Junta (władza wojskowa)
Z Wikipedii
Junta, hunta - określenie pochodzące z języka hiszpańskiego oznaczające pierwotnie związek lub radę. Obecnie powszechnie stosowane głównie w odniesieniu do krajów Ameryki Łacińskiej, w których władza wojskowa przejęła rządy na drodze zbrojnego zamachu stanu. Określenie używane również w odniesieniu do dyktatur wojskowych w innych państwach (jak np. w Grecji pod rządami Czarnych pułkowników, czy w Portugalii po Rewolucji goździków).
Współcześnie dyktaturą wojskową nazywamy taki system,w którym profesjonalni wojskowi łączą funkcje dowódcze z głównymi funkcjami w aparacie państwowym, rządzą opierając się na armii i z wykorzystaniem wojskowych metod działania. Oznacza to w praktyce:
- obsadzanie kierowniczych stanowisk w państwie przez profesjonalnych wojskowych, pełniących jednocześnie z funkcjami państwowymi funkcje dowódcze w armii;
- traktowanie armii (ściślej – korpusu oficerskiego) jako głównego oparcia politycznego rządów, przy pomniejszaniu roli partii politycznych lub nawet ich likwidacji;
- wciąganie wojska do sprawowania władzy w większej mierze, niż wynika to z jego naturalnych funkcji, zarówno związanych ze stosowaniem przemocy – wojsko w mniejszym lub większym stopniu przejmuje część funkcji policji i organów wymiaru sprawiedliwości, jak i do pełnienia funkcji o charakterze ewidentnie cywilnym – takich jak np. walka z analfabetyzmem, dystrybucja żywności, wykonywanie funkcji kontrolnych nad administracją cywilną lub zarządzanie przedsiębiorstwami państwowymi.
[edytuj] Junty na świecie
- 1967-1974 Junta Czarnych Pułkowników - Grecja
- 1969 Junta Brazylijska - Brazylia
- 1981-1983 Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego - Polska
- 2005-2007 Wojskowa Rada Sprawiedliwości i Demokracji - Mauretania
- 2000-2007 Rady Pokoju i Rozwoju - Birma
[edytuj] Zobacz też
- Junta - dawny organ władzy w Hiszpanii
- Than Shwe
- Francisco Franco
- Augusto Pinochet
- Jorge Rafael Videla
[edytuj] Bibliografia
- Mariusz Gulczyński: Wojskowe zamachy stanu i dyktatury [w:] Panorama systemów politycznych świata, Warszawa 2004. ISBN 83-7059-643-6
- Mariusz Gulczyński: Nauka o polityce,Warszawa 2007. ISBN 978-83-60197-49-3