web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Kalevala - Wikipedia, wolna encyklopedia

Kalevala

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy fińskiego eposu narodowego. Zobacz też: Kalewala - osada w rosyjskiej Karelii.
Scena z Kalevali, mal. Akseli Gallen-Kallela
Scena z Kalevali, mal. Akseli Gallen-Kallela

Kalevala (Kalevala - dosłownie Kraina Kalevy, mitycznego praprzodka wszystkich Finów) to poemat epicki składający się z pieśni ludowych (tzw. run) i legend z terenów Finlandii i Karelii, zebranych i opracowanych w XIX wieku przez Eliasa Lönnrota. Kalevala nazywana jest fińskim eposem narodowym. Przyczyniła się do budzenia świadomości narodowej i wywarła duży wpływ na współczesną kulturę i sztukę fińską. 28 lutego w Finlandii obchodzi się Dzień Kalevali.

Przekazywane w tradycji ustnej runy, należące do najstarszych zabytków twórczości ludowej, pochodzące nie tylko z terenów dzisiejszej Finlandii, ale prawdopodobnie także z innych stron i przyswojone przez Karelczyków, mieszały się i ulegały znacznym przekształceniom. Pierwsze próby ich usystematyzowania podejmowano od początku XIX wieku. W 1835 roku lekarz, folklorysta i językoznawca Elias Lönnrot opublikował zbiór pieśni o ludowym bohaterze Väinämöinenie, pod tytułem Kalevala albo Stare pieśni karelskie o dawnych czasach fińskiego ludu, zawierający 35 run. Następne wydanie, zawierające już 50 run, ukazało się w 1850 roku i zostało przez Lönnrota zharmonizowane z różnych wariantów językowych i rytmicznych, oraz uzupełnione tak, że stanowiły logiczną całość.

Poemat obejmuje okres od stworzenia świata do średniowiecza i składa się z różnych wątków, dziejących się w świecie baśniowym i realnym, opisujących życie i czyny bohaterów oraz walkę dwóch wrogich plemion o Sampo - mityczny młynek szczęścia. Niektóre rozdziały opisują zwyczaje obrzędowe oraz pieśni, czary i zaklęcia z czasów pogańskich.

Kalevala została przetłumaczona na kilkadziesiąt języków, zarówno wierszem jak i prozą. J.R.R. Tolkien przyznał, że była dla niego inspiracją przy pisaniu tekstów wchodzących w skład zbioru Silmarillion. Przykładowo postać Gandalfa kluczowa dla wszystkich książek o Śródziemiu jest wzorowana na głównym bohaterze eposu, czarodzieju imieniem Väinämöinen. Także język elfów quenya jest wzorowany na starofińskim.

Pierwsze tłumaczenia fragmentów poematu na język polski powstawały już w drugiej połowie XIX wieku. Pierwszy pełny tekst w przekładzie Józefa Ozgi-Michalskiego ukazał się w latach 60. XX wieku. W roku 1998 (PIW) ukazał się pierwszy przekład bezpośrednio z oryginału na język polski, dokonany przez Jerzego Litwiniuka, znawcę literatur nadbałtyckich.

