Jakub Zadzik
Z Wikipedii
Jakub Zadzik | |
Herb | |
Data wyboru | 1624, 1635 |
Urodzony | 1582 Drużbin |
Zmarł | 17 marca 1642 Bodzentyn |
Jakub Zadzik herbu Korab (ur. 1582 w Drużbinie koło Sieradza, zm. 17 marca 1642 w Bodzentynie) - biskup krakowski (od 17 września 1635), biskup chełmiński (od 1624), kanclerz wielki koronny, podkanclerzy koronny, dyplomata.
Spis treści |
[edytuj] Młodość i wykształcenie
Był najmłodszym z 12 dzieci Jakuba i Jadwigi z Borsów. Nauki pobierał w kolegium jezuickim w Kaliszu, na uniwersytecie w Krakowie oraz w Perugii i w Rzymie. Na uniwersytecie w Perugii uzyskał tytuł doktora obojga praw, a w Rzymie studiował teologię i tamże w 1604 r. przyjął święcenia kapłańskie. W 1606 r. został kanonikiem gnieźnieńskim, w 1608 krakowskim, w 1611 r. kanonikiem warszawskim, rok później włocławskim i w 1619 r. poznańskim.
[edytuj] Początki kariery
Swoją karierę związał z kancelarią królewską. W 1608 r. przebywał ponownie w Rzymie i przez pewien czas zdobywał doświadczenie w kurii rzymskiej. Po powrocie do kraju pracował w kancelarii podkanclerzego Wawrzyńca Gembickiego, który w 1609 r. wyprawił Zadzika do Zygmunta III przebywającego pod Smoleńskiem. W 1612 ponownie brał udział w wyprawie moskiewskiej. 29 lipca 1613 został sekretarzem królewskim i regentem kancelarii większej.
[edytuj] Biskup chełmiński
W 1624 r., po śmierci Jana Kuczborskiego, otrzymał od króla nominację na biskupstwo chełmińskie, a 2 grudnia 1624 otrzymał prekonizację papieską. Z racji na szczupłe dochody płynące z tego biskupstwa otrzymał równolegle probostwo katedralne płockie i scholasterię łęczycką. Diecezję objął przez pełnomocnika 14 lutego 1625, sakrę biskupią przyjął 13 kwietnia w Warszawie, a 30 kwietnia odbył ingres do katedry w Chełmży. 10 kwietnia brał udział w sejmiku Prus Królewskich w Grudziądzu, na którym otrzymał indygenat. Aktywnie zajął się sprawami swojej diecezji w której stale rezydował aż do poł. 1627 r. Wydał nową ordynację dla Chełmna, a w 1627 rozpoczął rozbudowę zamku biskupiego w Lubawie. Po wybuchu wojny ze Szwecją wydał polecenie rozpoczęcia modlitw o pokój. W związku z nominacją kanclerską, w późniejszym okresie rzadko przebywał w diecezji. Na synodzie prowincjalnym w Piotrkowie zastąpił go jeden z kanoników. Po zakończeniu wojny ze Szwecją nakazał powrócić do diecezji wszystkim duchownym, którzy ją opuścili podczas wojny. 8 listopada 1630 ustanowił kanonikat doktorski w kapitule katedralnej chełmińskiej. W 1631 erygował w Grudziądzu klasztor benedyktynek. W 1634 r., podczas pobytu w Toruniu upominał się o prawa katolików zamieszkujących to miasto.
[edytuj] Kanclerz i dyplomata
Podczas wojny polsko-szwedzkiej został na sejmie warszawskim 18 listopada 1627 r. mianowany podkanclerzym, 10 sierpnia 1628 r. kanclerzem wielkim koronnym. Był znakomitym dyplomatą orientującym się tak w polityce zagranicznej, jak i kwestiach polityki wewnętrznej. Był zdecydowanym zwolennikiem zawarcia pokoju ze Szwecją oraz reform skarbowych. Stał na czele delegacji negocjującej rozejmu ze Szwecją w 1629. Na sejmie w 1631 r domagał się militarnego zabezpieczenia Prus Królewskich. W 1632 r. brał udział w elekcji Władysława IV oraz w jego koronacji. Jako pełnomocnik królewski negocjował i podpisał w 1634 r. pokój polanowski z Rosją. Następnie prowadził pertraktacje ze Szwedami zakończone w 1635 r. 26-letnim rozejmem w Sztumdorfie. W związku z nominacją na biskupstwo krakowskie 29 listopada 1635 r. złożył urząd kanclerski.
