Józef Stanek
Z Wikipedii
| Józef | |
|---|---|
| Urodzony | 6 grudnia 1916 Łapsze Niżne |
| Zmarł | 11 grudnia 1941 Warszawa |
| Kościół / wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Beatyfikowany | 13 czerwca 1999 Warszawa przez Jana Pawła II |
| Wspomnienie obchodzone dnia | 12 czerwca |
| Atrybuty | |
| Patron | kaplicy w stołecznym Muzeum Powstania Warszawskiego |
| Szczególne miejsca kultu | Warszawa |
 Portal Święci |
|
Józef Stanek SAC, pseudonim "Rudy", (ur. 6 grudnia 1916 w Łapszach Niżnych na Spiszu zm. 23 września 1944 w Warszawie) - polski ksiądz pallotyn, błogosławiony Kościoła rzymskokatolickiego, męczennik II wojny światowej, kapelan zgrupowania "Kryska" Armii Krajowej podczas powstania warszawskiego.
W 1935 Józef Stanek zaraz po zdaniu matury w wadowickim Collegium Marianum wstąpił do pallotyńskiego nowicjatu w Sucharach nad Notecią, a w 1937 rozpoczął studia w Ołtarzewie. W 1939 podczas ewakuacji seminarium na wschód dostał się do sowieckiej niewoli, skąd uciekł i wrócił do Ołtarzewa.
Święcenia kapłańskie przyjął po ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych w 1941 w Warszawie z rąk abp. Stanisława Galla.
Po święceniach rozpoczął studia na tajnych kompletach na Wydziale Socjologicznym Uniwersytetu Warszawskiego i posługiwał w konspiracji jako kapelan Armii Krajowej, a od 1 sierpnia 1944 uczestniczył w powstaniu warszawskim. Odprawiał w trudnych warunkach nabożeństwa, udzielał pomocy rannym i umierającym, pomagał ludności cywilnej. W ostatnich dniach powstania ks. Stanek zrezygnował z możliwości przeprawy pontonowej na drugi brzeg Wisły. Podczas pacyfikacji Czerniakowskiego Przyczółka wzięty do niewoli przez Niemców, został 23 września 1944 powieszony po torturach na zapleczu magazynu przy ul. Solec w Warszawie.
14 kwietnia 1945 zwłoki ks. Stanka ekshumowano i złożono w zbiorowej mogile przy ul. Solec w Warszawie. 4 marca 1946 przeniesiono je na cmentarz Powązkowski, a 5 listopada 1987 złożono w kwaterze zgrupowania AK „Kryska” znajdującej się na tym cmentarzu. W 1994 przy skrzyżowaniu ulic Wilanowskiej i Solec postawiono pomnik ku czci ks. Stanka i wszystkich walczących na tym terenie w oddziałach Armii Krajowej i Wojska Polskiego.
Jan Paweł II ogłosił ks. Józefa Stanka błogosławionym w gronie 108 męczenników II wojny światowej 13 czerwca 1999 w Warszawie wraz z drugim pallotynem - ks. Józefem Jankowskim. Wezwanie bł. Józefa Stanka nosi kaplica w stołecznym Muzeum Powstania Warszawskiego, a jego imię jedna z alei na Solcu.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Czugajewski, Ryszard: Umiłował do końca : ksiądz Józef Stanek ps. "Rudy" Pallotyn Kapelan Armii Krajowej na Czerniakowskim Przyczółku. Czugajewski, Ryszard. Warszawa: "Pallottinum", 1990. ISBN 83-7031-014-1.
- Henryk Kietliński: Błogosławiony ksiądz Józef Stanek. Włocławek: Wydaw. Duszpasterstwa Rolników, 2001. ISBN 83-88743-33-3.
- Polski Słownik Biograficzny, t. XLI, Warszawa-Kraków 2002, s. 533.
