Kalendarz gregoriański

Z Wikipedii

Kalendarz gregoriański – kalendarz słoneczny, zreformowany kalendarz juliański autorstwa Luigiego Lilio. Jest to w zasadzie kalendarz juliański, do którego wprowadzono niewielką poprawkę mającą na celu zniwelowanie opóźnienia w stosunku do roku zwrotnikowego, narosłego od roku 46 p.n.e. oraz zapobieżenie jego powstawaniu na przyszłość. Kalendarz juliański spóźniał się 1 dzień na 128 lat, natomiast opóźnienie kalendarza gregoriańskiego wynosi 1 dzień na ok. 3000 lat. Różnice pomiędzy kalendarzami juliańskim a gregoriańskim sprowadzają się do dwóch spraw:

usunięcia 10 dni, od 5 do 14 października 1582 roku; miało to na celu skorygowanie powstałego opóźnienia,
wprowadzeniu zasady, że lata podzielne przez 4, ale nie przez 100 będą przestępne, z wyjątkiem tych podzielnych przez 400 (lata 1600 i 2000 były w kalendarzu gregoriańskim przestępne, a 1700, 1800 i 1900 nie).

Trzeba nadmienić, że wspomniana korekta nie dotyczyła całości opóźnienia narosłego od 46 p.n.e., lecz tylko jego części. Przywrócono mianowicie kalendarz do stanu, w jakim był w czasie soboru nicejskiego w roku 325 n.e. Ma to ten skutek, że termin np. przesilenia zimowego wypada u nas 21 grudnia, podczas gdy w czasach Cezara przypadało to 24 grudnia. Powód wprowadzenia częściowej korekty związany jest z faktem, iż na soborze nicejskim ustalono m.in. zasadę wyznaczania świąt Wielkanocy w kalendarzu juliańskim, która opiera się na założeniu, że równonoc wiosenna przypada na 21 marca. Aby uniknąć ponownego przeliczania tablic komputystycznych, rachubę dni przesunięto tak, aby równonoc wiosenna znów przypadała na tę właśnie datę.

Odpowiednia bulla została wydana przez papieża Grzegorza XIII (łac. Gregorius XIII – stąd nazwa kalendarza) w 1582 roku, jednak poszczególne kraje przyjęły nowy kalendarz w różnych latach (niektóre dopiero w XX wieku), a niektóre kościoły wciąż jeszcze posługują się kalendarzem juliańskim.

Warto nadmienić, że fakt zmiany kalendarza bullą papieską stanowił kontynuację zwyczajów starożytnego Rzymu. Mianowicie w państwie rzymskim kalendarzem opiekował się najwyższy kapłan – Pontifex Maximus; funkcję tę w roku 45 p.n.e. – kiedy wprowadzono kalendarz juliański – pełnił Juliusz Cezar, w czasach chrześcijańskich natomiast tytulaturę tę przejęli papieże.

Kalendarz był wprowadzony natychmiast 15 października jedynie w Hiszpanii, Portugalii, Polsce, i prawie całych Włoszech. W niedługim czasie poszło za tym przykładem wiele innych krajów katolickich. Niektóre kraje protestanckie adaptowały kalendarz jedynie po części a niektóre dopiero w późniejszym czasie (np. w Wielkiej Brytanii w r. 1752). Jako ostatnie kraje Europejskie wprowadzające kalendarz były ogólnie te w których większość ludności wiązała się z kościołami prawosławnymi.

Ostatnim europejskim krajem wprowadzającym zmianę z kalendarza juliańskiego była Grecja w r. 1923. Zaś ostatnim w świecie krajem, który wprowadził kalendarz gregoriański była Turcja w r. 1927, która do tego czasu używała kalendarza muzułmańskiego, chociaż oficjalna data zmiany kalendarza jest podawana jako r. 1917. Republika Chińska oficjalnie zaadaptowała ten kalendarz w r. 1912, potem po długim czasie rewolucji ponownie był on wprowadzony w r. 1929. Gdy Chińska Republika Ludowa została utworzona w r. 1949, lata zaczęto odliczać tak jak na Zachodzie, a nie od roku 1912 jako pierwszego.

Dokładne kalendarium zmian znajdziesz pod hasłem historia zmiany kalendarza na gregoriański.

[edytuj] Porównanie kalendarzy

Lata według olimpiad	a.u.c.	kalendarz gregoriański
1. rok 1. olimpiady	—	776 p.n.e.
4. rok 6. olimpiady	1	753 p.n.e.
4. rok 194. olimpiady	753	1 p.n.e.
1. rok 195. olimpiady	754	1 n.e.
4. rok 697. olimpiady	2761	2008

[edytuj] Miesiące

Lp.	Miesiąc	liczba dni
1	Styczeń	31
2	Luty	28 (raz na 4 lata 29 dni)
3	Marzec	31
4	Kwiecień	30
5	Maj	31
6	Czerwiec	30
7	Lipiec	31
8	Sierpień	31
9	Wrzesień	30
10	Październik	31
11	Listopad	30
12	Grudzień	31
Razem		365 (raz na 4 lata 366)