Dominikanie

Z Wikipedii

Artykuł wymaga poszerzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, czego brakuje i uzupełnij braki, jeśli to możliwe.

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości.

Dominikanie
Pełna nazwa	Zakon Kaznodziejski
Nazwa łacińska	Ordo Praedicatorum
Skrót zakonny	OP
Kościół	Kościół katolicki
Dewiza	Contemplare et contemplata aliis tradere
Założyciel	Domingo de Guzmán
Data założenia	1216
Rok zatwierdzenia	1217
Liczba zakonników	6500 (2007)
Liczba Polaków	465 (2007)
witryna zakonu

Zakon dominikanów to potoczna nazwa Zakonu Kaznodziejów (łac. Ordo Praedicatorum - OP).

Spis treści 1 Powstawanie zakonu 2 Cele 3 Znani dominikanie 3.1 Na świecie 3.2 W Polsce 4 Ciekawostki 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Powstawanie zakonu

Zakon ten został założony na początku XIII wieku przez Dominika Guzmana (1170-1221), uznanego później za jednego z największych świętych Kościoła katolickiego - od którego pochodzi nazwa zakonu. (Dante w "Boskiej Komedii" wymienia świętych Franciszka i Dominika jako dwa koła rydwanu Kościoła).

22 grudnia 1216 roku papież Honoriusz III zatwierdził regułę tego zakonu, opartą na regule św. Augustyna. Zakon dominikański obejmuje trzy gałęzie: braci, mniszki oraz laikat zrzeszony we fraterniach. Rodzina dominikańska obejmuje ponadto zgromadzenia zakonne oraz inne grupy żyjące zgodnie z duchem św. Ojca Dominika.

[edytuj] Cele

Zakon powstał w celu przeciwdziałania ruchowi albigensów. W późniejszym okresie dominikanie często sprawowali urzędy inkwizytorów.

Bracia Kaznodzieje za główne swoje zadanie uważają głoszenie Ewangelii. W odróżnieniu od innych zakonów nie mają swojego zawołania ani jasno sprecyzowanej duchowości. Charakterystycznym rysem dominikanów jest pewien intelektualizm, wyrażający się w dogłębnym studium. Poznawanie Boga jest u dominikanów nierozłącznie związane z kontemplacją czyli osobistym spotkaniem, osobistą relacją z Bogiem. Na tej relacji opierają swoje nauczanie, zgodnie z zasadą contemplata aliis tradere (dzielić się owocami kontemplacji z innymi).

Podobnie jak u benedyktynów podstawą służenia Bogu było i jest ubóstwo. Ubóstwo dominikańskie jest wyraźnie związane z apostolskimi celami zakonu. Konstytucja zakonu mówi, że jeśli zakonnicy pragną naśladować Apostołów, muszą żyć podobnie jak oni. Każdy z braci przed złożeniem profesji pozbywał się tego, co posiadał i tego, co mógłby otrzymać z dziedzictwa lub darowizny; od tego momentu wszystko, co miał, należało do całego zakonu. Celem ubóstwa było naśladowanie Chrystusa, który także nic nie posiadał. Sądzono, iż pozbycie się wszelkich dóbr materialnych pozwoli lepiej słyszeć głos Pana.

[edytuj] Znani dominikanie

[edytuj] Na świecie

Najbardziej znanymi dominikanami byli: bł. Jordan z Saksonii - następca św. Dominika (zm. 1237), św. Jacek Odrowąż (zm. 1257), który sprowadził dominikanów do Polski i założył ich klasztory w Krakowie, Wrocławiu, Kamieniu Pomorskim, Gdańsku, Płocku i Sandomierzu, św. Albert Wielki (zm. 1280), Johannes Eckhart (zm. 1327) i św. Tomasz z Akwinu (zm. 1274) - najwięksi teologowie średniowiecza, św. Katarzyna ze Sieny (zm. 1380) znana ze swojej działalności społecznej, bł. Fra Angelico (zm. 1455) - malarz włoski oraz Tomás de Torquemada - Wielki Inkwizytor Hiszpanii (zm. 1498) i Giordano Bruno - astronom (oskarżony o herezję wystąpił z zakonu, w 1600 roku spalony na stosie).

Czterech dominikanów zasiadało na Stolicy Piotrowej – Innocenty V, Benedykt XI, św. Pius V i Benedykt XIII.

W gronie kardynałów jest obecnie dwóch dominikanów: George Marie Martin Cottier OP oraz Arcybiskup Wiednia Christoph Schönborn OP (po śmierci Jana Pawła II był przez niektórych watykanistów i publicystów wymieniany jako jeden z głównych kandydatów do objęcia godności papieża).

Dominikanami byli także Jakob Sprenger i Heinrich Kramer autorzy Malleus Maleficarum - (tzw. Młota na czarownice), który stanowił podstawowe kompendium wiedzy o czarostwie, czarownicach i ich związkach z Szatanem. Tekst ten został po raz pierwszy opublikowany w 1487 i stał się znany jako podręcznik łowców czarownic od XV do XVII wieku.

