Katastrofa

Z Wikipedii

Katastrofa pociągu na Gare Montparnasse, Paryż, Francja, 1895 – 1 ofiara śmiertelna (pracownica sklepu poniżej)

Katastrofa – nagłe i nieoczekiwane wydarzenie niosące ze sobą negatywne skutki: straty materialne oraz straty w ludziach. Najczęściej odnosi się to do katastrof antropogenicznych, wywołanych przez ludzi. Katastrofy naturalne nazywa się raczej klęskami żywiołowymi lub kataklizmami.

Katastrofa - zespół nagłych i nieoczekiwanych, pojedyńczych zdarzeń (niosących ze sobą negatywne skutki oraz zazwyczaj nie odnotowywanych) powiązanych ze sobą w czasie prowadzących do nieszczęśliwego wydarzenia.

[edytuj] Przykłady katastrof

• drogowe:
  • katastrofa belgijskiego autokaru pod Vizille we Francji 19 lipca 1973 (43 ofiary)
  • katastrofa autobusowa pod Gdańskiem (32 ofiary) 2 maja 1994

• górnicze:
  • katastrofa górnicza w kopalni węgla kamiennego "Wenceslaus" w miejscowości Hausdorf (obecnie Jugów), w której zginęło pod ziemią 151 górników (9 lipca 1930)
  • katastrofa górnicza w kopalni węgla kamiennego "Ruben" w Neurode (obecnie Nowa Ruda) podczas przebijania przekopem pokładu "Franciszek" doszło do największej katastrofy w noworudzkich kopalniach. Zginęło wówczas 187 górników (maj 1941)
  • katastrofa górnicza w Kopalni Węgla Kamiennego Halemba 21 listopada 2006 w Rudzie Śląskiej, zginęło wówczas 23 górników

• budowlane:
  • zawalenie się mostu Tacoma 7 listopada 1940 (bez strat w ludziach)
  • zawalenie się galerii handlowej Sampoong w Seulu 29 czerwca 1995 (501 ofiar)
  • zawalenie się "podniebnych pasaży" w Hyatt Regency w Kansas City (stan Kansas, USA) 18 lipca 1981 (114 ofiar)
  • budynek Akademii Rolniczej we Wrocławiu 22 marca 1966 (10 ofiar)
  • budynek Międzynarodowych Targów w Katowicach 28 stycznia 2006 (65 ofiar)

• inżynieryjne:
  • przerwanie tamy Vajont, we włoskim Longarone 9 października 1963 (1909 ofiar, wiele osób zaginęło)
  • przerwanie wałów w Nowym Orleanie podczas huraganu Katrina, sierpień 2005

• morskie:
  • zatonięcie Titanica 15 kwietnia 1912 (1563 ofiary)
  • zatopienie Wilhelma Gustloffa 30 stycznia 1945 (ok. 9600 ofiar, ocalałych tylko 996 osób)
  • zatopienie MS Steubena 10 lutego 1945 (ok. 3700 ofiar)
  • zatopienie MS Goi 16 kwietnia 1945 (6000-7000 ofiar)
  • zatopienie Cap Arcony, Thielbeka, Atheny i Lützow 3 maja 1945 (łącznie ok. 7700 ofiar)
  • zatonięcie promuJan Heweliusz 13-14 stycznia 1993 (55 ofiar)
  • zatonięcie promu Estonia 28 września 1994 (852 ofiary)
  • pożar na pokładzie "Scandinavian Star" 7 kwietnia 1990 (158 ofiar)
  • tragedia okręgu podwodnego atomowego "Kursk" 12 sierpnia 2000 (118 ofiar)
  • zatonięcie promu Al-Salam Boccaccio 98 2 lutego 2006 nieznana dokładna liczba ofiar

• nuklearne:
  • awaria elektrowni jądrowej w Czarnobylu 26 kwietnia 1986 (35 ofiar)
  • awaria Three Mile Island 28 marca 1979 (bez ofiar w ludziach)

• ekologiczne:
  • katastrofa w indyjskim Bhopal 3 grudnia 1984 (ok. 2000 ofiar)
  • katastrofa tankowca "Exxon Valdez" u brzegów Alaski 24 marca 1989
  • katastrofa tankowca "Prestige" u wybrzeży Hiszpanii 13 listopada 2002
  • wielki smog londyński 5-9 grudnia 1952 (do 12 tysięcy ofiar)

