, spalony jako "oszukańcza relikwia" w Paryżu dnia 5 prairiala roku II rewolucji francuskiej), Całun z Brioude, Całun z Cadouin (poświadczony wcześniej, niż Turyński, bo na początku XIII wieku, zidentyfikowany jako fałszerstwo [ślady pisma arabskiego na płótnie] w 1934), Całun z Kolonii, Całun z Compiègne, Całun z Lier (Belgia), Całun z Madrytu, Całun z Mediolanu i inne.

Zapewne Całun Turyński popadłby w zapomnienie, gdyby nie powtórne małżeństwo wdowy po Godfrydzie de Charny- Jeanne, która poślubiła Aymona de Genève, wuja ówczesnego papieża (wł. antypapieża) Klemensa VII. Ponieważ posiadanie ważnej relikwii oznaczało zwiększenie dochodów, Klemens VII pozwolił swemu wujowi w 1389 na ponowne umieszczenie Całunu w kościele w Lirey. Ta decyzja papieża wywołała oburzenie biskupa z Troyes - Pierre'a d'Arcis, który zakazał oddawania czci Całunowi, a do papieża napisał wyjaśnienie, iż Całun jest relikwią fałszywą, zakazaną już przez poprzedniego biskupa. D'Arcis wyjaśnił, że Całun jest zręcznym malowidłem, wykonanym (aby zwiększyć napływ pielgrzymów i dochody) przez malarza, który jest osobiście znany biskupowi.

Duchowni z Lirey odmówili podporządkowania się zakazowi biskupa i odwołali się bezpośrednio do papieża, który bullą z 6 stycznia 1390 postanowił: ...trzeba ostrzegać lud w chwili największego napływu [wiernych] i powiedzieć głośno i wyraźnie (...), że to wyobrażenie nie jest prawdziwym Całunem Pana Naszego, lecz tylko malowidłem albo obrazem Całunu.

Pod tym warunkiem papież pozwolił na pozostawienie Całunu w kościele. Następnie, z obawy przed zniszczeniem Całunu przez wojskowych maruderów, został on przekazany wnuczce Godfryda- Małgorzacie de Charny.

[edytuj] Burzliwe losy Całunu w XV wieku

Małgorzata de Charny wywiozła Całun w 1418 do Monfort- zamku swojego męża- Humberta de Villersexel, hrabiego de la Roche, a następnie do innego zamku w Saint-Hippolyte-sur-Doubs. Po śmierci hrabiego, kanonicy z Lirey wytoczyli proces Małgorzacie, aby zwróciła im Całun, jednak przegrali proces i Małgorzata wywiozła relikwię do Liège i Genewy.

W 1453, Małgorzata kupiła zamek Varambon w zamian za Całun. Od tej pory relikwia stała się własnością książęcej rodziny sabaudzkiej, która przenosi Całun do Świętej Kaplicy kolegiaty w Chambéry. W 1464, książę Ludwik I Sabaudzki zgodził się wypłacać kanonikom z Lirey rentę w zamian za rezygnację z praw do Całunu.

Po 1471 Całun często jest przenoszony do kościołów w Verceil, Turynie, Ivrée, Chambéry, Avigliano, Rivoli i Pignerol.

[edytuj] Od XVI do XXI wieku

W 1532 w Świętej Kaplicy w Chambéry wybuchł pożar. Całun został uratowany w ostatniej chwili, gdy srebrna skrzynka, w której go przechowywano, zaczęła się topić. Wówczas Całun został nadpalony w 48 miejscach. Uszkodzenia zostały naprawione w 1534 przez klaryski, które wszyły tam trójkątne kawałki płótna.

Od 1578, książęta Sabaudii przenieśli Całun do Turynu (który był stolicą ich państwa od 1562). Ostatni król Włoch podarował Całun papieżowi w 1983. W 1997 Całun został ponownie uratowany z pożaru katedry w Turynie.

[edytuj] Badania Całunu

Ludziom Średniowiecza i Renesansu znane były liczne relikwie - całuny w postaci kawałka płótna z wyobrażeniem poranionego ciała Chrystusa. Niewielu jednak nazwałoby te relikwie autentycznymi całunami. Taka idea w odniesieniu do Całunu Turyńskiego pojawiła się dopiero w epokach późniejszych, a konkretnych analiz dokonano dopiero w XX wieku.

W 1988 r. trzy niezależne grupy naukowców metodą datowania opartego o radioizotop węgla 14C określiły wiek całunu na ok. 600 lat. Niektórzy sugerowali, że wynik taki może być efektem zanieczyszczeń bądź wymiany radioizotopów w czasie pożaru, jaki miał miejsce w 1532 roku. Inna teorią wyjaśniającą ten fakt jest to, że próbkę do badania pobrano z miejsca, które było prawdopodobnie wielokrotnie naprawiane. Ma ona solidne uzasadnienie, ponieważ próbkę do badania pobrano z lewego górnego rogu, za który całun był chwytany podczas wcześniejszych wystawień, zaś ścieg jodełkowy (użyty w płótnie) jest bardzo łatwy do naprawy poprzez wplatanie nowych nici. Taki sposób nie pozostawia śladów i jest praktycznie niemożliwy do wykrycia, jeśli zastosuje się nić w takim samym odcieniu, co w materiale oryginalnym. Wykonana w ten sposób naprawa spowodowałaby w efekcie bardzo znaczące odmłodzenie materiału, tym większe, im większa była skala napraw. Niedawne badania wykazały że próbki były mocno skażone, dlatego wyniki były fałszywe.

