Harold Pinter

Z Wikipedii

Harold Pinter (ur. 10 października 1930 w Londynie) – angielski dramaturg, pisarz, reżyser teatralny i scenarzysta, laureat literackiej Nagrody Nobla w 2005 roku, otrzymanej za odkrywanie przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia do zamkniętych przestrzeni ucisku (uzasadnienie jury).

Jest zaliczany do czołowych przedstawicieli teatru absurdu. Pinter jest też twórcą tzw. komedii zagrożenia (comedy of menace), obnażającej pozorność komunikacji między ludźmi i dramatyczną bezradność człowieka zarówno wobec świata zewnętrznego, jak i własnej podświadomości (Urodziny Stanleya 1958, przekład pol. Dialog 1960 nr 10).

Spis treści 1 Dzieciństwo 2 Kariera 3 Działalność polityczna 4 Ciekawostki 5 Bibliografia 5.1 Sztuki 5.2 Proza 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Dzieciństwo

Pinter urodził się w żydowsko-brytyjskiej rodzinie, w dzielnicy Hackney w Londynie. Uczył się w Hackney Downs Grammar School i krótko w Royal Academy of Dramatic Art (RADA). Jako młodzieniec publikował poezję. Jak podaje sam dramaturg, jego żydowscy dziadkowie przybyli z Polski i Odessy.

[edytuj] Kariera

Harold Pinter rozpoczął pracę w teatrze jako aktor, pod pseudonimem David Baron. Jego pierwsza sztuka teatralna, The Room, została wykonana przez studentów Uniwersytetu w Bristolu w 1957 roku.

Druga sztuka Pintera (która jest obecnie jedną z najbardziej znanych tego autora), The Birthday Party (1958), nie odniosła sukcesu, pomimo pozytywnej recenzji w Sunday Times, napisanej przez wybitnego krytyka Harolda Hobsona. Jednakże po sukcesie The Caretaker w roku 1960, The Birthday Party została ponownie przedstawiana w teatrach i była pozytywnie odbierana.

W 1973 został współpracownikiem dyrektora Royal National Theatre. Jego późniejsze sztuki były krótsze, wielokrotnie uznawane jako alegorie ucisku.

Harold Pinter był dwukrotnie nominowany do Nagrody Akademii Filmowej (Oscar) w kategorii Scenariusz adaptowany (za Kochanicę Francuza na podst. powieści Johna Fowlesa – 1981 oraz Betrayal – 1983.)

W styczniu 2005 roku Harold Pinter ogłosił, iż odstępuje od pisania sztuk teatralnych, ponieważ angażuje się w działalność polityczną.

[edytuj] Działalność polityczna

Pinter postulował za swobodą wypowiedzi podczas wieloletniej współpracy z PEN Clubem. W roku 1985 dołączył do misji amerykańskiego dramaturga Arthura Millera International PEN-Helsinki Watch Committee do Turcji, mającej na celu protest przeciwko uwięzionym pisarzom. Spotkał tam wiele osób będących ofiarami ucisku politycznego. W amerykańskiej ambasadzie, w trakcie uroczystości, podczas której uhonorowano Millera, Pinter zamiast wymieniać uprzejmości, opowiadał o ludziach mających podłączone napięcie elektryczne do genitaliów, i został za to wyrzucony (Miller opuścił ambasadę wraz z Pinterem). Doświadczenia z pobytu w Turcji oraz tłumienie języka Kurdów zainspirowały go do napisania w 1988 roku sztuki Mountain Language.

Pinter sprzeciwia się amerykańskiej inwazji na Afganistan i Irak. Jest także przeciwnikiem interwencji NATO w Kosowie. Publicznie nazwał prezydenta Stanów Zjednoczonych, George'a W. Busha, masowym mordercą, a premiera Wielkiej Brytanii, Tony'ego Blaira "a deluded idiot" (co można przetłumaczyć jako "zbałamucony idiota"). Pinter wielokrotnie pisał listy o tematyce politycznej do brytyjskich gazet. Niedawno porównywał administrację Busha do nazistowskich Niemiec Adolfa Hitlera.

