Endeavour

Z Wikipedii

Endeavour
Wahadłowiec Endeavour
Nazwa	Endeavour
Oznaczenie	OV-105
Data pierwszego lotu	7 maja 1992
Pierwsza misja	STS-49
Liczba zakończonych misji	19
Liczba orbit	3 259
Pokonany dystans	136 910 237 km
Liczba dni w przestrzeni kosmicznej	206,60

Endeavour - najnowszy prom kosmiczny zbudowany przez NASA, oznaczony symbolem OV-105. Został on zbudowany w celu zastąpienia wahadłowca Challenger, głównie z części zamiennych.

Od grudnia 2002 Endeavour przechodził okres gruntownych modyfikacji (ang. Orbiter Major Modification - OMM), który zakończył się w lecie 2006.

Spis treści 1 Nazwa 2 Ważniejsze daty 3 Udoskonalenia 4 Misje 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Nazwa

Nazwa orbitera pochodzi od jednego ze statków Jamesa Cooka HMS Bark Endeavour. Upamiętnia on także Endeavour, moduł dowodzenia misji Apollo 15.

Nazwa, jako pierwsza w historii NASA, została wybrana w ogólnokrajowym plebiscycie. Uczniowie szkół podstawowych i średnich zostali poproszeni o wybranie nazwy spośród nazw okrętów morskich prowadzących badania naukowe bądź eksploracyjne.

[edytuj] Ważniejsze daty

Data	Wydarzenie
15 lutego 1982	Rozpoczęcie montażu modułu załogi
31 lipca 1987	Zawarcie kontraktu na konstrukcję
28 września 1987	Rozpoczęcie montażu częściu rufowej kadłuba
22 grudnia 1987	Do Palmdale docierają skrzydła od Grummana
1 sierpnia 1987	Rozpoczęcie ostatecznego montażu
6 lipca 1990	Zakończenie ostatecznego montażu
25 kwietnia 1991	Wytoczenie z Palmdale
7 maja 1991	Dostarczenie do Kennedy Space Center
6 kwietnia 1992	Decyzja o gotowości do lotu
7 maja 1992	Pierwszy lot (STS-49)
8 sierpnia 2007	Pierwszy lot po pięcioletniej przerwie (STS-118)

[edytuj] Udoskonalenia

Oprócz części zamiennych starszych promów, do konstrukcji orbitera Endeavour wykorzystano wiele nowego oprzyrządowania, zaprojektowanego w celu zwiększenia jego możliwości. Większość tych instrumentów została później włączona do trzech pozostałych promów w czasie ich napraw i modyfikacji.

Modyfikacje Endeavour to między innymi:

• 20-metrowy spadochron hamujący, skracający długość toru hamowania o 500 metrów
• zaktualizowany system awioniki, który zawiera zaawansowane komputery ogólnego przeznaczenia, ulepszone jednostki pomiarów bezwładnościowych i taktyczne systemy nawigacji powietrznej, poprawione kontrolery zdarzeń i multipleksery-demultipleksery, system śledzenia gwiazd
• poprawione mechanizmy sterowania kołem dziobowym
• poprawiona wersja Zewnętrznych Jednostek Zasilania, które dostarczają energię niezbędną do działania systemów hydraulicznych promu
• zainstalowana zewnętrzna śluza, używana do dokowania w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
• wstępnie wyposażony jako pierwszy orbiter o przedłużonym czasie misji, lecz podczas okresu serwisowego udoskonalenia te zostały zdemontowane w celu zmniejszenia wagi przy misjach ISS
• instalacja systemu chłodzenia w celu schłodzenia modułu logistycznego niskiego ciśnienia (ang. Mini-Pressurized Logistcs Module - MPLM)
• ogólne zmniejszenie wagi w celu zwiększenia możliwości transportowych
• rekonstrukcja skrzydeł w celu umożliwienia transportu cięższego ładunku
• ponad 100 innych modyfikacji w czasie pierwszego okresu serwisowego

[edytuj] Misje

Prom kosmiczny Endeavour wykonał 21 lotów. Do lutego 2003 spędził 206,60 dni w kosmosie, pokonał dystans 3 259 orbit, przeleciał 136 910 237 km .

Data	Oznaczenie	Uwagi
7 maja 1992	STS-49	Odzyskanie i ponowne wypuszczenie satelity Intelsat VI. Pierwszy trójosobowy spacer kosmiczny i najdłuższy spacer od czasów Apollo 17
12 września 1992	STS-47	Misja J na Spacelab
13 stycznia 1993	STS-54	Wypuszczenie TDRS-F
21 czerwca 1993	STS-57	Eksperymenty na Spacelab. Odzyskanie European Retrievable Carrier
2 grudnia 1993	STS-61	Pierwsza naprawa teleskopu Hubble'a
9 kwietnia 1994	STS-59	Eksperymenty na Kosmicznym Laboratorium Radarowym
30 września 1994	STS-68	Eksperymenty na Kosmicznym Laboratorium Radarowym
30 marca 1995	STS-67	Eksperymenty Astro-2 na Spacelab
7 września 1995	STS-69	Eksperymenty z Wake Shield Facility
11 stycznia 1996	STS-72	Odzyskanie Japońskiego Space Flyer Unit
19 maja 1996	STS-77	Eksperymenty na Spacelab
22 stycznia 1998	STS-89	Połączenie ze stacją orbitalną Mir, wymiana astronautów
4 grudnia 1998	STS-88	Budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
11 lutego 2000	STS-99	Eksperymenty z topografią radarową
30 listopada 2000	STS-97	Budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
19 kwietnia 2001	STS-100	Budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
5 grudnia 2001	STS-108	Połączenie z Międzynarodową Stacją Kosmiczną, wymiana astronautów
5 czerwca 2002	STS-111	Połączenie z Międzynarodową Stacją Kosmiczną, wymiana astronautów
23 listopada 2002	STS-113	Budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, wymiana astronautów
8 sierpnia 2007	STS-118	Budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
11 marca 2008	STS-123	Budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

[edytuj] Zobacz też

• program lotów wahadłowców
• lista misji wahadłowców
• oznaczenia promów kosmicznych

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Orbitery
• Orbiter Endeavour (OV-105)

p • d • e System Transportu Kosmicznego Główne artykuły System Transportu Kosmicznego • Wahadłowiec kosmiczny Komponenty Orbiter  • SRB • ET Systemy SSME • SRM • OMV • RCS Orbitery w pełni funkcjonalne Columbia • Challenger • Discovery • Atlantis • Endeavour Przedmioty testów Pathfinder • Enterprise  • MPTA-ET • MPTA-098 Miejsca startu Kennedy Space Center LC-39 • Vandenberg AFB SLC-6 Przyszłość programu Shuttle-Derived Launch Vehicle • Shuttle-C • Ares I • Ares V Instalacje naziemne Vehicle Assembly Building • Mobile Launcher Platform • Crawler-transporter Katastrofy 1986 - Challenger • 2003 - Columbia Operacje Odliczanie do startu wahadłowca • Wzlot wahadłowca na orbitę • Operacje orbitalne wahadłowca • Wejście w atmosferę i lądowanie wahadłowca Różne Misje • Misje anulowane • Decyzja • Załogi • W fikcji • Shuttle Carrier Aircraft