• lotnicze:
  • eksplozja sterowca "Hindenburg" 6 maja 1937 (36 ofiar)
  • katastrofa lotnicza na Teneryfie 27 marca 1977 – największa pod względem liczby ofiar katastrofa lotnicza w lotnictwie cywilnym (583 ofiary)
  • katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim 9 maja 1987 (183 ofiary)
  • Zamach na World Trade Center i Pentagon 11 września 2001 (2 973 ofiar)

• kosmiczne (naturalne)
  • kometa Shoemaker-Levy 9 – 16-22 lipca 1994

• katastrofy statków kosmicznych:
  • Sojuz 1 – 24 kwietnia 1967 (1 ofiara)
  • Challenger – 28 stycznia 1986 (7 ofiar)
  • Columbia – 1 lutego 2003 (7 ofiar)

• kolejowe
  • katastrofa kolejowa w Wellington (stan Waszyngton, USA) 1 marca 1910 (96 ofiar – pociągi przysypane lawiną)
  • kolizja pociągów na dworcu Harrow and Wealdstone w Londynie 8 października 1952 (112 ofiar)
  • katastrofa nieopodal Tangiwai na nowozelandzkiej Wyspie Północnej 24 grudnia 1952 (151 ofiary)
  • katastrofa kolejowa w Enschede 3 czerwca 1998 (101 ofiar)

• tramwajowe
  • Katastrofa tramwajowa w Szczecinie 7 grudnia 1967 (15 ofiar)

• eksplozje i pożary
  • eksplozja w porcie w Texas City w USA zniszczyła część miasta 16 maja 1947 (576 ofiar)
  • wybuch rurociągu w Cubatao w Brazylii 25 lutego 1984 (508 ofiar)
  • pożar i seria katastrofalnych wybuchów w terminalu LPG w San Juan Ixhuatepec w Meksyku 19 listopada 1984 (503 ofiary)
  • eksplozja na platformie wiertniczej "Piper Alpha" 6 lipca 1988 (167 ofiar)
  • podziemne eksplozje w meksykańskim mieście Guadalajara 22 kwietnia 1992 (206 ofiar; sprzeczności)
  • wybuch nielegalnego odwiertu w ropociągu w Jesse (Nigeria) w Nigerii 19 października 1998 (ponad 1000 ofiar)
  • pożar kolejki górskiej w Kaprun w Austrii 12 listopada 2000 (155 ofiar)

[edytuj] Inne katastrofy

Do żadnej z powyższych kategorii nie da się zaliczyć następujących zdarzeń, które mogły stać się przyczyną bardzo poważnych katastrof:

• W październiku 1958 starszy sierżant Leander Cunningham zamknął się na klucz w magazynie bomb atomowych w brytyjskiej bazie RAF Sculthorpe Norfolk i próbował zdetonować znajdujące się tam głowice atomowe ze swojego pistoletu. Po wyczerpaniu amunicji poddał się.

Historia opisana poniżej zalicza się wprawdzie do kategorii wojskowych katastrof lotniczych, ale zostanie krótko opisana tutaj:

• W maju 1969 sierżant Paul Meyer z brytyjskiej bazy RAF w Mildenhall upił się podczas zabawy w pobliżu swojej bazy. W stanie upojenia wszedł na teren bazy, wdrapał się na pokład samolotu transportowego C-130 Hercules. Mimo że nie był pilotem, udało mu się skutecznie wystartować. Przeleciał nad Essex i Kent i wkrótce po minięciu miasta Brighton rozbił samolot w morzu.

[edytuj] Stan prawny w Polsce

Definicja katastrofy kolejowej jest ujęta w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym^[1]. Ustępy 3–6 artykułu 17 (rozdział 4) tejże ustawy brzmią:

3. Przez wypadek kolejowy rozumie się zdarzenie polegające na zderzeniu, najechaniu, wykolejeniu lub starciu pojazdów kolejowych.

4. Katastrofą kolejową jest wypadek kolejowy, na skutek którego wystąpiły ofiary w ludziach lub znaczne straty materialne.

5. Postępowania wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrof prowadzi Prezes UTK.

6. Za znaczne straty materialne, o których mowa w ust. 4, uważa się szkody spowodowane wypadkiem, których wartość przekracza równowartość w złotych 50.000 euro, ustaloną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu powstania szkody

Polskie prawo karne penalizuje sprowadzenie jak i niebezpieczeństwo sprowadzenia katastrofy (art. 173–175 kodeksu karnego)^[2].

Przypisy