[edytuj] Biskup krakowski
Nominację królewską na biskupstwo krakowskie otrzymał 26 lutego 1635 r., a prowizję papieską 17 września 1635. Diecezję objął w posiadanie przez pełnomocnika 30 października 1635, a ingres do katedry wawelskiej odbył 2 lutego 1636 r. Uwolniony od zajęć państwowych zajął się działalnością duszpasterską i gospodarczą w diecezji. W Krakowie ufundował i uposażył kościół pw. św Józefa z klasztorem Bernardynek (przy ul.Poselskiej), gdzie pierwszą przełożoną była siostra biskupa Teresa Zadzikówna. Jako biskup zamknął i skasował szkoły ariańskie Rakowie. Zbudował w Kielcach pałac biskupi, należący do najpiękniejszych rezydencji polskich. W katedrze wawelskiej wyremontował kaplicę św Jana Chrzciciela, w której został pochowany. W 1638 r. odmówił przyjęcia nominacji na arcybiskupa gnieźnieńskiego.
Poprzednik Jan Albert Waza |
Książę siewierski 1635-1642 |
Następca Piotr Gembicki |
Poprzednik Jan Kuczborski |
Biskup chełmiński 1624 – 1635 |
Następca Jan Lipski |
Poprzednik Jan Albert Waza |
Biskup krakowski 1635-1642 |
Następca Piotr Gembicki |
Klemens • Jarost • Stanisław z Krakowa • Franciszek z Krakowa • Zbigniew z Szczyrzyca • Janusz Suchywilk • Zawisza Kurozwęcki • Jan Radlica • Zaklika z Miedzygorza • Mikołaj Kurowski • Wojciech Jastrzębiec • Jan Szafraniec • Jan Taszka Koniecpolski • Jan Gruszczyński • Jakub Dembiński • Uriel Górka • Stanisław Kurozwęcki • Krzesław Kurozwęcki • Jan Łaski • Maciej Drzewicki • Krzysztof Szydłowiecki • Jan Chojeński • Paweł Dunin-Wolski • Tomasz Sobocki • Samuel Maciejowski • Jan Ocieski • Walenty Dembiński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Maciej Pstrokoński • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Stanisław Żółkiewski • Andrzej Lipski • Wacław Leszczyński • Jakub Zadzik • Tomasz Zamoyski • Piotr Gembicki • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Stefan Koryciński • Mikołaj Prażmowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jerzy Albrecht Denhoff • Karol Tarło • Andrzej Chryzostom Załuski • Jan Stanisław Jabłonowski • Jan Szembek (kanclerz) • Andrzej Stanisław Załuski • Jan Małachowski • Andrzej Zamoyski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Jan Jędrzej Borch • Antoni Onufry Okęcki • Jacek Małachowski • Antoni Sułkowski
Jan z Buska • Janko z Czarnkowa • Klemens Moskarzewski •Zawisza Kurozwęcki • Stanisław Kurozwęcki • Mikołaj Trąba • Dunin ze Skrzyńska • Jan Szafraniec • Stanisław Ciołek • Władysław Oporowski • Wincenty Kot • Grzegorz Lubrański • Tomasz Strzępiński • Jan Lutek • Andrzej Oporowski • Wojciech Żychliński • Zbigniew Oleśnicki • Wincenty Przerębski • Maciej Drzewicki • Piotr Tomicki • Krzysztof Szydłowiecki • Samuel Maciejowski • Jan Ocieski • Jan Przerębski • Filip Padniewski • Franciszek Krasiński • Piotr Myszkowski • Stanisław Miński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Jan Borukowski • Jan Tarnowski • Wojciech Baranowski • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Henryk Firlej • Andrzej Lipski • Stanisław Łubieński • Jakub Zadzik • Piotr Gembicki • Tomasz Zamoyski • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Wacław Leszczyński • Piotr Tylicki • Hieronim Radziejowski • Stefan Koryciński • Andrzej Trzebicki • Bogusław Leszczyński • Mikołaj Prażmowski • Jan Gniński • Andrzej Olszowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jan Małachowski • Michał Radziejowski • Karol Tarło • Jan Szembek • Jan Kazimierz de Alten Bokum • Jan Lipski • Jan Małachowski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Michał Wodzicki • Maciej Garnysz • Jan Jędrzej Borch • Jacek Małachowski • Hugo Kołłątaj • Wojciech Skarszewski