Język hiszpański
Z Wikipedii
Język hiszpański – język należący do rodziny romańskiej języków indoeuropejskich. Współczesne standardy literackie (z Hiszpanii i Ameryki hiszpańskojęzycznej) wywodzą się ze średniowiecznego języka kastylijskiego. Jeszcze dziś język hiszpański bywa nazywany kastylijskim dla odróżnienia go od innych języków używanych w Hiszpanii (zob. niżej).
Język hiszpański jest trzecim najczęściej używanym językiem na kuli ziemskiej. W roku 2006 oceniano, że posługuje się nim jako językiem ojczystym około 400 milionów ludzi na siedmiu kontynentach, szczególnie w Ameryce Południowej i Ameryce Północnej, a dalsze 100 milionów jako drugim językiem, z kolei liczba ogółem mówiących ludzi tym językiem na świecie to ponad 0,5 miliarda.
Konstytucja Hiszpanii stanowi, że językiem urzędowym w całym państwie jest język hiszpański (kastylijski). W niektórych regionach status języka urzędowego ma również lokalny, rodzimy język:
- baskijski w Kraju Basków i Nawarze
- kataloński w Katalonii, Walencji i na Balearach
- galicyjski w Galicji
Spis treści |
[edytuj] Zasięg języka hiszpańskiego i różnice w dialektach
Zobacz więcej w osobnym artykule: Rozmieszczenie geograficzne języka hiszpańskiego.Hiszpański jest jednym z oficjalnych języków takich organizacji jak m.in. ONZ, Unii Afrykańskiej czy Unii Europejskiej.
Hiszpański ma też wielu użytkowników w takich krajach jak Andora, Antyle Holenderskie, Belize, Filipiny, Izrael, Kanada, Maroko, Stany Zjednoczone, Trynidad i Tobago. Hiszpańskim mówi się też na Gibraltarze i w Saharze Zachodniej. Jest on również nauczany w szkołach w każdym kraju Unii Europejskiej, jak i również w szkołach na każdym kontynencie. We Francji ok. 70% młodzieży uczy się języka hiszpańskiego., podobnie rzecz się ma we Włoszech.
Jest kilka istotnych różnic pomiędzy dialektami hiszpańskiego używanymi w samej Hiszpanii i w hispanojęzycznej Ameryce. Za standard ogólnokrajowy Hiszpanii przyjmowana jest wymowa północnokastylijska (chociaż nie zaleca się użycia słabych zaimków, ani ulegania zjawisku językowemu zwanemu laismo, czyli zamiany rodzajnika le na la).
Hiszpanie osiedlający się na kontynencie amerykańskim przynieśli ze sobą własne regionalizmy. Stąd u różnych narodowości i grup etnicznych można dziś znaleźć różne akcenty. Typowa dla Ameryki Łacińskiej, tak jak i dla Andaluzji, jest wymowa zwana seseo, polegająca na wymowie c (przed e oraz i) oraz z jako s. Otóż fonem /θ/ obecny w europejskim kastylijskim, zanikł w jego amerykańskiej wersji, zastąpiony przez /s/. Na przykład: /θ/ w słowach ciento, caza wymawiane jest jak /s/, tak jak np. w ser, casa.
Tradycyjnie, w hiszpańskim występował fonem /ʎ/ (palatalna lateralna), w piśmie wyrażany przez ll. Zanikł na większości obszarów Ameryki, z wyjątkiem dwujęzycznych obszarów, na których mówi się w keczua lub w innych językach rdzennych Ameryki, posiadających ten fonem w swojej fonetyce. Obecnie zanika także w Hiszpanii, ale podobnie: z wyjątkiem dwujęzycznych obszarów języka katalońskiego lub innych języków, w których obecne jest /ʎ/. Na większości obszarów fonem ten upodabnia się do /j/. Zjawisko to nazywane jest yeismo. W argentyńskim dialekcie rioplatense /j/ i /ʎ/ są na ogół wymawiane jak /ʒ/ (palatalna dźwięczna szczelinowa), w sposób zbliżony do polskiego ź. Zjawisko to nazywa się žeismo.
