Dżalal Talabani
Z Wikipedii
Dżalal Talabani | |
Data i miejsce urodzenia | 1933 w Kelkanu |
7. Prezydent Iraku | |
Okres urzędowania | od 7 kwietnia 2005 do nadal sprawuje urząd |
Przynależność polityczna | Patriotyczna Unia Kurdystanu |
Poprzednik | Ghazi Maszal Adżil al-Jawar (p.o.) |
Dżalal Talabani (ur. w kwietniu 1933), polityk iracki narodowości kurdyjskiej, twórca i przewodniczący jednej z dwóch głównych partii kurdyjskich w Iraku – Patriotycznej Unii Kurdystanu (PUK), prezydent Republiki Iraku od 7 kwietnia 2005.
Urodził się w 1933 we wsi koło Kelkanu w południowym Kurdystanie irackim. Jeszcze w wieku 14 lat wstąpił do Demokratycznej Partii Kurdystanu (DPK). W 1953 został członkiem jej komitetu centralnego. W tym samym czasie rozpoczął studia prawnicze. Po uzyskaniu w 1959 tytułu adwokackiego został wcielony do wojska.
Przez lata 60. przewodził biuru politycznemu DPK, jednak wystąpił z partii w 1966 rozczarowany klanowością stronnictwa. Rozpoczął jednocześnie starania o zorganizowanie nowego ugrupowania, które ostatecznie zawiązało się w 1975 jako Patriotyczna Unia Kurdystanu.
Jego stronnictwo stało się szybko głównym oponentem KPD, której przewodził klan Barzanich. Po zakończeniu pierwszej wojny w Zatoce Perskiej w 1991 doszło nawet do wojny domowej między peszmergami obu zwaśnionych stronnictw. Talabani zaakceptował wówczas poparcie islamskiego Iranu.
Po utworzeniu przez Amerykanów Irackiej Rady Zarządzającej Talabani został jednym z jej głównych graczy, przewodząc jej w listopadzie 2003. W tym czasie nastąpiła też zmiana w poglądach Talabaniego, który zaczął się dystansować od haseł domagających się niepodległości dla Kurdów i skłaniać się ku federalnemu ustrojowi Iraku.
Pogodzenie obu stronnictw kurdyjskich pozwoliło na stworzenie koalicji wyborczej pod nazwą Demokratyczno-Patriotyczny Alians Kurdystanu, który odniósł przygniatające zwycięstwo w lokalnych wyborach do Zgromadzenia Kurdyjskiego w 2005 oraz zdobył 75 miejsc w irackim Zgromadzeniu Narodowym w zbojkotowanych przez sunnitów wyborach w tym samym roku.
Po wyborach 30 stycznia Talabani został wybrany przez irackie Zgromadzenie Narodowe na prezydenta republiki 6 kwietnia 2005.
Muhammad Nadżib ar-Rubai • Abd as-Salam Arif • Abd ar-Rahman al-Bazzaz* • Abd ar-Rahman Arif • Ahmed Hassan al-Bakr • Saddam Husajn • Ghazi Maszal Adżil al-Jawar* • Dżalal Talabani
*pełniący obowiązki
Afganistan¹ • Arabia Saudyjska¹ • Armenia • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei¹ • Chiny • Cypr¹ • Filipiny¹ • Gruzja • Indie • Indonezja¹ • Irak • Iran¹ • Izrael • Japonia • Jemen • Jordania • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Korea Południowa • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Malediwy¹ • Malezja • Mongolia • Oman¹ • Pakistan • Rosja • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tadżykistan • Tajlandia • Timor Wschodni • Turcja • Turkmenistan¹ • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Państwa nieuznawane: Abchazja • Cypr Północny • Górski Karabach • Ilam¹ • Osetia Południowa • Palestyna • Republika Chińska (Tajwan)
Armenia • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Chiny • Gruzja • Indie • Irak • Izrael • Japonia • Jemen • Jordania • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Korea Południowa • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Malezja • Mongolia • Nepal² • Pakistan • Rosja • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tadżykistan • Tajlandia • Timor Wschodni • Turcja • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Państwa nieuznawane: Abchazja • Cypr Północny • Górski Karabach • Osetia Południowa • Palestyna • Republika Chińska (Tajwan)
¹Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu
²Premier pełni tymczasowo funkcję szefa państwa