[edytuj] Osoby i nazwy własne

  • Ahto - bóg morza, mąż Vellamo
  • Ainikki - siostra Kaukomieli
  • Aino - siostra Joukahainena
  • Alue - legendarne jezioro
  • Annikki - siostra Ilmarinena
  • Äijö - starzec, najpierw synonim boga Ukko, następnie bóg zła
  • Etelätär (fin. "córa Południa") / Suvetar - bogini ciepłego wiatru
  • Hällä - wiry wodne w Häme
  • Häme - prowincja w środkowej Finlandii
  • Hiisi / Lempo - diabeł, zły duch
  • Hiitola - siedziba Hiisi
  • Hongatar - bogini opiekująca się sosnami
  • Horna - diabelska skała
  • Ilmari - zob. Ilmarinen
  • Ilmarinen - legendarny kowal, towarzysz Väinämöinena, potomek Kalevy
  • Ilmatar - "panna przestworzy", matka Väinämöinena
  • Ilpo - ojciec Louhi
  • Ilpotar - słynny ród w Pohjoli
  • Imatra - największy wodospad w Finlandii
  • Joukahainen - dufny młodzian, konkurent Väinämöinena
  • Joukola - siedziba Joukahainena
  • Kalervo - legendarny bohater z rodu Kalevy
  • Kalev / Osmo - legandarny praojciec Finów
  • Kalevainen / Osmoinen - potomek Kalevy
  • Kalevala - kraina Kalevy
  • Kalevatar / Osmotar - dziewczyna z rodu Kalevy
  • Kalma - duch, władca grobów
  • Kankahatar - bogini tkactwa
  • Kapio - piwowarka z rodu Kalevy
  • Katajatar - bogini, opiekunka jałowca
  • Kaukomieli / Ahti / Kauko / Lemminkäinen / Saarelainen - syn Lempiego, wielki uwodziciel, potężny wojownik, najlepszy pieśniarz po Väinämöinenie
  • Kaukoniemi - siedziba Kaukomieli
  • Kauppi - handlarz, wytwarza narty
  • Kave - bogini, dziewica przestworzy
  • Kemi - rzeka w północnej Finlandii
  • Kimmo / Kivi- duch zamieszkujący kamienie
  • Kipumäki - góra chorób
  • Kipuvuori - wzgórze boleści
  • Kivutar - "córa choroby", bogini niosąca ulgę chorym
  • Kullervo - siłacz, syn Kalervo
  • Kuutar - bogini tkająca materię powietrzną, córka księżyca
  • Kyllikki - żona Kaukomieli, piękność z rodu Saari
  • Lempi - ojciec Kaukomieli
  • Lokka - matka Ilmarinena
  • Luohi - pani na Pohjoli
  • Loviatar - ślepa starucha, córka Tuoni, matka chorób
  • Luonnotar - bogini przestworzy, córka natury
  • Luotola - zatoka u ujścia rzeki Joukoli
  • Manalatar - bogini krainy umarłych
  • Mariatta - dziewica, która z borówki zrodziła syna
  • Mehiläinen - pszczoła
  • Melatar - bogini fal prowadząca szczęśliwie statki poprzez sztormy
  • Mielikki / Mimerikki - bogini lasów, żona Tapio
  • Nyyrikki - bożek lasów, opiekun myśliwych i pasterzy, syn Tapio
  • Otavatar - bogini Wielkiej Niedźwiedzicy, tkaczka gwiezdnej materii
  • Otso - niedźwiedź
  • Päivätar - bogini, prządka materii powietrznej, córka słońca
  • Pellervoinen / Sampsa - bóg pól, drzew i roślin
  • Pihlajatar - bogini jarzębiny
  • Pohjola / Pimentola / Pohia / Sariola / Ulappala - kraina północy
  • Remunen - ojciec chmielu
  • Ruotus - okrutnik
  • Saari - możny ród wyspiarski, z którego wywodzi się Kyllikki
  • Sampo - magiczny młynek, dający szczęście, pomyślność i bogactwo
  • Savo - kraina na zachód od Karelii
  • Sinetär - bogini, opiekunka barwy tkanin
  • Sotkotar - bogini kaczek
  • Suonatar - bogini krwi
  • Suovakko - kucharka na dworze Pohjoli
  • Syöjätar - matka węża wodnego
  • Tapio / Kuippana - bóg lasów
  • Tapiola / Metsola - siedziba Tapio
  • Tähetär - bogini, tkaczka materii gwiezdnej
  • Tellervo - dziewica leśna, córka Tapio
  • Terhenetär / Uutar - bogini mgieł powietrznych
  • Tiera - towarzysz Kaukomieli
  • Tuometar - bogini czeremchy
  • Tuonela / Manala - otoczona rzeką siedziba Tuoni (śmierci)
  • Tuoni - 1. śmierć, bóg królestwa śmierci; 2. rzeka umarłych
  • Turia - Laponia
  • Turso / Tursas - olbrzym, potwór morski
  • Tuulikki - córa Tapio
  • Tuuri / Palvoinen - bóstwo chmur
  • Tyrjä - wodospad w Laponii
  • Ukko - "starzec" najwyższy bóg
  • Untamo - 1. bóg snu 2. Untamoinen
  • Untamoinen - brat Kalervo
  • Väinämöinen / Suvantolainen / Väinö - główna postać eposu, wiekowy mędrzec, zaklinacz i najlepszy pieśniarz
  • Väinölä / Suvantola / Uvantola - siedziba Väinämöinena
  • Vellamo - bogini wód, sprzyjająca żeglarzom, żona Ahto
  • Vetehinen - bóg topieli
  • Vipunen - mag, słynny znawca wiedzy tajemnej
  • Virokannas - starzec przybyły z obcych krajów
  • Vuoksi - rzeka łącząca jezioro Saimaa z Ładogą

(według przekładu Józefa Ozgi-Michalskiego)

[edytuj] Linki zewnętrzne

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com