web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Fabryka Samochodów Osobowych - Wikipedia, wolna encyklopedia

Fabryka Samochodów Osobowych

Z Wikipedii

Główna brama do Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie
Główna brama do Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie

FSO (Fabryka Samochodów Osobowych) – przedsiębiorstwo przemysłu motoryzacyjnego, produkujące samochody osobowe. Zakłady produkcyjne są zlokalizowane w Warszawie, w dzielnicy Praga Północ, na Pelcowiźnie. Zostały od podstaw zbudowane na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. W okresie od 1986 do 2002 w skład FSO wchodziła Fabryka Samochodów Dostawczych w Nysie.

[edytuj] Budowa zakładów

Rozważania o budowie fabryki samochodów snuto już od zakończenia II wojny światowej. Kluczowym problem była licencja na produkcję takiego pojazdu. Ze względu na przedwojenną współpracę Fiata z polskim przemysłem motoryzacyjnym właśnie ten koncern wybrano do podjęcia negocjacji licencyjnych. Po ich zakończeniu Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego podpisała 31 lipca 1948 roku umowę na budowę fabryki motoryzacyjnej w Warszawie i zakup licencję na model Fiat 1100. Warunki porozumienia przewidywały osiągnięcie w ciągu trzech lat produkcji rocznej na poziomie 10 tysięcy pojazdów. Decyzja ta wywołała zdecydowany sprzeciw ZSRR oraz Stalina. Tym niemniej przystąpiono do realizacji umowy i budowy fabryki. W miarę postępów budowy nasilała się zimna wojna oraz dążenia ZSRR do zrywania powiązań ze światem zachodnim. Władzom polskim zaproponowano nieodpłatne przekazanie licencji na Pobiedę M-20, technicznie opartą na Fordzie A z przełomu lat 20. i 30. Ostatecznie jesienią 1949 roku zerwano umowę z Fiatem i przyjęto propozycję radziecką. Oficjalnie umowę z ZSRR podpisano w roku 1950.

Budowa zakładów zakończyła się późną jesienią 1951 r. Koszty ich budowy wynosiły 130 milionów ówczesnych złotych, a odpowiednie jej wyposażenie – 250 milionów. 6 listopada 1951 r. o godzinie 14 z taśmy montażowej zjechał pierwszy wyprodukowany w Polsce powojennej samochód osobowy.

[edytuj] Kalendarium

  • 1948 – zapada decyzja o budowie Fabryki Samochodów Osobowych, która ma produkować licencyjne Fiaty 1100. Stalin ostrzega polskich przywódców przed produkcją kapitalistycznych pojazdów. Wynegocjowana z Fiatem umowa trafia do kosza. Zapada decyzja o produkcji radzieckiej Pobiedy M20 (zmodernizowana kopia amerykańskiego Forda A z lat 1928-1932, oto jego zdjęcia: 1 2 3 4 5)
  • 1951 – początek produkcji Warszawy M-20.
  • 1957 – rozpoczęcie produkcji polskiego auta Syrena 100.
  • 1960 – uruchomienie produkcji Syreny 101 i Warszawy 201.
  • 1962 – uruchomienie produkcji Syreny 102.
  • 1963 – uruchomienie produkcji Syreny 103.
  • 1964 – początek produkcji Warszawy 203/204
  • 1965 – zakupienie licencji Fiata 125.
  • 1966 – start produkcji Syreny 104.
  • 1967 – rozpoczęcie wytwarzania Polskiego Fiata 125p.
  • 1968 – zmiana nazwy Warszawy na 223/224 po proteście Peugeota.
  • 1972 – przekazanie produkcji Syreny 105 do nowego zakładu FSM w Bielsku-Białej.
  • 1973 – z taśm produkcyjnych zjeżdża ostatnia Warszawa.
  • 1975 – FIAT opracowuje prototypy samochodu "Polonez".
  • 1978 – początek wytwarzania Poloneza, według włoskiego projektu.
  • 1983 – wygaśnięcie praw do marki Fiat (zmiana nazwy Polski Fiat -> FSO 125p).
  • 1991 – zakończenie produkcji FSO 125p.
  • 1991 – modernizacja Poloneza i wprowadzenie odmiany Caro.
  • 1994General Motors rozpoczyna montaż Opla Astry na Żeraniu.
  • 1995 – prywatyzacja FSO. Sprzedaż akcji dla Daewoo Group.
  • 1996 – powstanie Daewoo-FSO. Początek produkcji Poloneza Atu.
  • 1997 – Nowe Polonezy. Modele Caro plus i Atu plus.
  • 1997 – uruchomienie produkcji Lanosa.
  • 1999 – wprowadzenie do sprzedaży Poloneza Kombi.
  • 2000 – przejęcie motoryzacyjnego pionu koncernu Daewoo przez General Motors.
  • 2002 – zawieszenie produkcji Polonezów Caro Plus, Atu Plus i Kombi.
  • 2004 – powrót do nazwy FSO.
  • 2005 – podpisanie umowy z AvtoZAZ o przejęciu FSO.
  • 2007 – początek produkcji Aveo (od lipca próbna, od listopada właściwa), koniec produkcji Matiza.

