Gryfów Śląski
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°01'38" N 15°25'09" E
Gryfów Śląski | |||||
|
|||||
Województwo | dolnośląskie | ||||
Powiat | lwówecki | ||||
Gmina - rodzaj |
Gryfów Śląski miejsko-wiejska |
||||
Prawa miejskie | 1242 | ||||
Burmistrz | Olgierd Poniźnik | ||||
Powierzchnia | 6,63 km² | ||||
Położenie | 51° 01'38'' N 15° 25'09'' E |
||||
Liczba mieszkańców (2007) - liczba ludności - gęstość |
9 102 1061 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
75 | ||||
Kod pocztowy | 59-620 | ||||
Tablice rejestracyjne | DLW | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
TERC10 (TERYT) |
5020112014 | ||||
Miasta partnerskie | Raspenava Czechy, Bischofswerda Niemcy | ||||
Urząd miejski3
Rynek 159-620 Gryfów Śląski tel. 75 781-35-52; faks 75 781-39-16 (e-mail) |
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Gryfów Śląski (niem. Greiffenberg) – miasto położone na Pogórzu Izerskim nad rzeką Kwisą, w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Gryfów Śląski. Miasto leży w połowie drogi między Jelenią Górą a Zgorzelcem. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. jeleniogórskiego. Według danych z 31 grudnia 2007, miasto miało 9102 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Gryfów Śląski położony jest w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego w powiecie lwóweckim. Miasto leży nieopodal Gór Izerskich nad Kwisą i Jeziorem Złotnickim na Pogórzu Izerskim. Gryfów leży blisko przejść granicznych z Czechami i Niemcami. Krzyżują się tutaj ważne trasy o znaczeniu wojewódzkim, ogólnopolskim i lokalnym. Przez miasto przebiegają drogi:
- droga krajowa nr 30 (Zgorzelec – Lubań – Jelenia Góra)
- droga wojewódzka nr 360 (Gryfów Śląski – Giebułtów)
- droga wojewódzka nr 364 (Gryfów Śląski – Lwówek Śląski – Legnica)
Oraz liczne drogi lokalne m.in. do Leśnej, Lubomierza, Olszyny.
Gryfów Śląski leży:
- 16 km od Lwówka Śląskiego
- 32 km od Jeleniej Góry
- 35 km od Bolesławca
- 68 km od Legnicy
- 136 km od Wrocławia
- 166 km od Pragi
- 258 km od Berlina
- 484 km od Warszawy
[edytuj] Historia
Nie wiadomo kiedy dokładnie założono miasto ponieważ żaden z dokumentów wiarygodnie ukazujący czas założenia miasta się nie zachował. Przyjęte jest, że w roku 1242 Bolesław Rogatka miał nadać Gryfowowi prawa miejskie. 23 sierpnia 1354 Bolko II książę świdnicko – jaworski nadał miastu szereg praw, które sporządzone zostały na podstawie prawa lwóweckiego. Gryfowa nie ominęły zniszczenia wojen husyckich, które nękały miasto w latach 1427-1431. XV wiek nie oszczędzał Gryfowa, a szereg lęsk które nękały miasto powodowały spadek liczby ludności do 12 osób. Następne stulecie to okres dynamicznego rozwoju miasta, głownie dzięki rodzinie Schaffgotschów. Byli oni właścicielami Gryfowa i okolicznych miejscowości. W 1524 roku mieszczanie gryfowscy wznieśli okazały ratusz – symbol bogactwa miasta, oraz dwa kramy sąsiadujące z nim: solny i mięsny. Wybudowano także winiarnię, a w 1542 roku podwyższono dzwonnicę. Pierwszy młyn powstał w 1544 roku z nakazu Hansa Schaffgotscha, a wraz z bratem Krzysztofem za Bramą Jeleniogórską postawili szpital. Rok 1562 to zawieszenie dzwonu odlanego przez lwóweckich ludwisarzy, a w 1581 roku gryfowski ratusz zyskał jedno piętro więcej. W późniejszym okresie (1589) wybudowano pierwszą w mieście aptekę. Kontakty handlowe, które zapoczątkował gryfowski burmistrz Hans Rother zapewniły na długi czas dobrobyt miastu dzięki wymianie handlowej m.in. z Holandią, Augsburgiem i Lipskiem. W 1764 roku gryfowskie zakłady uruchomiły produkcję adamaszku lnianego i tkanin. Okres wojen napoleońskich i Wiosny Ludów nie wpłynął na osłabienie znaczenia gospodarczego miasta. Rok 1783 przyniósł bolesną stratę dla Gryfowa – spłonęło praktycznie całe miasto. Spłonęły słodownia, browar, budynki parafialne i ponad 120 kamienic miejskich. Ożywienie miasta spowodowało doprowadzenie kolei i uruchomienie połączeń kolejowych z Jelenią Górą, Lwówkiem Śląskim, Świeradowem-Zdrojem i Zgorzelcem co nastąpiło w roku 1865. Gryfów Śląski w 1927 posiadał najnowszą centralę telefoniczną firmy Siemens. Miejska Kasa Oszczędności w Gryfowie w latach 1919-1924 emitowała banknoty i monety gryfowskie. W 1929 pożar strawił wieżę ratuszową, która została odbudowana jako konstrukcja żelbetową.
