Jan Trzopiński

Z Wikipedii

Jan Trzopiński (ur. 5 września 1855 w Sidzinie, zm. 8 stycznia 1931 w Kochawinie) - polski ksiądz katolicki, prałat, proboszcz Kochawiny.

Urodził się jako siódme z jedenaściorga dzieci Jana i Katarzyny z domu Pociąg. Edukację rozpoczął w szkole parafialnej prowadzonej przez ks. Wojciecha Blaszyńskiego. W 1867 rozpoczął naukę w szkole w Myślenicach. Po czterech latach nauki przeniósł się do gimnazjum św. Anny w Krakowie. Z powodu braku środków do życia musiał przerwać naukę. W roku 1874 kontynuował naukę w czwartej klasie w gimnazjum w Wadowicach, jednak z powodu choroby musiał znowu ją przerwać. Podjął samodzielną naukę, by w 1880 zdać egzamin dojrzałości w gimnazjum św. Anny.

Rozpoczął studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie, tu z kolei naukę przerywając w akcie solidarności z kolegą usuniętym ze szkoły. Przez pewien czas przebywał w Karyntii z zamiarem dalszej nauki do kapłaństwa, ale stan zdrowia skłonił go do powrotu. W roku 1881 próbował dostać się do seminariów w Tarnowie i Przemyślu, ostatecznie 30 września został przyjęty do seminarium we Lwowie. 29 lipca 1883 przyjął święcenia kapłańskie; 12 sierpnia odprawił prymicje w rodzinnej Sidzinie. W latach 1883-1886 pracował jako wikariusz w Kamionce Strumiłowej.

3 września 1886 przybył do Kochawiny, gdzie został wikariuszem, a w 1898 następcą proboszcza Eugeniusza Pietruskiego. Zajął się w Kochawinie dokończeniem budowy kościoła i plebanii. Zainicjował również budowę nowej, murowanej kaplicy w miejscu znalezienia uważanego za cudowny obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem (1901-1902). Podejmował liczne działania, które ugruntowały opinię o kochawińskim sanktuarium jako "Jasnej Górze Ziemi Lwowskiej". Z inicjatywy Trzopińskiego powstał dom pielgrzymkowy oraz sala teatralna, a sam proboszcz ułożył i opublikował Nowennę do Najświętszej Maryi Panny słynącej niezliczonymi cudami i łaskami w obrazie Kochawińskim ku uczczeniu 250-letniej rocznicy zjawienia się tegoż obrazu w Kochawinie (Lwów 1896). Doprowadził do aktu koronacji obrazu koronami papieskimi, czego dokonał 15 sierpnia 1912 arcybiskup lwowski Józef Bilczewski z towarzyszeniem biskupów przemyskich Józefa Pelczara i Karola Fischera, biskupa tarnowskiego Leona Wałęgi oraz biskupa krakowskiego Anatola Nowaka. W uroczystościach koronacyjnych wzięło udział przeszło 100 tysięcy pielgrzymów.

Proboszcz Trzopiński zainicjował działalność w Kochawinie Sodalicji Mariańskiej mężczyzn (1897) i kobiet (1901) oraz Stowarzyszenia Nieustającej Drogi Krzyżowej. Sam odbył w 1898 pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Podejmował również działania społeczne w rodzinnej Sidzinie, gdzie z jego inicjatywy rozpoczęto jesienią 1911 budowę ochronki (późniejsza siedziba Szkoły Podstawowej nr 2, noszącej jego imię) i kaplicy.

W parafii kochawińskiej Trzopiński wspierał polskie osadnictwo, dbając zarazem o opiekę duszpasterską dla nowych mieszkańców. W 1902 zakupił majątek dworski Daszawa koło Stryja od rodziny Dewiczów i rozpoczął akcję kolonizacyjną Małopolan, chcąc uniknąć osadnictwa niemieckiego. Kilka hektarów wraz z zabudowaniami postanowił przeznaczyć dla przyszłych duszpasterzy, z zamiarem utworzenia w Daszawie filii parafii kochawińskiej. W 1903 Trzopiński zwiedził zakład salezjański w Oświęcimiu i temu zgromadzeniu postanowił powierzyć placówkę w Daszawie. W czerwcu 1904 doszło do wizyty przełożonego zgromadzenia salezjanów Michała Rua u arcybiskupa Bilczewskiego, na którym obie strony doszły do porozumienia; salezjanie przybyli do Daszawy jeszcze przed tym spotkaniem, w marcu 1904. Po krótkim czasie zorganizowali kaplicę, potem kościół, przy którym kolejny arcybiskup Bolesław Twardowski erygował 29 grudnia 1923 nową parafię, niezależną od Kochawiny.