W sferze wymowy zjawiskiem typowym dla Karaibów jest zamienianie [r] z [l] i na odwrót, w zależności od regionu. I tak w Santo Domingo zamiast „mi amor” (kochanie) usłyszeć można /mi a'mol/. Na południowym zachodzie z kolei „falda” (spódnica) wymawiana jest jako /'farda/. Niewątpliwie najśpiewniejszym akcentem charakteryzują się mieszkańcy północnej części Dominikany – el Cibao. Tu z kolei głoska [r] zastępowana jest przez [j] – stąd „Puerto Plata” brzmi jako /'pwejto 'plata/. W sferze leksykalnej dostrzec można wpływy kultury rdzennych mieszkańców wysp, Tainów, np. w wyrazach: guagua – pojazd (autobus), mangú – tłuczona mieszanka (np. bananów). Również okupacja kraju przez wojska amerykańskie, jak i bliskość obu krajów pozostawiły swój ślad na języku używanym w Dominikanie, np. w słowach: chequear (z ang. to check – sprawdzać) lub setear (z ang. to set – uporządkować).
Między językiem hiszpańskim używanym w Hiszpanii a jego południowoamerykańskimi dialektami występują też różnice gramatyczne. Najważniejszą jest zakres użycia czasów. W Ameryce Południowej znacznie rzadziej niż w Hiszpanii używa się czasu preterito perfecto, który często zastępowany jest czasem preterito indefinido. Poza tym rozpowszechnione jest też (zwłaszcza w Urugwaju, Argentynie i Chile) użycie (archaicznego w Hiszpanii) zaimka vos na oznaczenie drugiej osoby liczby pojedynczej (i użycie w tej osobie specjalnej nie występującej w odmianie hiszpańskiej końcówki fleksyjnej czasownika) oraz zanik drugiej osoby liczby mnogiej, zastępowanej osobą trzecią (ustedes).
Na ogół sądzi się, że sprawy języka hiszpańskiego są regulowane przez RAE (Real Academia Española). W rzeczywistości trudno jest ustalać kształt języka dekretami, ale RAE, wraz z 21 innymi akademiami językowymi, ma znaczący, zachowawczy wpływ na język poprzez publikację słowników i poradników dotyczących gramatyki i stylu, które są szeroko respektowane.
[edytuj] Alfabet
Alfabet hiszpański składa się z 26 liter i trzech grup literowych ch, ll i rr.
A (a),B (be), C (ce), CH (cehache/cie), D (de), E (e), F (efe),G (ge), H (hache), I (i), J (jota), K (ka), L (ele), LL (elle), M (eme), N (ene), Ñ (eñe), O (o), P (pe), Q (cu), R (ere), S (ese), T (te), U (u), V (uve), W (uve doble), X (equis), Y (i griega), Z (zeta).
[edytuj] Interpunkcja
Charakterystycznymi znakami dla języka hiszpańskiego jest występowanie odwróconego znaku zapytania ¿ oraz odwróconego wykrzyknika ¡ . Powyższe znaki używa się na początkach zdań zakończonych znakiem odpowiednio znaku zapytania i wykrzyknika. Ułatwia to stosowanie odpowiedniego akcentu zdaniowego.