Pierwsza jest negowana przez sceptyków w następujący sposób: masa zanieczyszczeń musiałaby ponad dwukrotnie przekraczać masę całunu (ściślej – ilość węgla w nim zawartego). W przypadku, że całość zanieczyszczeń jest współczesna, może to spowodować błąd metody badania radiowęglowego, opartego na zliczaniu pozostałych resztek izotopu węgla 14C – faktycznie mogły zostać one uzupełnione przez opary sadz i dymów, jakim poddane było płótno podczas wielkiego pożaru. Jeśli przyjmiemy, że zanieczyszczenia odkładały się równomiernie przez cały czas istnienia całunu, w żaden sposób nie może on mieć więcej niż dwukrotność stwierdzonej daty, nawet jeśli składałby się praktycznie w całości z zanieczyszczeń. Co do drugiego wytłumaczenia – nienaruszona proporcja między dwoma stabilnymi izotopami węgla – 12C i13C przeczy możliwości wystąpienia frakcjonowania izotopowego w tym przypadku, przez co hipoteza ta wydaje się mało wiarygodna.

Z drugiej strony Raymond N. Rogers, emerytowany chemik z Los Alamos National Labolatory, nie dał jednak za wygraną i po latach dociekań ogłosił na łamach pisma "Thermochimica Acta" nowy wiek całunu – 1300-3000 lat. Jego zdaniem uczeni w poprzednich badaniach, nie zdając sobie z tego sprawy, oznaczyli wiek łaty, zręcznie wszytej w całun w średniowieczu[2].

Przypisy

  1. Jean-Philippe Fontanille The coins of Pontius Pilate
  2. Krzysztof Szymborski, Turyński całun stary jak chrześcijaństwo?, "Wiedza i Życie", marzec 2005, s. 14.

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Publikacje w języku polskim

  • Bollone Pierluigi Baima, Całun Turyński. 101 pytań i odpowiedzi, WAM, Kraków 2002, ISBN 83-7097-915-7
  • Stanisław Waliszewski, Całun Turyński dzisiaj, WAM, Kraków 1987, ISBN 83-85032-19-3
  • Z. Ziółkowski, Spór o Całun Turyński. Relikwia Męki Pańskiej w świetle najnowszych badań, Warszawa 1993
  • Ian Wilson, Całun Turyński, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1985, ISBN 83-211-0445-2
  • A. Marion, A. Courage, Całun Turyński. Nowe odkrycia nauki, Kraków 2000
  • Treppa Z., Całun turyński. Fotografia Niewidzialnego?, Warszawa 2004.
  • Marinelli E., Całun obraz "niemożliwy"?, Wrocław 1999.
  • Pyszkowski W., Święty Całun jako fenomen naukowy, historyczny i religijny, Gniezno 1946.
  • Resch A., Oblicze Chrystusa. Od Całunu Turyńskiego do Chusty z Manoppello, Radom 2006.
  • Petrosillo O, Marinelli E., Całun Turyński - relikwia czy falsyfikat? Krytyka ostatniego datowania, Warszawa 1993.
  • Nickell J., Śledztwo w sprawie cudów. Całun Turyński, 1997.
  • Siliato G. M., Całun turyński. Tajemnica odbicia sprzed dwóch tysięcy lat, Kraków 1999.
  • Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna o męczennikach palestyńskich, Kraków 1993.
  • Badde P., Boskie Oblicze. Całun z Manoppello, Radom 2006.
  • Moretto G., Całun - Przewodnik, Warszawa 1998.
  • Antonacci M., Zmarchwystanie Całunu, Warszawa 2002.
  • Ballosino N., Wizerunek na Całunie. Analiza fotograficzna i informatyczna, Warszawa 1988.
  • Zbigniew Blania-Bolnar, "Jak został zrobiony Całun Turyński"
  • Alfred J. Palla, Całun Turyński jednak autentykiem, Wydawnictwo Betezda, Rybnik 2003
  • Alfred J. Palla, "Całun Turyński jednak autentykiem - Krew na płótnie"
  • Alfred J. Palla, "Całun Turyński namalowany?"
  • Alfred J. Palla, "Pyłek kwiatowy na Całunie"

[edytuj] Publikacje obcojęzyczne

  • Nature, 16 lutego 1989, s. 611-615. (artykuł opisuje wyniki datowania Całunu metodą radioizotopu węgla 14C przez 3 laboratoria (Tucson, Zurich, Oxford), pod kontrolą zespołu naukowców z British Museum)
  • Jacques Evin La datation radiocarbone du Linceul de Turin, w: Dossiers d'archéologie nr 306, wrzesień 2005, s. 60-65
  • Daniel Raffard de Brienne La désinformation autour du Linceul de Turin Paris: Éditions de Paris, luty 2004

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Commons

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com