Karl Dönitz
Z Wikipedii
Karl Dönitz | |
Data urodzenia | 1891 |
Data śmierci | 1980 |
2. Prezydent Rzeszy |
|
Okres urzędowania | od 30 kwietnia 1945 do 23 maja lub 5 czerwca 1945 |
Przynależność polityczna | Bezpartyjny |
Poprzednik | Adolf Hitler (Führer) |
Następca | Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec |
Naczelny Dowódca Kriegsmarine | |
Okres urzędowania | od 30 stycznia 1943 do 1 maja 1945 |
Poprzednik | Erich Raeder |
Następca | Hans-Georg von Friedeburg |
Naczelny Dowódca Wehrmachtu | |
Okres urzędowania | od 30 kwietnia 1945 do 23 maja lub 5 czerwca 1945 lub stycznia 1946 |
Poprzednik | Adolf Hitler |
Karl Dönitz (ur. 16 września 1891, zm. 24 grudnia 1980) – niemiecki Grossadmiral i morski oficer pokładowy okrętów podwodnych, polityk. W trakcie I wojny światowej dowodził "UC-25" oraz "UB-68", natomiast podczas II wojny światowej kierował Dowództwem Okrętów Podwodnych i Marynarką Wojenną (Kriegsmarine). Na mocy testamentu Adolfa Hitlera został ostatnim przywódcą III Rzeszy. Wyrokiem Trybunału Norymberskiego skazano go na 10 lat więzienia.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Urodził się w 1891 w Grünau i pochodził z patriotycznej pruskiej rodziny. Ten fakt miał duże znaczenie przy decyzji o wstąpieniu do Cesarskiej Marynarki Wojennej. W 1912 został oficerem wachtowym na krążowniku SMS "Breslau", na którego pokładzie pływał do 1916. Wtedy to właśnie zaczął służbę na okrętach podwodnych, jako oficer wachtowy, a następnie objął dowództwo okrętu "UC-25". Potem dowodził starą jednostką typu B-III noszącą numer "UB-68", która pod koniec I wojny światowej, w 1918 została zatopiona przez okręty brytyjskie na Morzu Śródziemnym, a uratowana załoga okrętu wraz z dowódcą została wzięta na rok do niewoli. Po zwolnieniu powrócił do niemieckiej floty, gdzie dowodził m.in. torpedowcem "G-8" i flotyllą torpedowców. Od 1924 do 1927 był referentem dyscyplinarnym w dowództwie Reichsmarine, następnie pierwszym oficerem w Sztabie Dowództwa Morza Północnego.
[edytuj] III Rzesza
W 1934 rozpoczął roczną służbę jako dowódca krążownika "Emden". Od 1935 zajmował się okrętami podwodnymi, wpierw został dowódcą 1. Flotylli Okrętów Podwodnych Weddigen, potem wyznaczono go na dowódcę Okrętów Podwodnych Kriegsmarine. Działaniami U-bootów kierował bezpośrednio do 1943, kiedy to zastąpił admirała Ericha Raedera na stanowisku dowódcy Kriegsmarine. Na mocy testamentu Adolfa Hitlera objął 30 kwietnia 1945 urząd Prezydenta Rzeszy (niem. Reichspräsident) oraz funkcję Naczelnego Dowódcy Wermachtu, a następnego dnia powołał we Flensburgu rząd pod przewodnictwem bezpartyjnego polityka – hrabiego Lutza Schwerina von Krosigka. W okresie swojej krótkiej prezydentury zajmował się głównie ewakuacją ludności cywilnej i wojska do Niemiec zachodnich oraz opóźnianiem kapitulacji Wehramchtu ze względu na zabezpieczenie tej ewakuacji. Początkowo zgodził się jedynie na częściową kapitulację w Niemczech północno-zachodnich przed Brytyjczykami (4 maja 1945). Następnie 7 maja 1945 wydał swoim przedstawicielom pełnomocnictwa do podpisania bezwarunkowej kapitulacji Wermachtu przed aliantami w Reims, a 8 maja 1945 ponownie w Berlinie. Po kapitulacji Brytyjczycy utworzyli wokół Flensburga strefę nieokupowaną, nosząc się z zamiarem powierzenia Donitzowi i jego rządowi tymczasowej administracji Niemiec. Jednak 23 maja pod naciskiem Sowietów i Amerykanów zdecydowali się, acz niechętnie, na aresztowanie prezydenta i rządu. Donitz wydał przy tej okazji pisemne oświadczenie, że nie rezygnuje ze swojego stanowiska jako głowy państwa i że powołany przez niego rząd pozostaje prawnie u władzy. Za formalny koniec jego prezydentury można uznać przejęcie 5 czerwca 1945 r. władzy najwyższej nad Niemcami przez głównodowodzących wojsk alianckich (patrz: Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec). Na mocy wyroku w procesie norymberskim, jako ostatniego przywódcę III Rzeszy Trybunał Międzynarodowy skazał go na 10 lat więzienia, co było dla niego – jako bezpartyjnego żołnierza – wyraźnym zaskoczeniem. Karę odbywał w Spandau. Po wyjściu na wolność napisał m.in. książkę pt. "10 lat i 20 dni", będącą opisem jego wspomnień z lat 1935-1945.
Grossadmiral |
|
od 31 stycznia 1943 |
[edytuj] Bitwa o Atlantyk
Karl Dönitz znacznie udoskonalił taktykę "wilczych stad", która polegała na atakowaniu spostrzeżonych konwojów dopiero po zgromadzeniu kilku lub kilkunastu okrętów podwodnych, co przynosiło bardzo duże straty Brytyjczykom przez pierwsze cztery lata II wojny światowej. Admirał w tym systemie wzorował się na atakach torpedowców, na których służył przez kilka lat. Wilcze stada zaczęły jednak zawodzić, gdy alianci rozpoczęli stosowanie udoskonalonych radarów i sonarów. U-bootów było za mało i zbyt późno zaczęto wprowadzać unowocześnione okręty, mogące jeszcze odwrócić sytuację. Dodatkowym problemem był brak wsparcia ze strony lotnictwa, gdyż dowódca Luftwaffe, marszałek Hermann Göring, nie widział takiej potrzeby, oraz złamanie przez aliantów kodu służącego do kontaktowania się okrętów z dowództwem. Przełomem w bitwie o Atlantyk był 1943.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Friedrich Ebert | Paul von Hindenburg | Adolf Hitler | Karl Dönitz
Zobacz też Listę prezydentów po 1945 roku
Werner von Blomberg • Hermann Göring • Walther von Brauchitsch • Albert Kesselring • Wilhelm Keitel • Günther von Kluge • Wilhelm Ritter von Leeb • Fedor von Bock • Wilhelm List • Erwin von Witzleben • Walther von Reichenau • Erhard Milch • Hugo Sperrle • Gerd von Rundstedt • Erwin Rommel • Georg von Küchler • Erich von Manstein • Friedrich Paulus • Ewald von Kleist • Maximilian von Weichs • Ernst Busch • Wolfram von Richthofen • Walther Model • Ferdinand Schörner • Robert Ritter von Greim • Honorowo Eduard von Böhm-Ermolli
Niemieccy wielcy admirałowie w II wojnie światowej: Erich Raeder • Karl Dönitz