[edytuj] Zasady wymowy
- "b" i "v" - stojące na początku wyrazu wymawia się jak polskie "b", w środku wyrazu jako głoska pośrednia pomiędzy "b" a "w", np. banco, varón, cabalerro
- "z" - wymawia się jak bezdźwięczne "th" w języku angielskim, np. zapato
- "c" - przed samogłoskami "e", "i" wymawia się jak omówiona wyżej głoska "z", np. paciente, ciego
- "c" - w pozostałych przypadkach wymawia się jak polskie "k", np. calendario, clínica
- "qu" - wymawia się jak polskie "k" ("u" jest nieme), np. que, quíen
- "ch" - wymawia się jak polskie "cz" zmiękczone (np. w wyrazie "Chile"), np. chocolate
- "j" - wymawia się jak polskie "ch", np. junta
- "g" - przed samogłoskami "e", "i" wymawia się jak omówiona wyżej głoska "j", np. gente, girar
- "g" - w pozostałych przypadkach wymawia się jak polskie "g" (w grupach gui, gue nie wymawia się "u"), np. gabinete, guitarra
- "ll" - wymawia się jak polskie "j" lub "dż" lub "ż" zmiękczone, np. llamar
- "ñ" - wymawia się jak polskie "ń", np. España
- "rr" - jest to długie "r" (jak w okrzyku "prrr!"), np. corrida
- "y" - samodzielnie wymawia się jak polskie "i", w wyrazach wymawia się jak polskie "j", np. mayo
- "h" - jest nieme i nie wymawia się go nigdy, np. harencia, humo
[edytuj] Podstawowe zwroty w języku hiszpańskim
- dzień dobry -> buenos días [błenos dijas]
- dobry wieczór -> buenas tardes [błenas tardes]
- dobranoc -> buenas noches [błenas noczes]
- do widzenia -> hasta luego [asta luego]
- cześć (powitanie) -> hola [ola]
- cześć (pożegnanie) -> adiós [adjos](Mówimy na dłużej, np. jak z kimś się nie spotkamy przez miesiąc.)
- proszę -> por favor [por fabor]
- proszę (podając coś) -> tome [tome], tenga
- dziękuję -> gracias [grasjas] (wg wymowy w czystym języku hiszpańskim wymawiamy przez (podobne do angielskiego) th)
- przepraszam -> perdone [perdone]
- smacznego -> que aproveche [ke aprobecie]
- dlaczego -> ¿por qué? [porké]
- ile to kosztuje...? -> ¿cuánto cuesta...? [kłanto kłesta...?]
- gdzie jest...? -> ¿dónde está...? [donde esta...?]
- co to jest...? -> ¿qué es esto? [ke es esto...?]
- która jest godzina? -> ¿qué hora es? [ke ora es]
- jak się czujesz? -> ¿qué tal? [ke tal?]
- nazywam się... -> me llamo... [me jamo...]
- ile masz lat...? -> ¿cuántos años tienes? [kuantos anios tienes?]
- mam ... lat -> tengo ... años [tengo... anios]
- romantyczne -> romántico [romántiko]
- chce mi się spać -> tengo sueño [tengo suenio]
- tak -> sí [si]
- nie -> no [no]
- mały -> pequeño [ pekenio]
- duży -> grande [grande]
- ładny -> bonito [bonito]
- brzydki -> feo [feo]
- nie rozumiem -> no entiendo [no entiendo] lub no comprendo [no komprendo]
- na zdrowie -> salud [salút] po psiknięciu -> jesus [hesus]
- co -> qué [ke]
- nie wiem -> no sé [no see]
- otwarte -> abierto [abierto]
- zamknięte -> cerrado [serrado] w czystym hiszpańskim kastylijskim [ferrado]
- przerwa -> descanso [deskanso]
- pan/pani -> señor/señora [senior/seniora]
- apteka -> farmacia [farmacja]
- bank -> banco [banko]
- poczta -> correos [korreos]
- znaczek pocztowy -> sello [sejo]
- jestem z Polski -> soy de Polonia [soj de polonia]
- Warszawa -> Varsovia [barsowia]
- Kraków -> Cracovia [krakobia]
- Madryt -> Madrid [madrid]
- Polska -> Polonia [polonia]
- Hiszpania -> España [espania]
- Europa -> Europa [europa]
- jak -> cómo [koomo] (Akcent wymawiamy dłużej)
-
- Dni tygodnia:
- poniedziałek -> lunes
- wtorek -> martes
- środa -> miércoles
- czwartek -> jueves