[edytuj] Niezrealizowane marzenia

  • 1959 – zaprojektowanie Syreny Mikrobus, to pierwsze na świecie auto o nadwoziu van.
  • 1960 – stworzenie Syreny Sport, jedno z niewielu aut sportowych powojennej Polski.
  • 1961 – prototypy Syreny Laminat, nowoczesnego następcy Syreny 104.
  • 1964 – prototyp Warszawy 210.
  • 1966 – prototypy Syreny 110, to pierwszy hatchback na świecie.
  • 1971 – Polski Fiat coupe 1500.
  • 1974 – Coupe 110.
  • 1974Polski Fiat 125p cabrio.
  • 1977Ogar, auto sportowe.
  • 1981 – Polonez pick-up trzyosiowy, z napędem na środkowe koła.
  • 1985Wars, nowoczesne auto rodzinne.

[edytuj] Era Warszawy

Montaż samochodów Warszawa M-20 w latach 50. XX w.
Montaż samochodów Warszawa M-20 w latach 50. XX w.

6 listopada 1951, godzina 14:00. Historyczna chwila dla fabryki FSO. Z hali montażowej nr 1 wyjeżdża pierwsza Pobieda M-20 zmontowana z części przywiezionych z ZSRR. Nosi ona zmienioną nazwę Warszawa M-20. Tym rozpoczęła się era produktów z FSO, trwająca dobre 50 lat.

W fabryce pracowało kilkanaście tysięcy ludzi, dla których posiłki w postaci obiadu i paczki papierosów dowożono z pobliskiego hotelu Bristol. Plany produkcji Warszawy M-20 wynosiły 250 000 sztuk rocznie, nigdy nie osiągnięto tego wyniku. Do końca roku 1951 wykonano jedynie 75 sztuk. W następnych latach, w 1952 i w 1953 roku produkcja ledwo co dochodziła do 2000 sztuk rocznie. Produkcja Warszawy była bardzo powolna i ociężała, potrzebowano kilkunastu tygodni, aby zmontować podstawowe zespoły auta. W dodatku Warszawa była ciężka i powolna. Obliczono, że na produkcji jednego egzemplarza dałoby się zaoszczędzić do 130 kg blach, 30 kg metali, 13 kg odlewów i 20 kg spoiw. W tamtym okresie nie zwracano jednak na takie "szczegóły" uwagi i wszystkie te zbędne kilogramy zwiększały masę pojazdu, a Warszawa przez to była coraz wolniejsza. W 1952 rozbudowano fabrykę i powiększono ją o kolejne hale montażowe. 19 września 1952 ukończono pierwszą Warszawę z nowym silnikiem typu S20. Do roku 1954 auta montowano jedynie z części przywiezionych z ZSRR. Dopiero w lipcu 1954 wyjechała pierwsza Warszawa zmontowana całkowicie z polskich części, a w 1955 udało się osiągnąć poziom 4000 egzemplarzy rocznie. W roku 1957 nastąpiła modernizacja: nowa atrapa chłodnicy, nowy napis Warszawa na bokach auta, nowa tapicerka oraz 200 nowych podzespołów. Zmodernizowany model nazwano Warszawą M-201.

