Haga

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°05' N 04°19' E52.0833333 4.3166667 (Haga)

Haga
Herb Hagi Flaga Hagi
Plac w centrum Hagi
Państwo	Holandia
Prowincja	Holandia Południowa
Burmistrz	Willem Joost Deetman
Powierzchnia	98,20 km²
Położenie	52° 05' N 04° 19' E
Ludność (2006) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja	475 797 5738 os./km² 700 000
Nr kierunkowy	070
Kod pocztowy	2491-2599
Miasta partnerskie	Warszawa
Położenie na mapie kraju Haga
Strona internetowa miasta

Haga (niderl. Den Haag, dawna nazwa oficjalna: 's-Gravenhage) – miasto w zachodniej Holandii nad Morzem Północnym.

Haga pełni funkcję stolicy administracyjnej Holandii, natomiast stolicą konstytucyjną jest Amsterdam.

Haga jest także największym miastem i stolicą prowincji Holandia Południowa (Zuid Holland).

Spis treści 1 Historia 2 Podział administracyjny 3 Gospodarka 4 Kultura 5 Zabytki 6 Atrakcje turystyczne 7 Muzea 8 Demografia 9 Transport 10 Ścieżki rowerowe 11 Zespoły muzyczne 12 Osobistości 13 Zobacz też 14 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Założenie Hagi miało miejsce w XIV wieku. Początkowo była to osada obok zamku myśliwskiego hrabiów Holandii. Siedziba królewska zwana jest 's-Gravenhage, co oznacza "leśna polana hrabiego", nazwa pochodzi z XIII wieku, gdy hrabiowie niderlandzcy posiadali w tym miejscu pałac myśliwski w wiosce o nazwie Haghe. Ok. 1248 roku Wilhelm II postawił tam zamek, który stopniowo został rozbudowany. Od końca XVI wieku Haga była siedzibą Stanów Generalnych i władz administracyjnych Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Prawa miejskie od roku 1806 nadane przez Ludwika Bonaparte. Od 1815 siedziba dworu królewskiego, rządu i parlamentu i Europolu.

Haga stała się centrum o randze międzynarodowej, znajdują się w niej między innymi siedziby Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, Międzynarodowego Centrum Prasowego.

[edytuj] Podział administracyjny

• Centrum
• Escamp
• Haagse Hout
  • Benoordenhout
  • Bezuidenhout
  • Haagse Bos
  • Marlot
  • Mariahoeve
• Laak
• Leidschenveen-Ypenburg
• Loosduinen
• Scheveningen
• Segbroek
  • Bomen- en Bloemenbuurt
  • Regentessekwartier
  • Valkenboskwartier
  • Vogelwijk
  • Vruchtenbuurt

[edytuj] Gospodarka

• przemysł
  • poligraficzny
  • papierniczy
  • odzieżowy
  • porcelanowo-fajansowy
  • meblarski,
  • farmaceutyczny
  • przetwórstwa spożywczego

Znane holenderskie firmy które mają główne siedziby w Hadze:

• Royal Dutch Shell
• KPN, przedsiębiorstwo telekomunikacyjne
• AEGON, towarzystwo ubezpieczeniowe
• TPG, przedsiębiorstwo logistyczne

W Hadze znajduje się duży port rybacki. Jest ważnym ośrodkiem handlowym.

[edytuj] Kultura

Haga stanowi wiodący ośrodek naukowy i kulturalny

• Królewska Akademia Sztuki (założona w roku 1682)
• Królewskie Konserwatorium Muzyczne (założone w roku 1826)
• Biblioteka Królewska (założona w roku 1789)

[edytuj] Zabytki

Główną atrakcją Hagi jest Sala Rycerska (Ridderzaal) - XIII-wieczna gotycka budowla, znajdująca się w obrębie kompleksu budowli, obejmującego dziedziniec wewnętrzny (Binnenhof) i dziedziniec zewnętrzny (Buitenhof). Niegdyś był to dawny pałac panujących. W Ridderzaal w każdy trzeci wtorek września zbiera się parlament, aby wysłuchać mowy królowej. W centrum miasta znajduje się Mauritshuis - muzeum sztuki, posiadające bardzo wartościowe eksponaty, np. dzieła Rembrandta, w tym "Lekcja anatomii doktora Tulpa", dzieła Vermeera van Delft, Jana Steena, Paulusa Pottera, Rubensa, Memlinga, van der Weydena, Holbeina, van Dycka, Fransa Halsa i innych wybitnych malarzy flamandzkich.