[edytuj] W Polsce

Obok św. Jacka najbardziej znaczącym polskim dominikaninem był bł. Czesław Odrowąż, założyciel klasztorów dominikanów w Pradze i we Wrocławiu. W okresie międzywojennym w Polsce znany był o. Jacek Woroniecki OP (obecnie trwa jego proces beatyfikacyjny), autor m. in. "Katolickiej Etyki Wychowawczej" i "Pełni modlitwy". Wśród biblistów i archeologów znany był o. Atanazy Urban Fic. Bł. o. Michał Czartoryski OP, który zginął śmiercią męczeńską w Powstaniu Warszawskim; Wybitną postacią był również o. Józef Maria Bocheński OP, filozof i krytyk komunizmu, o. Feliks Bednarski profesor KUL. W okresie PRL znanym dominikaninem był o. Honoriusz Kowalczyk, poznański duszpasterz akademicki, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w czasie stanu wojennego.

Aktualnie wśród najbardziej znanych dominikanów w Polsce są o. Jacek Salij OP (teolog), o. Tomasz Pawłowski OP (założyciel jednego z najbardziej znanych duszpasterstw akademickich w Polsce: "Beczki"), o. Ludwik Wiśniewski, o. Jan Góra OP (spiritus movens spotkań młodzieży na Lednicy), o. Jan Andrzej Kłoczowski OP (filozof i teolog), o. Joachim Badeni OP (duszpasterz środowisk akademickich), o. Konrad Hejmo OP (były duszpasterz polskich pielgrzymów w Rzymie) oraz o. Maciej Zięba OP, filozof, twórca Instytutu Tertio Millennio, o. Mieczysław Albert Krąpiec OP, profesor filozofii, tomista, rektor KUL, współtwórca tzw. lubelskiej szkoły filozoficznej, o. Andrzej Bujnowski OP, współzałożyciel zespołu Deus Meus, Tomasz Dostatni OP, prezes Fundacji Ponad granicami im. św. Jacka Odrowąża, o. Tomasz Kwiecień OP, liturgista.

Aktualnym prowincjałem dominikanów w Polsce jest ojciec Krzysztof Popławski OP.

Konwenty i domy polskiej prowincji:

• Kraków (zał. 1223 r.), Konwent Świętej Trójcy
• Wrocław (zał. 1226 r.), Konwent Św. Wojciecha
• Sandomierz (zał. 1226 r.), Konwent Św. Jakuba Apostoła, Sanktuarium Bł. Sadoka i 48 towarzyszy, męczenników
• Gdańsk (zał. 1227 r.), Konwent Św. Mikołaja, Parafia Św. Mikołaja
• Poznań (zał. 1253 r.), Konwent Matki Bożej Różańcowej
• Lublin (zał. 1253 r.), Konwent Św. Stanisława biskupa i męczennika
• Warszawa (zał. 1603 r.), Konwent Św. Jacka
• Gidle (zał. 1618 r.), Konwent Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Sanktuarium Matki Bożej Gidelskej
• Borek Stary (zał. 1667 r.), Konwent Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Sanktuarium Matki Bożej Boreckiej
• Tarnobrzeg (zał. 1676 r.), Konwent Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
• Jarosław (zał. 1777 r.), Konwent Matki Bożej Bolesnej, Parafia Matki Bożej Bolesnej, Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej
• Warszawa - Służew (zał. 1934 r.) Konwent Św. Józefa, Parafia Św. Dominika; Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej
• Szczecin (zał. 1995 r.), Konwent Św. Dominika, Parafia Św. Dominika
• Rzeszów (zał. 1997 r.), Konwent Św. Jacka, Parafia Św. Jacka
• Korbielów (zał. 1958 r.), Dom Najświętszej Maryi Panny Królowej Aniołów, Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Aniołów; Dom rekolekcyjny im. o. Jacka Woronieckiego
• Małe Ciche (zał. 1975 r.), Dom Św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny, Ośrodek duszpasterstwa parafii Św. Marii Magdaleny w Poroninie; Sanktuarium Matki Bożej Królowej Tatr na Wiktorówkach
• Ustroń - Hermanice (zał. 1987 r.), Dom Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski
• Łódź (zał. 2004 r.), Dom Bł. Pier Giorgia Frassatiego
• Monachium (zał. 1990 r.), Dom Św. Alberta Wielkiego, Dom Polskiej Prowincji w Niemczech
• Nowy Jork (zał. 2003 r.), Dom Bożego Miłosierdzia, Dom Polskiej Prowincji w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej
• Witebsk (zał. 2000 r.), Wikariat Białoruski podległy Prowincji Polskiej, Dom Bł. Michała Czartoryskiego

[edytuj] Ciekawostki

W średniowieczu i w epoce nowożytnej na poły żartobliwie, na poły złośliwie nazwę tłumaczono jako Domini canes - psy Pańskie. Jednakże określenie to wiąże się z pewną historią. Według relacji bł. Jordana z Saksonii, matka św. Dominika, przed narodzeniem się swojego syna, miała sen, w którym w swoim łonie nosiła "psa trzymającego zapaloną pochodnię, którą rozpala cały świat".

[edytuj] Zobacz też

• generałowie zakonu dominikanów
• Młot na czarownice
• dominikanki - zakon żeński

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona zakonu dominikanów (en) (fr) (es)
• Dominikanie w Polsce (pl)
• Strona Powołań Polskiej Prowincji Dominikanów
• Zakon Inkwizytorów (krytyczny artykuł w serwisie Racjonalista.pl)