Gieorgij Plechanow
Z Wikipedii
Gieorgij Walentynowicz Plechanow (ur. 11 grudnia (29 listopada) 1856 - zm. 30 maja (17 maja) 1918), rosyjski rewolucjonista i teoretyk marksizmu, publicysta, filozof. Początkowo aktywny członek organizacji narodnickich (narodnicy).
Prześladowany przez władze rosyjskie emigrował do Paryża i Genewy, gdzie zapoznał się z dziełami Karola Marksa i Fryderyka Engelsa i porzucił idee narodnickie. W roku 1883 założył w Szwajcarii pierwszą marksistowską organizację rosyjską Wyzwolenie Pracy. Po jej rozwiązaniu dołączył do bolszewików i współpracował z Leninem. W 1903 nie poparł Lenina i bolszewików na II Zjeździe Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SdPRR). W tym czasie z uwagi na zasadnicze różnice poglądów zakończył długoletnią współpracę z Leninem.
Najbardziej znaną socjopolityczną publikacją Plechanowa jest obszerna Historia rosyjskiej myśli społecznej (wyd. m.in. w Polsce w 1966 r. w wyborze)
Spis treści |
[edytuj] Prace
[edytuj] Dzieła Plechanowa
- Fiłosofsko-litieraturnoje nasledie Plechanowa, t. 1-3, Moskwa 1973-1974;
- Izbrannyje fiłosofskije proizwiedienija, t. 1-8, Moskwa 1934;
- Izbrannyje fiłosofskije proizwiedienija, t. 1-5, Moskwa 1956-1958;
- Soczinienija, t. I-XXIV, Moskwa 1923-1928.
[edytuj] W języku polskim
- Historia rosyjskiej myśli społecznej (Wybór), t. I-III, Warszawa 1966-1967;
- O literaturze i sztuce, Warszawa 1950;
- O materialistycznym pojmowaniu dziejów, Warszawa 1949;
- O roli jednostki w historii, Warszawa 1947;
- Pisma wybrane, Warszawa 1959;
- Podstawowe zagadnienia marksizmu, Warszawa 1946;
- Przeciw rewizjonizmowi, Warszawa 1958;
- Przyczynek do zagadnienia rozwoju monistycznego pojmowania dziejów, Warszawa 1949;
- Przyczynki do historii materializmu, Warszawa 1950;
- Wybór pism filozoficznych, Warszawa 1951.
[edytuj] Ważniejsze opracowania
- Wiera Aleksandrowna Fomina, Filozoficzne poglądy Plechanowa, Warszawa 1957;
- Zygmunt Łukawski, Jerzy Plechanow, Warszawa 1970;
- Ruta Światło, Plechanow, Warszawa 1979;
- Andrzej Walicki, wstęp do: Historia rosyjskiej myśli filozoficznej, Warszawa 1966.