W północnej części muzeum znajduje się "Mesdag Panorama" - obraz o rozmiarach 15 m wysokości na 130 m długości, przedstawiający wybrzeże nad Morzem Północnym, Hagę i Scheveningen. Scheveningen to obecnie nadmorski kurort, niegdyś wioska rybacka. Po drodze z Hagi do Scheveningen znajduje się Madurodam - miniatura całej Holandii w skali 1:25, nazwane od nazwiska George Maduro - studenta, więźnia obozu koncentracyjnego w Dachau, który odznaczył się bohaterskim udziałem w holenderskim ruchu oporu.

Inne zabytki architektury w Hadze to:

• Pałac Królewski (Koninklijk Paleis)
• XVI-wieczny ratusz
• Pałac Pokoju (Vredespaleis), w którym mieści się siedziba Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
• kościół Grote Kerk (XIV-XVI wiek), Grote of Sint-Jacobskerk - cenne renesansowo-barokowe wyposażenie i wieżą
• kościół Nieuwe Kerk (XVII wiek)
• Nieuwe Kerk (połowa XVII wiek)
• Oud Katholiekekerk (1. połowa XVIII wieku)
• pałac Huis ten Bosch (1. połowa XVII wieku)

[edytuj] Atrakcje turystyczne

• Madurodam - miasteczko modeli najcenniejszych zabytków architektury Holandii
• Kąpielisko Scheveningen z molem

[edytuj] Muzea

• Mauritshuis
• Museum Bredius
• Gemeentemuseum (m.in. prace Pieta Mondriana)
• Panorama Mesdag - malowidło panoramiczne
• Beelden aan Zee - XX-wieczna rzeźba
• Museon - muzeum nauki i techniki

[edytuj] Demografia

Rok         Populacja 1796 41 300 1830 56 100 1849 63 600 1879 113 500 1899 206 000 1925 394 500

Rok         Populacja 1970 550 000 1990 441 327 2000 441 097 2003 463 800 2004 469 568 2006 475 586

[edytuj] Transport

Ta sekcja wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w niej poprawić: usunąć POV, dodać źródła, przeredagować, zwikizować. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

W Hadze znajdują się dwa duże dworce kolejowe:

• Den Haag Centraal - stacja końcowa, gdzie znajduje się także główny dworzec autobusowy w mieście
• Den Haag Hollands Spoor - stacja przelotowa, gdzie zatrzymuje się większość pociągów przejeżdżających przez Hagę

Port lotniczy Rotterdam jest najbliższy, ale port lotniczy Amsterdam-Schiphol jest częściej używany ze względu na połączenie kolejowe.

Komunikacja miejska:

Cała Holandia dla komunikacji metrem, autobusowej i tramwajowej (w Hadzie przedsiębiorstwo komunikacji nazywa się HTM[1]) podzielona jest na strefy (Zone - strefa)[[2]]. Haskie strefy to 5400 (Centrum), 5410 (Scheveningen), 5413 (Leidschendam-Voorburg), 5414 (Kerkehout), 5416 (Rijswijk), 5419 (Den Haag Zuid-west lub inaczej Kijkduin/Loosduinen).

Najpopularniejszym biletem jest tzw. Strippenkaart. Jest to długi pasek poprzecznie podzielony na "strippen" czyli paski. Każda przejechana strefa kosztuje jeden pasek.

W tramwajach bilety stempluje się za pomocą kasownika (w przypadku przejazdu więcej niż jednej strefy, aby bilet właściwie skasować trzeba go zagiąć)lub u maszynisty. Nie ma znaczenia którymi drzwiami się wsiada.