Harold Pinter należy również do Międzynarodowego Komitetu Obrony Slobodana Miloševića.

[edytuj] Ciekawostki

Pinter jest prezesem Gaieties Cricket Club. Jest także honorowym członkiem Narodowego Towarzystwa Świeckiego (National Secular Society).

13 października 2005 roku (w dzień ogłaszania laureata Nagrody Nobla) Pinter został ogłoszony martwym przez jedną telewizję kablową. Mogło to być spowodowane tym, iż Pinter wiele lat cierpiał na nowotwór gardła, i tym, że wkrótce przed ogłoszeniem zwycięzcy nagrody Pinter doznał urazu głowy.

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Sztuki

• The Room (1957), pol. Pokój (Kwartalnik Artystyczny 1/2005), przeł. Marek Kędzierski
• The Birthday Party (1957), pol. Urodziny Stanleya (Dialog 10/1960), przeł. Adam Tarn
• The Dumb Waiter (1957), pol. Samoobsługa (Dialog 3/1961), przeł. Adam Tarn
• A Slight Ache (1958)
• The Hothouse (1958)
• The Caretaker (1959), pol. Dozorca (Dialog 2/1963), przeł. Kazimierz Piotrowski i Bronisław Zieliński
• Skecze (1959)
  • The Black and White
  • Trouble in the Works
  • Last to Go
  • Request Stop
  • Special Offer
  • That's Your Trouble
  • That's All
  • Interview
  • Applicant
  • Dialogue Three
• A Night Out (1959)
• Night School (1960)
• The Dwarfs (1960)
• The Collection (1961)
• The Lover (1962), pol. Kochanek (Dialog 8/1966), przeł. Bolesław Taborski
• Tea Party (1964)
• The Homecoming (1964), pol. Powrót do domu (Dialog 12/1965), przeł. Adam Tarn
• The Basement (1966)
• Landscape (1967), pol. Krajobraz (Dialog 4/1969), przeł. Bolesław Taborski
• Silence (1968), pol. Milczenie (t. II "Dramatów", 2006), przeł. Piotr Sobolczyk
• Skecz: Night (1969), pol. Noc (t. II "Dramatów", 2006), przeł. Piotr Sobolczyk
• Old Times (1970), pol. Dawne czasy (Dialog 2/1972), przeł. Bolesław Taborski
• Monologue (1972)
• No Man's Land (1974)
• Betrayal (1978), pol. Zdrada (Dialog 5/1979), przeł. Bolesław Taborski
• Family Voices (1980)
• Victoria Station (1982)
• A Kind of Alaska (1982)
• Skecz: Precisely (1983)
• One For the Road (1984)
• Mountain Language (1988), pol. Górski język, przeł. Tomasz Miłkowski
• The New World Order (1991)
• Party Time (1991), pol. Przyjęcie (Dialog 12/1991), przeł. Bolesław Taborski
• Moonlight (1993), pol. Światło księżyca (Dialog 12/1993), przeł. Bolesław Taborski
• Ashes to Ashes (1996), pol. Z prochu powstałeś (Dialog 12/1996), przeł. Bolesław Taborski
• Celebration (1999), pol. Rocznica (Dialog 10/2000), przeł. Bolesław Taborski
• Skecz: Press Conference (2002)

[edytuj] Proza

• Kullus (1949)
• The Dwarfs (1952-56)
• Latest Reports from the Stock Exchange (1953)
• The Black and White (1954-55)
• The Examination (1955)
• Tea Party (1963)
• The Coast (1975)
• Problem (1976)
• Lola (1977)
• Short Story (1995)
• Girls (1995)
• Sorry About This (1999)
• God's District (1997)
• Tess (2000)
• Voices in the Tunnel (2001)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Harolda Pintera
• Polskie tłumaczenie przemówienia Pintera z okazji odebrania Nagrody Nobla pt. "SZTUKA, PRAWDA I POLITYKA"
• "Tortury i bieda w imię wolności" - Harold Pinter o wojnie w Iraku (polskie tłumaczenie)
• "Mroki Pinterlandii" - recenzja dramatów Harolda Pintera