Cmentarz Rakowicki
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°4'32" N 19°57'14" E
Cmentarz Rakowicki – jeden z największych cmentarzy w Krakowie, założony w latach 1801-1802. Powstał na terenie podmiejskiego wówczas folwarku Rakowice, w związku z wydanym zakazem pochówków na dotychczas istniejących cmentarzach przykościelnych w obrębie miasta. Teren wykupiły władze austriackie, a koszt urządzenia cmentarza pokryło miasto Kraków i okoliczne gminy. Pierwszy pogrzeb miał miejsce w styczniu 1803. W 1862 na terenie cmentarza wzniesiono kaplicę, na miejscu wówczas istniejącej drewnianej. Cmentarz Rakowicki był kilkakrotnie powiększany (w 1863, 1885, 1908), a w jego obręb włączono także założony w pobliżu w 1920 inny cmentarz (wojskowy).
Nekropolia jest miejscem pochówku krakowian, zarówno zwykłych obywateli miasta, jak i tych zasłużonych: twórców kultury, naukowców, przedstawicieli znanych rodów, działaczy niepodległościowych, politycznych i społecznych, uczestników ruchów niepodległościowych, powstań, obu wojen światowych i innych.
Na cmentarzu istnieją m.in. wydzielone kwatery uczestników powstań listopadowego, styczniowego, krakowskiego, I wojny światowej (z wszystkich trzech armii zaborczych – żołnierze ci najczęściej zmarli podczas pobytu w szpitalach wojskowych), członków Legionów Polskich, uczestników szarży pod Rokitną, robotników zabitych podczas strajków w 1936, uczestników II wojny światowej, w tym żołnierzy września 1939, alianckich lotników, partyzantów, ofiar zbrodni hitlerowskich, żołnierzy radzieckich poległych podczas wyzwalania Krakowa w 1945.
Cmentarz jest zabytkiem o dużej wartości historycznej i artystycznej. Część nagrobków jest dziełem znanych architektów, m.in. Teofila Żebrawskiego, Feliksa Księżarskiego, Sławomira Odrzywolskiego, Jakuba Szczepkowskiego, a także rzeźbiarzy: Tadeusza Błotnickiego, Wacława Szymanowskiego, Karola Hukana i innych.
W 1981 powołano Społeczny Komitet Ratowania Cmentarza Rakowickiego, który gromadzi fundusze na renowację zabytkowych grobowców, na przykład podczas corocznych kwest.