- piątek -> viernes
- sobota -> sábado
- niedziela -> domingo
-
- Miesiące:
- styczeń -> enero
- luty -> febrero
- marzec -> marzo
- kwiecień -> abril
- maj -> mayo
- czerwiec -> junio
- lipiec -> julio
- sierpień -> agosto
- wrzesień -> septiembre
- październik -> octubre
- listopad -> noviembre
- grudzień -> diciembre
[edytuj] Gramatyka języka hiszpańskiego
[edytuj] Liczebniki
1 = uno; 2 = dos; 3 = tres; 4 = cuatro; 5 = cinco; 6 = seis; 7 = siete; 8 = ocho; 9 = nueve; 10 = diez; 11 = once; 12 = doce; 13 = trece; 14 = catorce; 15 = quince; 16 = dieciséis; 17 = diecisiete; 18 = dieciocho; 19 = diecinueve; 20 = veinte; 21 = veintiuno; 22 = veintidós; 30 = treinta; 31 = treinta y uno; 32 = treinta y dos; 40 = cuarenta; 50 = cincuenta; 60 = sesenta; 70 = setenta; 80 = ochenta; 90 = noventa; 100 = cien; 200= doscientos; 300 = trescientos; 1.000 = mil
[edytuj] Rzeczownik
W języku hiszpańskim odróżnia się tylko 2 rodzaje: RODZAJ MĘSKI (el género masculino) i RODZAJ ŻEŃSKI (el género femenino). Podobnie jak w języku polskim większość rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończona jest na -a (np. chica - dziewczyna), oraz na -o w przypadku rodzaju męskiego (np. chico - chłopiec).
[edytuj] Rodzajnik
Rzeczowniki w języku hiszpańskim przeważnie poprzedzone są charakterystycznym dla siebie rodzajnikiem (artículo), który może być:
- określony (artículo determinado)
- nieokreślony (artículo indeterminado)
Rzeczowniki w rodzaju męskim posiadają rodzajnik w liczbie pojedynczej el, natomiast w liczbie mnogiej odpowiednikiem jest los. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego posiadają rodzajnik la i odpowiednio dla liczby mnogiej rodzaju żeńskiego las. W przypadku rodzajnika nieokreślonego są to odpowiednio un i una. Rodzajnik nieokreślony nie występuje w liczbie mnogiej. Przykłady:
- la mentira -> kłamstwo
- la lámpara -> lampa
- el teléfono -> telefon
[edytuj] Czasownik
Czasowniki w języku hiszpańskim dzielimy na 3 grupy koniugacyjne, a każdą z grup rozróżnia końcówka bezokolicznika.
- Czasowniki regularne:
Odmieniają się przez odcięcie końcówki bezokolicznika (-ar, -er, -ir) i zastąpienie jej odpowiednimi końcówkami osobowymi.
-
- I Koniugacja - entrar -> wchodzić
| Singular (liczba pojedyncza) | Plural (liczba mnoga) | |
|---|---|---|
| 1 osoba | yo entro | nosotros entramos |
| 2 osoba | tú entras | vosotros entráis |
| 3 osoba | él, ella, usted entra | ellos, ellas, ustedes entran |
-
- II Koniugacja - comer -> jeść
| Singular (liczba pojedyncza) | Plural (liczba mnoga) | |
|---|---|---|
| 1 osoba | yo como | nosotros comemos |
| 2 osoba | tú comes | vosotros coméis |
| 3 osoba | él, ella, usted come | ellos, ellas, ustedes comen |
-
- III Koniugacja - vivir -> żyć
| Singular (liczba pojedyncza) | Plural (liczba mnoga) | |
|---|---|---|
| 1 osoba | yo vivo | nosotros vivimos |
| 2 osoba | tú vives | vosotros vivís |
| 3 osoba | él, ella, usted vive | ellos, ellas, ustedes viven |
[edytuj] Przymiotnik
Przymiotnik musi być zgodny z liczbą i rodzajem rzeczownika. W zdaniu występuje zwykle po rzeczowniku. Przykłady:
- el tren verde -> zielony pociąg
- la casa nueva -> nowy dom
Rodzaj żeński przymiotników tworzymy poprzez zmianę końcówki męskiej danego przymiotnika lub poprzez dodanie końcówki -a. Jeżeli przymiotnik ma końcówkę -o, to rodzaj żeński tworzymy poprzez zmianę -o na -a np.:feo - fea -> brzydki - brzydka; bonito - bonita -> ładny - ładna.
