Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych
Z Wikipedii
Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych – publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów. Ukazała się po raz pierwszy w 1963 roku. Ostatnia edycja Czerwonej Księgi (rok 2007) zawiera spis 41415 gatunków, z których 16306 jest zagrożonych wyginięciem. Liczba gatunków uznanych za wymarłe wzrosła w porównaniu z edycją 2006 do 785, a wymarłych na wolności - do 65[1].
Edycja 2006 zawierała spis 7 700 gatunków zwierząt, około 8 400 gatunków roślin oraz 3 gatunki grzybów, co łącznie daje ponad 16 tysięcy gatunków zagrożonych. Większość z nich uzyskała status zagrożonych w wyniku działalności człowieka.
Spis treści |
[edytuj] Kategorie zagrożenia gatunków
Informacje gromadzone w systemie IUCN są grupowane w kategoriach określających stopień zagrożenia wyginięciem danego gatunku. Kryteria zaliczenia gatunku do danej kategorii w roku 2001 określono w dokumencie 2001 Categories & Criteria (version 3.1).
oszacowane | rozpoznane | EX | wymarłe (extinct), oznaczane znakiem † | |
EW | wymarłe na wolności (extinct in the wild) - wymarłe w stanie dzikim - klasyfikuje się jako wymarłe na wolności, co oznacza, że pojedyncze okazy, czy nawet populacje mogą żyć jeszcze w hodowlach i ogrodach zoologicznych | |||
zagrożone wyginięciem |
CR | krytycznie zagrożone (critically endangered) - najbardziej zagrożone gatunki | ||
EN | zagrożone (endangered) - przypisuje się im wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości | |||
VU | narażone (vulnerable) - gatunki, które mogą wymrzeć stosunkowo niedługo, choć nie tak szybko jak zagrożone | |||
NT | bliskie zagrożenia (near threatened) - gatunki bliskie zaliczenia do poprzedniej kategorii, ale jeszcze się do niej nie kwalifikujące | |||
LC | najmniejszej troski (least concern) | |||
niedostatecznie rozpoznane | DD (data deficient) - taksony o nieokreślonym stopniu zagrożenia, wymagającym dokładniejszych danych. | |||
nie oszacowane według kryteriów IUCN | NE (not evaluated) |
W latach 1994-2001 stosowane były również kategorie (wersja 2.3)
- LR/nt (ang.: Lower risk/near threatened - niższego ryzyka/bliskie zagrożenia) - odpowiednik NT
- LR/lc (ang.: Lower risk/least concern - niższego ryzyka/najmniejszej troski) - odpowiednik LC
- LR/cd (ang.: Lower risk/conservation dependent - niższego ryzyka/uzależniony od zabiegów ochronnych) - obecnie nie stosowana
[edytuj] Statystyki IUCN [2]
Liczba gatunków | W tym w kategorii | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
opisanych | oszacowanych[3] | zagrożonych | EX | EW | CR | EN | VU | |||
Ssaki | 5416 | 4856 | 90% | 1093 | 23% | 70 | 4 | 162 | 348 | 583 |
Ptaki | 9934 | 9934 | 100% | 1206 | 12% | 135 | 4 | 181 | 351 | 674 |
Gady | 8240 | 664 | 8% | 341 | 51% | 22 | 1 | 73 | 101 | 167 |
Płazy | 5918 | 5918 | 100% | 1811 | 31% | 34 | 1 | 442 | 738 | 631 |
Ryby | 29300 | 2914 | 10% | 1173 | 40% | 80 | 13 | 232 | 212 | 614 |
[edytuj] Przypisy
- ↑ Extinction crisis escalates: Red List shows apes, corals, vultures, dolphins all in danger (en)
- ↑ Summary Statistics for Globally Threatened Species (IUCN)
- ↑ z wyjątkiem kategorii NE (not evaluated)
[edytuj] Zobacz też
- Polska Czerwona Księga Roślin
- Polska Czerwona Księga Zwierząt
- Czerwona lista roślin i grzybów Polski