Kolejna modernizacja nastąpiła w roku 1962 kiedy to Warszawę M-201 zastąpiono kolejną generacją – Warszawą M-202. Nowy model otrzymał nowy silnik; przestarzały silnik dolnozaworowy zastąpiono nowoczesnym górnozaworowym. Górnozaworowy pozwalał na osiągnięcie o niemal 40 km/h większej prędkości maksymalnej oraz spalał 6 litrów/100 km paliwa mniej od dolnozaworowego. Warszawa M-202 została także odchudzona o prawie 200 kg niepotrzebnych materiałów, przez co stała się jeszcze szybsza. W 1962 roku osiągnięto duży poziom produkcji: wyprodukowano wtedy 15 000 egzemplarzy. Jednak od tamtego momentu produkcja zaczęła spadać: w latach 1963, 1964 i 1965 wyprodukowano o 1500 egzemplarzy mniej. Na bazie modelu M-202 powstała także sanitarka, wyposażona w syrenę i dostosowana do potrzeb przewożenia osób chorych. Kolejna modernizacja w roku 1964: zlikwidowano charakterystyczny garb, wprowadzono nowy, prosty wlot powietrza do chłodnicy oraz panoramiczną szybę, tworząc sedana. Nowe modele zostały ochrzczone symbolami M-203 i M-204, jednak po protestach Peugeota, który zastrzegł sobie zero w środku liczbowego oznaczenia modelu, zmieniono nazwę na M-223 i M-224.

W roku 1964 opracowano następcę Warszawy: Warszawę 210. Model ten, gdyby nie uzyskano licencji na Fiata 125p, zostałby wprowadzony do produkcji, jednak pozostał tylko prototypem. W roku 1965 wprowadzono dwa kolejne nadwozia: kombi oraz taxi. W roku 1968 osiągnięto największy wynik produkcji w historii Warszawy: 18 000 sztuk.

W latach 1954-1973 wyeksportowano ok. 82 000 Warszaw, głównie do Bułgarii (26 655) i na Węgry (21 142), a także do Chin, Turcji, Kolumbii, Gwinei, Birmy, Mongolii, Ekwadoru i 19 innych krajów.

Ostatnia Warszawa zjechała z taśm montażowych FSO w roku 1973. W ciągu 22 lat produkcji wyprodukowano 254 421 sztuk samochodów Warszawa. Dziś jest on rarytasem kolekcjonerskim.

[edytuj] Era Polskiego Fiata 125p (później FSO 125p)

Montaż samochodów Fiat 125p w latach 70. XX w.
Montaż samochodów Fiat 125p w latach 70. XX w.
FSO 1500 ze znakiem fabrycznym FSO, wersja przystosowana do ruchu lewostronnego
FSO 1500 ze znakiem fabrycznym FSO, wersja przystosowana do ruchu lewostronnego

W roku 1965 uparcie szukano następcy dla przestarzałej już Warszawy. Opracowano prototyp Warszawy 210, która zostałaby wprowadzona do produkcji, gdyby nie propozycja Fiata. Włoski koncern zaproponował FSO licencję na jego nowy model Fiata 125. Po negocjacjach, 22 grudnia 1965 roku podpisano umowę z Fiatem. Duży fiat był technicznie i stylistycznie dużo nowocześniejszy od produkowanych wówczas Syrenek i Warszaw. Pierwszy Polski Fiat 125p zjechał z taśm montażowych FSO 28 listopada 1967 roku. W dodatku nowa technologia produkcji pozwalała na produkowanie wielu więcej egzemplarzy rocznie niż dotychczas. Poza licencją na samochód Fiat sprzedał również licencję na technologię produkcji wielu podzespołów tego samochodu. Produkcja seryjna ruszyła z początkiem roku 1968. Po trzech latach produkcji FSO wytwarzała 50 000 Dużych Fiatów rocznie, czyli o 50% więcej niż Syrenek i Warszaw.

Początkowo w ofercie znajdowały się dwa podstawowe modele z silnikami o pojemności 1300 i 1500 cm³. Z Polskich Fiatów korzystała ówczesna milicja. W roku 1972 pojawiło się nowoczesne i niezwykle funkcjonalne jak na tamte czasy kombi, oraz sanitarka, z której korzystały ówczesne szpitale. Z takich właśnie karetek w niektórych regionach kraju korzysta się do dziś. W roku 1975 zadebiutował bardzo pojemny pick-up. Pick-up miał tylko jedną wadę, tj. ciasną kabinę. W roku 1974 wykonano limitowaną serię turystycznych odmian PF 125p, które miały 3 pary drzwi oraz 7 siedzeń. Takimi miniautobusami wożono zagranicznych turystów po Warszawie. Były one dostępne w dwóch wersjach: kabrio lub zamknięta. Wycofano silnik 1300, a podstawową jednostką stał się 1500. 11 czerwca 1973 PF 125p wystartował do bicia rekordu szybkości na autostradzie pod Wrocławiem. Próba zakończyła się pełnym sukcesem. Po przejechanych 25 000 km samochód uzyskał średnią prędkość 138,081 km/h, na 25 000 milach – 138,186 km/h i na 50 000 km – 138,270 km/h i pobił rekord szybkości w swej klasie. Te trzy rekordy zostały niepobite do dziś.

