Klasa (kolej)
Z Wikipedii
Klasa stosowany przez zarządy kolejowe podział wagonów pasażerskich ze względu na wygodę i standard wyposażenia, przy czym im niższa cyfra klasy, tym wyższy standard. Bilety poszczególnych klas mają różną cenę.
Spis treści |
[edytuj] Podział z Anglii około 1835 r.
- 1 Klasa - kilkuosobowe pudła dyliżansów wyposażone w miękkie kanapy postawione po 3 na platformie kolejowej — pasażerowie schodkami wchodzili na platformę i wsiadali do "dyliżansu".
- 2 Klasa - zamknięte pudła z drzwiami i oknami z zasłonami (później z szybami), pasażerowie siadali na półmiękkich siedzeniach wokół ściany pudła.
- 3 Klasa - platforma zaopatrzona w otwierane barierki wokół i dach na słupkach, pasażerowie siadywali na drewnianych ławach.
- 4 Klasa - odkryta platforma zaopatrzona w otwierane barierki wokół, pasażerowie stali.
[edytuj] Przykładowy podział z 2. połowy XIX w.
- 1 Klasa - miękkie siedzenia, sześć osób w przedziale.
- 2 Klasa - twarde lub półmiękkie, profilowane siedzenia, osiem osób w przedziale.
- 3 Klasa - twarde, proste siedzenia, brak przedziałów.
- 4 Klasa - wagony typu bydlęcego z ławkami na około, pasażerowie siedzą głównie na bagażach.
[edytuj] Współczesny pociąg Kolei Transsyberyjskiej
- 1 Klasa (lux) - zamknięte przedziały z umywalką, po dwa łóżka w każdym.
- 2 Klasa (kupe) - zamknięte przedziały, po cztery łóżka w każdym.
- 3 Klasa (plackarta) - boksy bez drzwi po 4 łóżka i 4 osoby.
- 4 Klasa (obszczij) - boksy bez drzwi 6-8 osób.
[edytuj] Współczesne pociągi w Chinach
- 1 Klasa (miękkie leżące) - zamknięte przedziały z umywalką po cztery łóżka w każdym.
- 2 Klasa (miękkie siedzące) - zamknięte przedziały po 6 miejsc siedzących w każdym; ta klasa występuje rzadko.
- 3 Klasa (twarde leżące) - boksy bez drzwi po 6 łóżek i 6 osób.
- 4 Klasa (twarde siedzące) - wagony bezprzedziałowe z twardymi (czasem półmiękkimi) ławkami.
[edytuj] Współczesne pociągi na Litwie
Podział na klasy jest tutaj skomplikowany, ponieważ koleje litewskie wymieniają tabor z postradzieckiego (podział na klasy, jak na Kolei Transsyberyjskiej) na europejski (z podziałem na klasy jak na PKP), a ponadto przez Litwę jeżdżą pociągi tranzytowe z Rosji i Białorusi.
- 1 Klasa — przedziały dwuosobowe z miejscami leżącymi (L 1 Kl. — najwyższa dopłata), przedziały czteroosobowe z miejscami leżącymi (K 1 Kl. — niższa dopłata), przedziały sześcioosobowe z miejscami siedzącymi (M 1 Kl. — bez dopłaty).
- 2 Klasa — przedziały ośmioosobowe z miejscami siedzącymi (S 2 Kl.) i wagony bezprzedziałowe z miejscami leżącymi typu „płackarta” (O 2 Kl.).
- 3 Klasa — wagony bezprzedziałowe z miejscami siedzącymi (S 3 Kl.).
[edytuj] Aktualnie na PKP
- 1 Klasa - w wagonach przedziałowych 6 miejsc w przedziale, w bezprzedziałowych po 3 miejsca w rzędzie, w wagonach sypialnych jedno łóżko i umywalka.
- 2 Klasa - w wagonach przedziałowych 8 miejsc w przedziale, w bezprzedziałowych po 4 miejsca w rzędzie, w wagonach sypialnych trzy łóżka (ewentualnie 2 - wyższa dopłata) i umywalka, w kuszetach sześć (rzadko 4 — wyższa dopłata) miejsc do leżenia.
- 3 Klasa - tylko w pociągach retro.
- 4 Klasa - nie występuje na PKP.
Podział na dwie klasy wprowadzono w Polsce 1 czerwca 1956 roku, kiedy to zlikwidowano ówczesną klasę 1 (wagonów tego rodzaju było bardzo niewiele). Pozostałym dwóm klasom zmieniono oznaczenie - dawna klasa druga stała się pierwszą, zaś trzecia - drugą.
W niektórych pociągach spółki PKP Intercity występują wagony 2 klasy z sześcioma miejscami w przedziale(zawsze w IC, EC; zazwyczaj w nocnych TLK(tutaj są to często wagony 1 klasy kursujące jako druga), czasami w Ex), istnieją też wagony 1 klasy z przedziałami czteromiejscowymi (tzw. menedżerskimi) - za dodatkową opłatą.
Sześć miejsc w przedziale można spotkać także w drugiej klasie w pociągach pospiesznych, ponieważ część wagonów pierwszej klasy została "zdeklasowana" do drugiej - część z nich przemalowano i oznaczono "Az" (zazwyczaj A to pierwsza klasa, B druga) a zachowano bez zmian wystrój wnętrza.
W przypadku kuszet zazwyczaj w przedziale mieści się 6 miejsc, ale w niektórych pociągach występują przedziały z 4 miejscami — podróżny kupuje taki sam bilet na przejazd 2. klasą, jak w przedziale 6-miejscowym, ale opłata dodatkowa za kuszetę jest tutaj wyższa. Przedziały 4-miejscowe na PKP pojawiły się w latach 1990 — wcześniej istniały tylko formalnie i były wtedy zaliczane do klasy 1.
W rozkładzie jazdy 2006/2007 część pociągów pospiesznych spółki PKP Przewozy Regionalne składa się wyłącznie ze zdeklasowanych wagonów pierwszej klasy (pierwszej klasy jako takiej w tych pociągach nie ma). W polskich składach osobowych występują: w pociągu dalekobieżnym 1 i 2 klasa. W pociągach podmiejskich wyłącznie klasa 2. W obydwu składach występują toalety na początku wagonu i na jego końcu.
Na niektórych kolejach jest stosowane nieco inne nazewnictwo klas — np. w Wielkiej Brytanii są dwie klasy: pierwsza i standardowa; z kolei w Norwegii są klasy ekonomiczna (odpowiednik drugiej) i standardowa (odpowiednik pierwszej); natomiast w części pociągów w Hiszpanii występują klasy: turystyczna (2.) i preferencyjna (1.).
Współczesną tendencją jest dążenie do zmniejszania różnic w komforcie podróży pomiędzy klasami (np. w czeskim Pendolino wystrój wnętrz obu klas niczym się nie różni poza kolorami siedzeń — niebieski w drugiej i czerwony w pierwszej klasie) — w takiej sytuacji ekwiwalentem wyższej ceny jest mniejsza zajętość miejsc i usługi dodatkowe (posiłki serwowane w cenie biletu, możliwość skorzystania z ze specjalnej poczekalni etc.).
Podział na 4 klasy występuje w Rosji i Chinach.