Innym typem przymiotników są te posiadające końcówki -ícola, -ista. Do przymiotników rodzaju męskiego o końcówce - án, - ón, - ín w rodzaju żeński dodaje się - a, np.: gritón - gritona -> krzykliwy, krzykliwa.
Przymiotniki określające narodowość, pochodzenie i zakończone w rodzaju męskim na spółgłoskę, w rodzaju żeński posiadają dodaną końcówkę -a i tak jak w przypadku: polaco - polaca -> polski, polska; español - española -> hiszpański, hiszpańska.
W języku hiszpańskim występuje kilka przymiotników, które określając konkretne rzeczowniki tracą ostatnią samogłoskę albo sylabę są to: bueno -> dobry; malo -> zły; santo -> święty.
Istotne jest także to że przymiotnik grande - > duży przybiera skróconą formę na gran przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego i męskiego liczby pojedynczej np. Gran Canaria.
[edytuj] Przymiotniki pełniące fukcję przysłówka
Sa to takie przymiotniki, które bez zmiany formy pełnią funkcję przysłówków są to:
- bajo -> niski/nisko
- barato -> tani/tanio
- caro -> drogi/drogo
- falso -> fałszywy/fałszywie
- lento -> powolny/powoli
- seguro -> pewny/pewnie
[edytuj] Zaimek
Zaimki osobowe mogą pełnić poniższe funkcje w zdaniu:
- podmiotu - JA -TY - ON
- dopełnienia bliższego - MNIE - CIEBIE - JEGO
- dopełnienia dalszego - MNIE - TOBIE - JEMU
- mogą być również poprzedzone odpowiednimi przyimkami
Zaimki osobowe pełniące funkcje podmiotu w zdaniu przybierają następujące formy:
- Liczba pojedyncza:
- yo - ja
- tú - ty
- él/ella/usted - on/ona/pan, pani
- Liczba mnoga:
- nosotros, -as - my
- vosotros, -as - wy
- ellos/ellas/ustedes - oni/one/panowie/państwo
Zaimki osobowe, gdy pełnią w zdaniu funkcje dopełnienia bliższego odpowiadają zwykle polskiemu biernikowi - tzn. odpowiadają na pytanie: KOGO? CO? - i przybierają następujące formy:
- Liczba pojedyncza:
- me - mnie
- te - ciebie
- lo - jego, go, pana
- la - ją, panią
- Liczna mnoga:
- nos - nas
- os - was
- los - ich panów
- las - je, panie
Zaimki 3 os. l. pojedynczej i mnogiej używa się również w zdaniu wtedy, kiedy o danej osobie lub przedmiocie już się wcześniej mówiło i nie trzeba powtarzać rzeczownika, tak jak na przykład: ¿Has leído este libro? No, no lo he leído. -> Czytałeś te książkę? Nie, nie czytałem jej.
Zaimki osobowe w funcji dopełnienia odpowiadają polskiemu celownikowi i odpowiadają na pytania: KOMU?, CZEMU? - i przybierają określone formy:
- Liczba pojedyncza:
- Me - mnie, mi
- Te - tobie
- Le/se - jemu, jej, panu, pani
- Liczba mnoga:
- Nos - nam
- Os - wam
- Les/se - im, państwu
Zaimki osobowe mogą być również poprzedzone w zdaniu przyimkiem.
| Singular (liczba pojedyncza) | Plural (liczba mnoga) | |
|---|---|---|
| 1 osoba | mí | nosotros, -as |
| 2 osoba | ti | vosotros, -as |
| 2 osoba | él/ella/usted | ellos/ellas/ustedes |
Przykłady:
- hablar de ti ->rozmawiać o tobie
- decir a él -> powiedzieć mu
Szczególny przypadek stanowi konstrukcja z przyimkiem CON (z), gdyż w zdaniu zaimki 1 i 2 os. l. poj., czyli mí i ti łączą się z nim tworząc formy:
- conmigo
- contigo
[edytuj] Czasy
[edytuj] Czas teraźniejszy - Presente
Czas teraźniejszy Presente de Indicativo służy do wyrażania czynności teraźniejszej, w języku hiszpańskim podobnie jak w języku polskim za jego pomocą możemy wyrazić czynność aktualną, odbywającą się w danej chwili.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniungcji + dopełnienie.
Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją budowy zdania, podmiot jest najczęściej pomijany, podobnie jak w języku polskim a pytania dodatkowo możemy rozpoczynać od pytajników czyli: Que - Co?, Como - Jak?
-
- ¿Hablas español? - Czy (ty) mówisz po hiszpańsku? (pomijamy osobę)
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO które stawiamy między podmiotem a czasownikiem odpowiednio odmienionym:
-
- No hablo español - Nie mówię po hiszpańsku.
[edytuj] Czas przeszły dokonany złożony - Pretérito Perfecto
Czas ten służy do wyrażania czynności, która odbyła się w danym czasie, ale jej skutki są nadal odczuwalne.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) + Presente de HABER + Participio Pasado + dopełnienie.
Presente de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w czasie Presente de Indicativo. Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Pretérito Perfecto.
-
- Odmiana czasownika Haber przez osoby w Presente de Indicativo:
- Yo->He
- Tu->Has
- El/Ella->Ha
- Nosotros/-as->Hemos
- Vosotros/-as->Habèis
- Ellos/Ellas->Han
Participio Pasado- imiesłów bierny tworzony wg prostej zasady końcówkę w bezokolicznika -ar zamieniamy na -ado, a końcówki -er i -ir na -ido np.: centrar->centrado; comer->comido; vivir->vivido. Oprócz tego istnieją także czasowniki nieregularne, których odmiany trzeba się nauczyć; oto niektóre z nich: ser->sido; poner->puesto; hacer->hecho; volver->vuelto. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot najczęściej pomijamy: ¿ Presente de HABER + Participio Pasado +...?. Natomiast przeczenia tworzymy za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmienionym. NO stawiamy na początku zdania przed czasownikiem posiłkowym: NO +Presente de HABER + Participio Pasado +....
[edytuj] Czas Przeszły - Pretérito Indefinido
Jest to czas dokonany.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie.
Czasownik w Pretérito Indefinido musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji obowiązującymi w tym czasie. Czasowniki mogą być odmieniane całkowicie regularnie lub nieregularnie w pełni i niepełnie. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją. Podmiot jest najczęściej pomijany, czasownik w Pretérito Indefinido wskazuje nam adresata pytania. ¿czasownik+dopełnienie? np.: ¿Dónde nació? -> Gdzie (on/ona) sie urodził/a. Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem a czasownikiem odpowiednio odmienionym, poprzez to, że podmiot możemy pominąć, NO stawiamy na początku zdania. NO+czasownik+dopełnienie.
[edytuj] Czas przeszły niedokonany - Pretérito Imperfecto
Pretérito Imperfecto to czas niedokonany; główne jego zastosowanie to wyrażanie czynności, które trwały w przeszłości przez pewien czas lub powtarzały się.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie.
Czasownik w Pretérito Imperfecto musi być odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji obowiązującymi w tym czasie. Czasowniki mogą być odmieniane całkowicie regularnie lub nieregularnie. Większość czasowników odmienia się w sposób regularny, poza występującymi nielicznymi wyjątkami. Pytania i przeczenia tworzymy zgodnie z regułą pozostałych czasów. Z czasem tym wiążą się także charakterystyczne określniki czasu, a w zasadzie częstotliwości wykonywania danej czynności. Charakterystycznymi określnikami są:
- a veces -> czasem
- de vez en cuando - > czasami
- antes - > przedtem
- cada lunes -> w każdy poniedziałek
- todos los días -> codziennie/każdego dnia
[edytuj] Czas zaprzeszły - Pretérito Pluscuamperfecto
Czas ten wyraża czynności przeszłe dokonane, które odbyły się wcześniej niż inna czynność dokonana przeszła. Może on wystąpić zarówno w zdaniu złożonym, jak i pojedynczym. Składa się z czasownika posiłkowego haber odmienionanego w czasie pretérito imperfecto de indicativo i nieodmiennego imiesłowu czasu przeszłego.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado + dopełnienie.
