Góry Wałbrzyskie
Z Wikipedii
Góry Wałbrzyskie | |
Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
Prowincja | Masyw Czeski |
Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
Makroregion | Sudety Środkowe |
Mezoregion | Góry Wałbrzyskie |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Polska: województwo dolnośląskie powiat wałbrzyski gmina Boguszów-Gorce gmina Szczawno-Zdrój gmina Walim gmina Wałbrzych |
Góry Wałbrzyskie (332.42) - pasmo górskie w Sudetach Środkowych w Polsce, przebiegające na długości 35 km z północnego zachodu na południowy wschód, od doliny Bobru do doliny Bystrzycy. Od południa, poprzez dolinę Leska i Kotlinę Wałbrzyską graniczą z Górami Kamiennymi i Kotliną Kamiennogórską, a od zachodu z Górami Lisimi będącymi grzbietem Rudaw Janowickich. Na północnym zachodzie docierają aż do Gór Kaczawskich. Na północy przechodzą płynnie w Pogórze Wałbrzyskie, a na wschodzie, w dolinie Bystrzycy, łączą się z Górami Sowimi.
Spis treści |
[edytuj] Rzeźba terenu
Góry Wałbrzyskie składają się z kilku części. Są to:
[edytuj] Budowa geologiczna
Góry Wałbrzyskie stanowią zewnętrzną część niecki śródsudeckiej, w której warstwy skalne zapadają ku środkowi (południowi). Zbudowane są ze skał osadowych, głównie piaskowców, zlepieńców i łupków oraz wulkanicznych - porfirów, melafirów i ich tufów. Skały te powstały w karbonie i permie. W górnym karbonie powstały złoża węgla kamiennego, a w mezozoiku - barytu. Powierzchnie wysoczyzn pokrywają plejstoceńskie lessy, natomiast zbocza gór rumosze skalne i gliny zboczowe.
[edytuj] Szczyty
Najwyższym szczytem jest Borowa 853 m n.p.m. (a nie Chełmiec, jak przez wiele lat uważano, który mierzy 851 m); wybitnymi szczytami są Chełmiec i Trójgarb, które to dwie góry przez co najmniej kilkadziesiąt dni w roku są widoczne i łatwo rozpoznawalne z odległego o kilkadziesiąt kilometrów w linii prostej Wrocławia.
Szczyty Gór Wałbrzyskich
- Borowa (Czarna) 853 m n.p.m.
- Chełmiec 851 m n.p.m.
- Trójgarb 778 m n.p.m.
- Wołowiec 776 m n.p.m.
- Kozioł 774 m n.p.m.
- Kota 764 m n.p.m.
- Jałowiec 751 m n.p.m.
- Jałowiec Mały 741 m.n.p.m
- Mały Wołowiec lub Mały Kozioł 720 m n.p.m.
- Mniszek 704 m n.p.m.
- Krąglak 692 m n.p.m.
- Wawrzyniak 668 m n.p.m.
- Łysica 666 m n.p.m.
- Kokosz 662 m n.p.m.
- Borowiec 645 m n.p.m.
- Barbarka 635 m n.p.m.
- Klasztorzysko 631 m n.p.m.
- Kamienna 630 m n.p.m.
- Kamienna Góra 630 m n.p.m.
- Niedźwiadki 629, 623, 614 m n.p.m.
- Szerzawa 628 m n.p.m.
- Dłużyna 622 m n.p.m.
- Gawron 621 m n.p.m.
- Węgielnik 621 m n.p.m.
- Zamkowa Góra 618 m n.p.m.
- Sójka 617 m n.p.m.
- Lisi Kamień 613 m n.p.m.
- Maślana 613 m n.p.m.
- Brzezinka 612 m n.p.m.
- Trskolas 610 m n.p.m.
- Modrzewiec 602 m n.p.m.
- Młynarka 591 m n.p.m.
- Ptasia Kopa 590 m n.p.m.
- Kobiela 583 m n.p.m.
- Palczyk 580 m n.p.m.
- Sajdak 586 m n.p.m.
- Mniszy Las 572 m n.p.m.
- Rzepisko
- Pasternik 568 m n.p.m.
- Czarnuszka 562 m n.p.m.
- Sośnina 544 m n.p.m.
- Góra Parkowa (Góry Wałbrzyskie) 528 m n.p.m.
- Czarnota 526 m n.p.m.
- Bukowa 517 m n.p.m.
- Stożek 517 m n.p.m.
- Parkowa Góra 508 m n.p.m.
- Mrowiec460 m n.p.m.
[edytuj] Wody
Teren Gór Wałbrzyskich należy w całości do dorzecza Odry; oprócz Bobru i Bystrzycy - których tylko niewielkie odcinki znajdują się w G. Wałbrzyskich i w dodatku są to odcinki graniczne między nimi a sąsiednimi pasmami - najważniejszymi rzekami są Pełcznica i Lesk; znajdują się tu także źródłowe odcinki Strzegomki i Nysy Szalonej na północnym zachodzie oraz Ścinawki na południowym wschodzie.
[edytuj] Miejscowości
Głównym miastem na tym obszarze jestWałbrzych, poza tym mniejsze miasta: Boguszów-Gorce, Szczawno-Zdrój i Jedlina-Zdrój oraz wiele wsi, m. in. Stare Bogaczowice i Czarny Bór.
Brama Lubawska • Góry Wałbrzyskie • Góry Kamienne • Góry Sowie • Góry Bardzkie • Obniżenie Noworudzkie • Obniżenie Ścinawki • Góry Stołowe • Pogórze Orlickie • Góry Orlickie • Góry Bystrzyckie • Kotlina Kłodzka