[edytuj] Zabytki
- Późnogotycki kościół św. Jadwigi z XV wieku, wybudowany w stylu późnogotyckim. Wewnątrz drewniany ołtarz z symbolami Cierpliwości, Roztropności, Nadziei, Sprawiedliwości i Męstwa. Ołtarz pochodzi z 1606 roku. Po zamknięciu skrzydeł ołtarz upodobniony jest do monstrancji. Również ciekawe jest epitafium rodziny Schaffgottschów, które wykute jest w piaskowcu. Jest ono naturalnej wielkości z postaciami zmarłych członków rodziny, a wykonane jest w epoce renesansu.
- kościół św. Wawrzyńca w Gryfowie, jest kościołem cmentarnym. Pochodzi z wieku XV.Ciekawostką są wmurowane w północną ścianę oraz luźno poustawiane wokół kościoła nagrobki z epoki baroku i rokoka.
- ratusz - ustawiony na środku rynku gryfowskiego stanowi symbol władzy miejskiej. Z dawnego budynku pozostało niewiele: kilka sklepień,dach i zaledwie kilka detali. W wyniku przebudowy i remontów zatracił on swój pierwotny, renesansowy charakter. Na uwagę zasługuje kamienna tablica z wykutym napisem głoszącym że w 1624 roku ówczesny burmistrz miasta Steudner wzniósł ratuszową wieżę. Nad tablicą znajduje sie zasłonięte kratą okno. Tutaj mieścił się niegdyś areszt miejski.
- liczne zabytkowe kamieniczki m.in. w Rynku, pochodzą z okresu renesansu i baroku. Ciekawe szczyty od frontu. Niegdyś tworzyły ciekawe podcienia, które uległy przebudowie w XVIII wieku w eh=fekcie czego zniknęły.
- pozostałości murów miejskich - swą historia sięgają roku 1300 kiedy to Bolko I Świdnicki nakazał opasać miasto fortyfikacjami miejskimi.
- pomnik ku czci 63 Rosjan ustawiony aby upamiętnić 63 Rosjan poległych w walkach o miasto w czasie wojny z wojskami francuskimi w roku 1813. Pomnik znajduje się na cmentarzu komunalnym.
- fontanna miejska ustawiona na gryfowskim rynku z okazji otrzymania wodociągów miejskich w 1905 roku. Fontanna i kamienna rzeźba zostały ufundowane w roku 1908.
- w niedalekiej Proszówce ruiny zamku Gryf oraz kaplica Leopolda
[edytuj] Gospodarka
W Gryfowie działają liczne przedsiębiorstwa, na terenie miasta zarejestrowanych jest ogółem około 600 firm. Działają tutaj duże zakłady z branży odzieżowej, meblowej, stolarki budowlanej, nawozów sztucznych, przerobu drewna. Działa kilka firm z kapitałem zagranicznym (m.in. Horner, Polmex). Gryfów jest dobrze przygotowanym miastem pod względem inwestycji i wiele firm przenosi tutaj swoje siedziby z ościennych miejscowości. W mieście istnieją oddziały banków (m.in. PKO BP), działają firmy leasingowe, ubezpieczeniowe, towarzystwa doradcze. Działa poczta, istnieją hurtownie, liczne biura i punkty usługowo-handlowe. W staromiejskiej części w ostatnich latach otworzyło swe podwoje wiele stylowych kafejek, barów i restauracji serwujących dania kuchni europejskich. W Gryfowie istnieje duży Szpital Okręgowy im. Hugona Kołłątaja, komenda policji, stacja pogotowia ratunkowego.
[edytuj] Transport
Gryfów Śląski jest ważnym węzłem drogowym. Krzyżują się tutaj drogi nr. 30 łączące Lubań z Jelenią Górą oraz 364 z Lwówka Śląskiego. Miasto położone jest w bliskiej odległości od ważniejszych ośrodków województwa dolnośląskiego m.in. Jeleniej Góry, Legnicy, Bolesławca.