Do tworzenia zdań używamy czasowników posiłkowych np. czasownika haber, który odmieniamy w Pretérito Imperfecto.
[edytuj] Futuro Imperfecto
Futuro Imperfecto służy do określania czynności przyszłej; odpowiada mu polski czas przyszły dokonany jak i niedokonany. W języku potocznym często zastępowany jest przez konstrukcję ir + a + infinitivo.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) +czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie.
Pytania i przeczenia tworzymy jak w pozostałych czasach.
-
- Przykładowe określniki czasu przyszłego:
- mañana -> jutro
- más tarde -> później
- dentro de un mes -> za miesiąć
- luego -> potem
- esta noche -> tej nocy
- el año que viene -> w przyszłym roku
[edytuj] Futuro Perfecto
Futuro Perfecto to czas przyszły dokonany złożony, służący do wyrażania czynności przyszłej. Czas ten bywa nazywany również czasem Antefuturo.
- Konstrukcja zdania: (Podmiot) + Futuro Imperfecto de HABER + Participio Pasado + dopełnienie.
Futuro Imperfecto de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Futuro Imperfecto . Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Futuro Imperfecto.
- Tworzenie pytania: ¿(Podmiot) + Futuro Imperfecto de HABER + Participio Pasado +...?
- Tworzenie przeczenia: NO + Futuro Imperfectode HABER + Participio Pasado +...
[edytuj] Populacja hiszpańskojęzyczna według krajów
| Państwa i terytoria zależne z populacją hiszpańskojęzyczną w kolejności alfabetycznej | Państwa i terytoria zależne z populacją hiszpańskojęzyczną według liczby użytkowników |
|---|---|
|
|
| Trudno dokładnie określić liczbę użytkowników języka hiszpańskiego, ponieważ nie wszyscy mieszkańcy krajów z językiem hiszpańskim jako urzędowym rzeczywiście się nim posługują. Dodatkowo większość użytkowników języka hiszpańskiego w Stanach Zjednoczonych włada też językiem angielskim. | |
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Język hiszpański w Ethnologue - opis ze statystyką i obszerna bibliografia
- El mundo hispano a la polaca - nauka hiszpańskiego, ciekawe artykuły, forum
wschodnioromańskie: arumuński • istrorumuński • meglenorumuński • rumuński
południoworomańskie: korsykański (gallurski) • sassarski • sardyński (kampidański, logudorski)
zachodnioromańskie: aragoński • asturyjski • auregnais † • burginioński • dalmatyński † • dgèrnésiais • emilijski • francuski • franko-prowansalski • friulski • galicyjski • gallurski (północnowschodniosardyński) • gaskoński • hiszpański • istriocki • jèrriais • judeo-portugalski † • judeo-włoski • kampidański (południowosardyński) • kataloński • ladino (judeo-hiszpański) • ladyński • langwedocki • liguryjski • limuzyński • logudorski (środkowosardyński) • lombardzki • lotaryński • mirandyjski • monegaski • neapolitański • normandzki • oksytański • owerniacki • piemoncki • pikardyjski • portugalski • prowansalski • rioplatense • romansz • sercquiais • sycylijski • szampański • szuadit † • walencki • waloński • wenecki • włoski • zarfatit †
¹ Łacina nie jest językiem romańskim, ale italskim i przodkiem wszystkich języków romańskich
| Język francuski |
Francja • Haiti • Monako • Senegal • Wybrzeże Kości Słoniowej |
 |
| Język hiszpański |
Argentyna • Dominikana • Ekwador • Filipiny • Gwatemala • Hiszpania • Honduras • Kolumbia • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Paragwaj • Peru • Urugwaj • Wenezuela |
|
| Język kataloński | ||
| Język portugalski |
Angola • Brazylia • Gwinea Bissau • Mozambik • Portugalia • Republika Zielonego Przylądka • Timor Wschodni • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca |
|
| Język rumuński | ||
| Język włoski |