W autobusach bilet stempluje kierowca (informujemy go dokąd jedziemy lub ile stref, zdecydowana większość Holendrów mówi po angielsku i/lub niemiecku). Wsiada się tylko przednimi drzwiami. Pozostałe są do wysiadania.

Bilety kupuje się w automatach, kioskach, na dworcach, ale także kierowcy je mają.

Zanim wsiądziesz do autobusu lub tramwaju zastanów się ile stref pokonasz. Przejazd na terenie tej samej strefy wymaga podstemplowania dwóch pasków, do sąsiedniej strefy - trzech, do kolejnej - czterech, itd.

Podstemplowanie 1, 2 lub 3 pasków upoważnia do poruszania się w obrębie 3 stref przez godzinę od momentu podstemplowania biletu. Można dowolnie przesiadać się z autobusu do tramwaju, zmieniać linie itd. Natomiast wszystko musi odbyć się do godziny i w jednej, dwóch lub trzech strefach. Jeżeli podstempluje się 4-6 pasków, termin ważności wydłuża się do 90 minut. Zmieniając pojazd i posiadając ważny bilet za każdym razem przy wsiadaniu należy okazać go kierowcy (w autobusie).

Cena najpopularniejszej 15 Strippenkaart - 6.9 euro (stan na czerwiec 2008)

Osoby starsze (65+) oraz obcokrajowcy mają prawo do przejazdów ulgowych. Oszczędzić można także na zakupie biletów okresowych lub specjalnych (np. tam i z powrotem czy "season tickets").

Holandia to uczciwy i uporządkowany naród dlatego w pojazdach komunikacji miejskiej bezwzględnie wymaga się spełnienia podstawowych zasad: nie wolno palić, jeść, pić, niszczyć pojazdów oraz rozmawiać z kierowcą podczas jazdy.

[edytuj] Ścieżki rowerowe

Holendrzy uwielbiają rowery, w Hadze rowerzystów spotyka się bardzo często. Miasto oplecione jest siecią ścieżek rowerowych. Właściwie dojechać można nimi w każdy zakątek miasta. Są nawet takie miejsca gdzie chodnik ma niewiele ponad metr szerokości z czego połowa przeznaczona jest na ścieżkę rowerową. Warto zauważyć, że na ścieżce rowerowej to rowerzysta ma pierwszeństwo nad pieszym.

[edytuj] Zespoły muzyczne

• Golden Earring
• Shocking Blue - znana z utworu "Venus"

[edytuj] Osobistości

• Paul Verhoeven - reżyser
• Johannes Vermeer - malarz
• Michael Boogerd - kolarz
• Hendrik Casimir - fizyk
• Michel Faber - australijski pisarz
• Cornelis Johannes van Houten - astronom
• Conrad Busken Huet - pisarz
• Christiaan Huygens - astronom
• Gustav Krupp von Bohlen und Halbach - menedżer Friedrich Krupp AG w III Rzeszy
• Simon van der Meer - fizyk
• Aad de Mos - trener piłkarski
• Cees Nooteboom - pisarz
• Saskia Sassen - amerykańska socjolog
• Jan Tinbergen - ekonomista
• Nikolaas Tinbergen - przyrodnik
• Harry Vanda - australijski producent muzyczny
• Mariska Veres - piosenkarka Shocking Blue
• Adriaen de Vries - rzeźbiarz
• Jozias van Aartsen - polityk
• Dick Advocaat - trener piłkarski
• Anouk - wokalistka
• Willem Drees - premier
• Martin Jol - trener piłkarski
• Richard Krajicek - tenisista
• Ties Kruize - hokeista na trawie
• Mark Rutte - polityk
• Baruch Spinoza - filozof

[edytuj] Zobacz też

• Krzysztof Arciszewski

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa miasta Hagi (nl)
• Panorama Mesdag (nl)
• Gemeentemuseum (nl)
• Mapa Hagi (nl)
• Dokładne mapy Rijswijk [3] i Wassenaar [4] (nl)
• Haga inaczej: Atmosfera Hagi, zdjęcia i video (podcast). (fr)