Ivan Gašparovič

Z Wikipedii

Ivan Gašparovič

Data urodzenia	1941
Prezydent Słowacji
Okres urzędowania	od 15 czerwca 2004
Przynależność polityczna	Ruch dla Demokracji
Poprzednik	Rudolf Schuster

Ivan Gašparovič (ur. 27 marca 1941 w Poltárze) - słowacki polityk, profesor prawa, prezydent Słowacji od 15 czerwca 2004.

Urodził się w miejscowości Poltár, blisko Lučenec oraz Banská Bystrica w południowo-centralnej Słowacji. Jego ojciec, Vladimir Gašparović, wyemigrował do Słowacji z Rijeki w Chorwacji po zakończeniu II wojny światowej i pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Bratysławie.

Ivan Gašparovič ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Komeniusa w Bratysławie, najważniejszej uczelni w kraju (1959-1964). W 1968 zapisał się do Komunistycznej Partii Słowacji i wspierał reformy Alexandra Dubčeka, ale został pozbawiony członkostwa w partii po inwazji na Czechosłowację przez wojska Układu Warszawskiego w sierpniu 1968.

Od 1968 do lipca 1990 Gašparovič był nauczycielem akademickim w Instytucie Prawa Kryminalnego, Kryminologii i Praktyk Kryminologicznych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Komeniusa w Bratysławie. W lutym 1990 został prerektorem uczelni.

Po upadku reżimu komunistycznego i zwycięstwie aksamitnej rewolucji, został mianowany przez prezydenta Vaclava Havla prokuratorem generalnym Czechosłowacji; pełnił tę funkcję od lipca 1990 do marca 1992. Następnie był krótko wiceprzewodniczącym Czechosłowackiej Rady Legislacyjnej (do końca istnienia Czechosłowacji 31 grudnia 1992). Był również tymczasowo ponownie nauczycielem akademickim na Wydziale Prawa Uniwersytetu Komeniusa w Bratysławie, zasiadał w Uniwersyteckiej Radzie Naukowej oraz w Wydziałowej Radzie Naukowej. Pod koniec 1992 był jednym z autorów Konstytucji Republiki Słowacji.

Od 1992 do 12 lipca 2002 Gašparovič był członkiem Partii Ludowej - Ruchu na Rzecz Demokratycznej Słowacji (LS-HZDS), partii kierowanej przez kontrowersyjnego Vladimíra Mečiara. Od czerwca 1992 do września 2002 był również członkiem słowackiego parlamentu (Rady Narodowej), gdzie sprawował funkcję pierwszego przewodniczącego parlamentu w niepodległej Słowacji, aż do października 1998.

Od października 1998 do 15 lipca 2002, kiedy jego partia była w opozycji, Gašparovič był członkiem parlamentarnego Komitetu Kontroli SIS-u (Słowacki odpowiednik amerykańskiej CIA). Był również członkiem delegacji słowackiego parlamentu w Unii Międzyparlamentarnej.

W lipcu 2002 wraz z kilkoma innymi członkami opuścił LS-HZDS. Powodem były dyskusje i kłotnie wewnątrz parii lub jak to określił "protest przeciwko niedemokratycznej drodze lidera partii Vladimíra Mečiara." 12 lipca założył Ruch dla Demokracji, nową opozycyjną partię, której został liderem.

We wrześniu 2002 roku w wyborach parlamentarnych jego partia uzyskała 3,3% głosów; nie wystarczyło to, aby wprowadzić swoich deputowanych do parlamentu. Po wyborach Gašparovič powrócił na Wydział Prawa Uniwersytetu Komeniusa i napisał kilka podręczników akademickich dotyczących prawa kryminalnego.

W kwietniu 2004 Gašparovič wystartował w wyborach prezydenckich przeciwko Mečiarowi, który próbował powrócić na scenę polityczną po wyborach parlamentranych w 2002. Chociaż Mečiar zdobył więcej głosów niż Gašparovič w pierwszej turze, to nie został ostatecznie wybrany na stanowisko prezydenta; w drugiej turze Gašparovič zdobył blisko 60% głosów, po uzyskaniu wsparcia przez wyeliminowanych już kandydatów. 15 czerwca 2004 Gašparovič został zaprzysiężony na prezydenta Słowacji.