Mniej szczęśliwe ułożyła się współpraca proboszcza Trzopińskiego z pallotynami, niemniej jednak odegrał on pewną rolę w osiedleniu się Pobożnego Stowarzyszenia Misyjnego (ówczesna nazwa) w Polsce. Proboszcz nabył ziemię w ukraińskiej wsi Jajkowce i rozparcelował ją między Polaków przybyłych z Podhala. Utworzył też dla nich filię parafii pod patronatem św. Antoniego, stąd ta część wsi nazywana była Antoniówką. Trzopiński miał problem z obsadzeniem tej placówki, po dwóch latach pracy zrezygnowali z niej franciszkanie, rezygnowali także księża niezakonni. Było to związane zarówno ze skromnymi warunkami mieszkaniowymi, jak i innymi komplikacjami, m.in. dużą odległością od stacji kolejowej czy poczty.

Mimo tych niedogodności placówkę w Antoniówce, za pośrednictwem arcybiskupa Bilczewskiego, zdecydowali się objąć polscy pallotyni. Ks. Alojzy Majewski i ks. Alojzy Hübner pracowali nad zorganizowaniem pierwszych placówek pallotyńskich na ziemiach polskich i wobec braku większych środków finansowych przyjęli propozycję Trzopińskiego. Osiedlili się w Antoniówce w listopadzie 1907, a jednym z pierwszych kandydatów na braci był parafianin z Kochawiny Stanisław Misiek. Jak wynika ze wspomnień Majewskiego, w sprawie osiedlenia się księży doszło do szeregu nieporozumień: pallotyni liczyli na przejęcie w przyszłości opieki nad sanktuarium kochawińskim, a w samej Kochawinie na zbudowanie dużego domu Stowarzyszenia, podczas gdy proboszczowi zależało raczej na osadzeniu ich na stałe w Antoniówce. Przeprowadzona została także niekorzystna dla przybyłych księży transakcja sprzedaży ziemi w Antoniówce. Ostatecznie, wobec narastających konfliktów z proboszczem (którym nie zaradziła wizyta generała pallotynów Karla Gisslera), ks. Majewski zdecydował się poszukiwać innego miejsca na dom pallotynów i nowicjat. W 1913 nastąpiły przenosiny do Bochni; pallotyni sprzedali ziemię w Antoniówce w 1915, a ostatecznie zrezygnowali z Jajkowiec po I wojnie światowej. Bez względu na nieudaną w efekcie współpracę z pallotynami ks. Trzopiński odegrał znaczną rolę w procesie przeszczepiania Stowarzyszenia na ziemie polskie, przede wszystkim jako ich pierwszy gospodarz, a także redaktor odpowiedzialny czasopisma "Królowa Apostołów" (1908-1910); zgłosił m.in. propozycję zilustrowania okładki pisma obrazem Matki Boskiej Kochawińskiej. W swoich pamiętnikach ks. Majewski o postawie kochawińskiego wyrażał się ze zrozumieniem, doceniając jego starania o zapewnienie opieki duszpasterskiej w Antoniówce.

W uznaniu wieloletnich zasług duszpasterskich ks. Trzopiński wyróżniony został tytułem prałata papieskiego. Po przeszło ćwierćwiecznej posłudze proboszczowskiej zmarł w styczniu 1931 i pochowany został na cmentarzu w Kochawinie. Jego imię nadano szkole w rodzinnej Sidzinie. Ks. Michał Kordel krótko po śmierci Trzopińskiego poświęcił mu opracowanie Świętej pamięci ksiądz Jan Trzopiński 1855-1931. Prałat Jego Świątobliwości i proboszcz w Kochawinie (Wspomnienie pośmiertnie) (Lwów 1931).

[edytuj] Źródła

• Stanisław Migas: Ksiądz prałat Jan Trzopiński twórca Kochawiny. Kraków: 1992. 
• Jan Pietrzykowski SDB, Duchowni polscy - dobrodzieje salezjańscy z lat 1898-1938, wersja elektroniczna dostępna na stronie czasopisma "Seminare" (tu data urodzenia: 3 września 1854)
• Pamiętnik śp. ks. Alojzego Majewskiego SAC założyciela polskiej prowincji Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego, w: Augustyn Urban, Krystyna Wiązecka, Pionierzy SAC w Polsce. Ks. Alojzy Majewski i jego pierwsi współpracownicy, Pallottinum, Warszawa 1991
• Janusz Dyl, Pallotyni w Polsce w latach 1907-1947, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001
• Encyklopedia Katolicka, tom IX (pod redakcją Bogusława Miguta), Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2002 (hasła: Kochawina i Królowa Apostołów)