Język staronordyjski
Z Wikipedii
| norrœnt mál, dǫnsk tunga | |
| Obszar | Skandynawia i inne |
| Liczba mówiących | Język wymarły |
| Ranking | - |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *Języki germańskie **Języki skandynawskie ***Język staronordyjski |
| Pismo | łaciński, runiczny (Runy) |
| Status oficjalny | |
| Język urzędowy | - |
| Regulowany przez | - |
| Kody języka | |
| ISO 639-1 | - |
| ISO 639-2 | non |
| ISO/FDIS 639-3 | non |
| SIL | - |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata | |
Język staronordyjski (staronordycki, staroislandzki, norse) - język z grupy języków germańskich, którym posługiwali się Wikingowie od VIII wieku do ok. 1300. Powstał z pranordyckiego w VIII w.
Z niego rozwinęły się współczesne języki skandynawskie: islandzki, norweski, farerski, szwedzki i duński oraz wymarły język norn z Szetlandów. Najbardziej podobny do niego jest współczesny język islandzki.
Język staronordyjski wpływał również na język angielski, w szczególności dialekty szkockie mają dużo zapożyczeń z tego języka (zob. język Scots)
[edytuj] Dialekty
Język staronordyjski nie był jednolity i rozpadał się na kilka zespołów dialektów. Do najczęściej wyróżnianych zaliczają się:
- dialekt zachodni - używany głównie na terenach dzisiejszej Norwegii, Islandii i Wysp Owczych, wyewoluowały z niego późniejsze języki norweski, farerski i islandzki.
- dialekt wschodni - używany głównie na terenach dzisiejszej Danii i Szwecji, rozwinęły się z niego języki duński i szwedzki
- dialekt starogotlandzki - używany na terenach Gotlandii, czasami uznawany za wariant dialektu wschodniego
Najwięcej inskrypcji zachowało się w dialektach zespołu zachodniego, przez co stały się one podstawą częściowo zrekonstruowanej, ustandaryzowanej formy języka staronordyckiego, nauczanej obecnie na uniwersytetach do celów akademickich.
W średniowieczu język staronordyjski zapisywany był tradycyjnie alfabetem runicznym. Dzisiejsza ustandaryzowana ortografia w alfabecie łacińskim oparta jest na pisowni średniowiecznej literatury islandzkiej.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Podręcznik do nauki języka staronordyjskiego (en)
- Słownik języka staronordyjskiego (en)
- Kurs staronordyjskiego online University of Texas at Austin (en)
- Kurs staroislandzkiego(en)
- Strona poświęcona językowi i kulturze staronordyjskiej duży wybór materiałów do nauki (ru)
pragermański¹ † z pranordyckim†
wschodniogermańskie:
burgundzki † • gocki † • lombardzki † • wandalski †
zachodniogermańskie:
afrikaans • alzacki • angielski • (staroangielski † • średnioangielski † • wczesny nowoangielski †) • denglisch • dolnoniemiecki • dolnosaksoński • fryzyjski • jidysz • lotaryński • luksemburski • niderlandzki (warianty: flamandzki • holenderski • limburgijski • południowogeldryjski • twents) • niemiecki • (staro-wysoko-niemiecki † • średnio-wysoko-niemiecki † • wczesno-nowo-wysoko-niemiecki • nowo-wysoko-niemiecki) • niemiecki w Austrii • oorlans • pensylwański • plautdietsch • schwyzertüütsch • scots • starosaksoński † • wschodniodolnoniemiecki • wilamowski (wymysiöeryś)
skandynawskie:
duński • farerski • islandzki • jämtlandzki • szwedzki • szwedzki Rinkeby • norn † • norweski (nynorsk • riksmål • bokmål) • starogotlandzki † • staronordyjski †
¹ Język pragermański nie jest językiem germańskim, ale przodkiem wszystkich języków germańskich