W roku 1975 przeprowadzono modernizację auta: zmieniono atrapę chłodnicy, zderzaków, tylnych lamp, klamek, tablicy rozdzielczej i tapicerkę, wprowadzono bezobsługowy wał napędowy, wzmocniono łożyska oraz zastosowano dwuobwodowy układ hamulcowy. Wprowadzono także nowe silniki: 1600–Monte Carlo oraz 1800–Acropolis. Wypuszczono limitowaną serię Dużych Fiatów z silnikami 2,0 litra. W roku 1976 osiągnięto rekord produkcji: 117 000 egzemplarzy. Kraje, do których był eksportowany PF 125p to: Niemcy, Wielka Brytania, Austria, Francja, Egipt, Wenezuela, Kolumbia, Tajlandia, Indonezja, Irak, Iran, ChRL, Syria i Indie. Dodatkowo w Egipcie i w Tajlandii otworzono montownię PF 125p, a w Irlandii, Danii, Finlandii, Anglii, i we Francji otworzono centra techniczne.

W roku 1978 wprowadzono na rynek następcę PF 125p – Poloneza. Duży Fiat miał być wycofany do roku 1982, tak przewidywały plany. Jednak 13 grudnia 1981 wprowadzono w Polsce stan wojenny. Produkcja spadła z 70 000 125p rocznie do 40 000, a i fabryka mocno przy tym ucierpiała. Z taśm montażowych zaczęły zjeżdżać Fiaty przymusowo zubożone, m.in. by zmniejszyć tzw. wkład dewizowy. Nie miały one listew ozdobnych, kołpaków na kołach i miały ceratową tapicerkę. Ponadto rozwój Poloneza został zahamowany, a więc Fiat musiał być produkowany dalej. Jednak po zniesieniu stanu wojennego w 1982 roku znów zaczęto produkować normalne "przedwojenne" Fiaty. W roku 1986 wprowadzono nowy silnik: 1600 diesel produkcji Volkswagena.

W latach 1968-1991 wyeksportowano łącznie 875 000 Fiatów 125p, główni importerzy: Jugosławia (114 000), Czechosłowacja (82 662), Węgry (67 887), oraz do Wielkiej Brytanii, Francji, Iraku, Egiptu, Kuwejtu.

Ostatni Duży Fiat zjechał z taśm montażowych 26 czerwca 1991 roku. Łącznie wyprodukowano 1 445 699 Fiatów 125p.

[edytuj] Era Poloneza

FSO Polonez
FSO Polonez
FSO Polonez
FSO Polonez

Pierwszy Polonez zjechał z taśm montażowych FSO 3 maja 1978 roku. Jego konstrukcja oparta była na Fiacie 125p. Stąd wzięły się jego najpoważniejsze wady. Od tego czasu stał się sztandarowym produktem (i właściwie jedynym) polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Wtedy był to samochód bardzo nowoczesny, ze zgrabnym, zaprojektowanym przez włoskich stylistów nadwoziem (początkowo przeznaczonym dla włoskiego Fiata 125 tworzonym z myślą o rynku amerykańskim, lub według innej wersji było to nadwozie projektowane dla Lancii Delty). Zakupiono od Fiata licencję na rodzinę silników o pojemności od 1,6 do 2,0 dm³. Obejmowała ona trzy silniki benzynowe (bez diesla). Niestety, kłopoty gospodarcze przełomu lat 70. i 80. spowodowały, że nie weszła ona do produkcji. W najlepszych latach dostarczano na rynek ponad 100 tys. Polonezów rocznie. W sumie łącznie wyprodukowano ich 1 032 699 w różnych odmianach. W czerwcu 1998 po raz pierwszy nie znalazł się w dziesiątce najlepiej sprzedawanych w Polsce samochodów.