[edytuj] Kultura
Gryfów Śląski jest corocznym gospodarzem imprezy pod nazwą "Kwisonalia". Jest to impreza przeznaczona dla mieszkańców miasta i gminy, ale także dla mieszkańców okolicznych miejscowości. Nazwa wiąże się z przepływającą przez miasto rzeką Kwisą. Na terenach nadrzecznych, specjalnie pod tego typu imprezę zorganizowanych odbywa się trzydniowe święto miasta na którym prezentowane są liczne występy estradowe, imprezy sportowe i rekreacyjne. W Gryfowie istnieje Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, w którego skład wchodzą:
- Gryfowski Ośrodek Kultury,
- Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy
- świetlice wiejskie we wsiach:
Krzewie Wielkie, Młyńsko, Proszówka, Rząsiny, Ubocze, Wieża, Wolbromów,
- Klub Seniora,
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury jest organizatorem licznych zajęć kulturalnych dla mieszkańców miasta. Organizuje imprezy kulturalne, rozrywkowe, okolicznościowe np. Dzień Matki, Dzień Babci, Andrzejki, Mikołajki. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy jest organizatorem np. wieczorów poezji, wieczorów literacko – muzycznych, konkursów recytatorskich. Przy M-GOK istnieje sekcja muzyczna – a w niej odbywają się m.in. próby orkiestry dętej, kapeli podwórkowej, dziecięcego zespołu wokalno-instrumentalnego "Neptun", młodzieżowego zespołu wokalno-instrumentalnego "Impuls". W przedszkolach i zerówkach odbywają się zajęcia tańca towarzyskiego. Przy Pracowni Plastycznej kształci się grupa dzieci o uzdolnieniach plastycznych.
Gryfów Śląski jest członkiem Euroregionu "Nysa" i Związku Gmin "Kwisa" do którego należą m.in. Lubań, Lwówek Śląski, Lubomierz, Mirsk, Zgorzelec.
[edytuj] Współpraca zagraniczna
Miasto Gryfów Śląski współpracuje z dwiema gminami. Są to miasto Raspenava w Czechach oraz Bischofswerda w Niemczech. Obie te umowy partnerskie zakładają kontakty na płaszczyźnie kulturalnej, sportowej, gospodarczej i administracyjnej.
[edytuj] Bezrobocie
Bezrobocie w gminie Gryfów Śląski jak i w mieście wynosi 35,3% (dane na dzień 31 grudnia 2001) i jest wyższe niż średnia dla województwa dolnośląskiego która wynosi 20,4%. Wiele przedsiębiorstw nie przeszło pomyślnie transformacji gospodarczej w Polsce i ogłosiło upadłość. Obecnie poprawy sytuacji upatruje się w turystyce i drobnym przemyśle.
[edytuj] Edukacja
Gryfów Śląski jest ośrodkiem edukacyjnym dla mieszkańców okolicznych miejscowości i miasta. W mieście istnieją 2 przedszkola, 3 szkoły podstawowe. Ponadto gimnazjum i szkoły średnie.
Szkoły ponadpodstawowe w Gryfowie:
- Gimnazjum im. Kombatantów Ziemi Gryfowskiej, ul. Uczniowska 11,
- Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II, ul. Kolejowa 16,
- Gryfowski Prywatny Zespół Szkół Zawodowych
Ogółem w Zespole Szkół Ogólnokształcących i zawodowych oraz w Gryfowskim Prywatnym Zespole Szkół Zawodowych kształci się nieco ponad 700 uczniów.
[edytuj] Ekologia
Gmina Gryfów Śląski zajmuje wysokie miejsce jeśli chodzi o inwestycje ekologiczne poczynione w ostatnich latach. W 1996 roku zajęła 1. miejsce jeśli chodzi o konkurs wojewódzki (ówczesnego województwa jeleniogórskiego). W mieście działa nowoczesna oczyszczalnia ścieków o przepustowości 3.300 m³ na dobę. Stopień skanalizowania Gryfowa wynosi ok. 80%. Inwestuje się cały czas w rozwój kanalizacji na terenie Miasta i Gminy. Również inwestycje w wodociągach znacznie podniosły stan środowiska i poziom życia mieszkańców – obecnie prawie 95% Gryfowa posiada wodociągi.
[edytuj] Sport
W Gryfowie działa kilka klubów sportowych które reprezentują kilka dyscyplin sportowych. Są to:
- Gryfowski Klub Sportowy "GRYF",
- Zryw Ubocze,
- Rolnik Rząsiny,
[edytuj] Bibliografia
- Folder Promocyjny "Gryfów Śląski" UMiG Gryfów Śląski 1999
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Siedziba gminy: Gryfów Śląski
Wsie sołeckie: Krzewie Wielkie • Młyńsko • Proszówka • Rząsiny • Ubocze • Wieża • Wolbromów
Miasta: Gryfów Śląski • Lubomierz • Lwówek Śląski • Mirsk • Wleń
Gminy miejsko-wiejskie: Gryfów Śląski • Lubomierz • Lwówek Śląski • Mirsk • Wleń