Trzeba przyznać, że samochód ten kilkakrotnie znacząco unowocześniano. Z reguły były to drobne zabiegi kosmetyczne, odmładzające nieco linię nadwozia. W 1991 roku pojawił się na rynku Polonez Caro. Miał zmodernizowaną sylwetkę i bardziej funkcjonalne wnętrze. W 1993 roku na targach w Poznaniu zaprezentowano Poloneza, w którym zmiany obejmowały już poszerzenie o 6 cm rozstawu kół, nowe wiązki elektryczne, mówiono o nowej konstrukcji i technologii produkcji tłoków, co miało poprawić trwałość silnika.

Od 1992 roku dostępny był Polonez z silnikiem Diesla dostarczanym przez Citroena. Natomiast w grudniu 1993 roku wprowadzono na rynek samochód z benzynowym silnikiem Rovera o poj. 1,4 l osiągającym moc 103 KM.

Zanim jeszcze FSO weszła w spółkę z Daewoo, na Żeraniu opracowano trójbryłową wersję Poloneza o nazwie Atu. Jego premierę odkładano przez wiele miesięcy ze względu na wady konstrukcyjne niektórych elementów. Atu wystartowało na dobre wiosną 1996 roku. Rok później wprowadzono model PLUS (kolejna próba unowocześnienia pojazdu). W roku 1999 wprowadzono model Kombi.

W latach 1978-1997 wyeksportowano 228 000 Polonezów, były to głównie Chiny (41 000) i Wielka Brytania (31 000). W Chinach w latach 90. jedna z lokalnych firm wykonywała prymitywne technicznie pirackie kopie Polonezów, wzorowanych na egzemplarzach tam wyeksportowanych.

Produkcję zawieszono wiosną 2002.

[edytuj] Era FSO Matiza i FSO Lanosa

FSO Matiz
FSO Matiz

W 1996 roku rozpoczęto w FSO montaż SKD modelu Daewoo Tico. Trwał on do pierwszego kwartału 2001 roku. W sumie zmontowano 126 406 szt. tych modeli z przeznaczeniem na rynek polski. W podobny sposób zmontowano w FSO w latach 1996-1999 20 576 szt. modelu Daewoo Espero.

W sierpniu 2004 zmieniono nazwę firmy z Daewoo-FSO na FSO. Od początku 2005 roku modele Matiz i Lanos są produkowane całkowicie w Polsce i sprzedawane pod marką FSO. Prawa do tej produkcji ważne były do końca 2006 roku (sprzedaż do połowy 2007), jednak FSO przedłużyło licencję na produkcję Lanosa i Matiza do końca 2008 roku (sprzedaż do połowy 2009). Moce produkcyjne fabryki to 250 tysięcy aut rocznie, w roku 2005 wykorzystywano tylko 60% mocy produkcyjnych. Obecnie 90% produkcji obu modeli samochodów jest eksportowane na Ukrainę.

[edytuj] Pod skrzydłami Chevroleta

Nowe samochody na przyzakładowym parkingu
Nowe samochody na przyzakładowym parkingu

W połowie 2006 roku właściciel FSO – AvtoZAZ i koreański GM DAT podpisali umowę licencyjną na produkcję zupełnie nowego samochodu. Autem tym jest Chevrolet Aveo w wersji sedan. Dla potrzeb produkcji Aveo powołano nową spółkę, której udziałowcami są FSO (60%) i GM (40%), FSO udostępniła zakład produkcyjny, GM zaś wkład finansowy. Pierwszy, szkoleniowy egzemplarz zjechał z taśm FSO 11 lipca 2007 roku. Także w lipcu rozpoczęła się próbna produkcja tego samochodu, natomiast od 6 listopada seryjna. Z powodu nałożonego przez KE ograniczenia produkcji do 150 000 egzemplarzy, produkcja Aveo będzie zwiększana kosztem powolnego wygaszania produkcji FSO Lanosa. Na razie "polskie" Aveo jest produkowane tylko na rynek ukraiński, na rynki europejskie będzie produkowane od kwietnia 2008 roku. Przewiduje się, że w najbliższych latach General Motors przejmie 100% akcji FSO. W 2007 roku FSO zanotowało największe tempo wzrostu produkcji w stosunku do 2006 roku (ponad 200%),, firma ma ponad 20% udziału w ogólnokrajowej produkcji samochodów. Lanos stanowi 98,1% produkcji.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com