Końskie jabłka
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Końskie jabłka to końskie ekskrementy.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie nazwy
Nazwa (również w niem. – Pferdeapfel) – bierze się stąd, że pojedyncze elementy odchodów wielkością i formą przypominają jabłka.
[edytuj] Produkcja
Koń wydala kał co 30-120 minut; w zależności od paszy produkuje dziennie do 50 kg odchodów. Najwięcej odchodów produkują konie pasące się na łące, najmniej zaś karmione owsem i stojące w stajni.
[edytuj] Cechy organoleptyczne
W porównaniu z nawozem innych zwierząt końskie jabłka mają słaby zapach.
[edytuj] Morfologia
W odchodach znajdują się niestrawione składniki typowego pożywienia roślinożercy; wróble żywią się często niestrawionymi ziarnami owsa; w literaturze pięknej i w pamiętnikach wspomina się o desperackich próbach odżywiania się niestrawionym ziarnem podczas klęsk głodu.
Pod mikroskopem można bez trudu rozpoznać pojedyncze włókna roślinne. Przyczyną tego – a także stosunkowo łagodnej woni – jest fakt, że koń nie jest przeżuwaczem.
Barwa końskich jabłek zależy głównie od tego, czym się zwierzęta żywią. Zielone i miękkie pochodzą od koni jedzących świeże, zielone pożywienie, natomiast żółto-jasnobrązowe wydalane są przez konie karmione słomą, sianem i owsem.
[edytuj] Rola w przyrodzie
Końskie jabłka są wykorzystywane przez wiele owadów (motyle, muchy, żuki gnojowe itd.) jako pożywienie (koprofagia) lub wylęgarnia larw. Także niektóre psy zjadają końskie odchody, co wynika stąd, że zawierają one dużo substancji mineralnych. Dla psów korzystna jest w szczególności wysoka zawartość magnezu oraz pewne rodzaje bakterii (odmiany Escherichia coli). Istnieje jednak ryzyko zarażenia się tą drogą pasożytami, np. tasiemcem bądź jego larwami lub jajami, oraz szkodliwymi ziarenkowcami (np. paciorkowcem).
[edytuj] Wykorzystanie w gospodarce
Końskie odchody stanowią doskonały nawóz, zwłaszcza do stosowania w ogródkach działkowych. Dzięki wysokiej zawartości składników mineralnych i celulozy są pod względem wartości odżywczych idealne dla niektórych roślin ozdobnych, np. róż i storczykowatych. Podczas ich rozkładu wydziela się – w porównaniu z nawozem innych zwierząt – szczególnie dużo ciepła, dzięki czemu szczególnie nadają się do inspektów.
Na słabo zurbanizowanych obszarach, np. w Mongolii, nawóz koński (oraz nawóz innych zwierząt, np. wielbłądzi) ma istotne znaczenie gospodarcze, gdyż wysuszony służy za opał, ceniony z powodu małej ilości dymu wytwarzanego podczas spalania. Natomiast w budownictwie jest doskonałym dodatkiem ("kruszywem") do gliny przy produkcji cegieł (adobe).
Koński nawóz ceniony jest także w uprawie pieczarek.
Istnieją też zastosowania terapeutyczne końskich jabłek, wykorzystujące wysoką zawartość terpenów.
[edytuj] Rola w diagnostyce
Układ trawienny koni jest bardzo podatny na zaburzenia, dlatego właściciele często badają odchody swoich koni pod kątem różnych przypadłości. Jeżeli konsystencja ich jest zbyt płynna, mamy do czynienia z zaburzeniem funkcji jelita grubego. Jabłka zbyt twarde mogą wskazywać na kolkę. Zwłaszcza odchody koni trzymanych na świeżym powietrzu należy regularnie badać pod kątem twardości, wyglądu i obecności pasożytów. Konie najczęściej defekują w określonym miejscu swojej łąki, co ułatwia kontrolę stanu ich zdrowia.
[edytuj] Pieluchy dla koni
W Wiedniu i innych miastach, gdzie jeżdżą dorożki (fiakry), podejmuje się działania zapobiegające zanieczyszczaniu ulic i placów (prócz względów estetycznych istotne jest stwarzanie zagrożeń w ruchu drogowym). Woźnice podwieszają więc m.in. koniom worki, do których mają spadać odchody. Worki te oficjalnie nazywają się „torbami na ekskrementy”, lecz potocznie mówi się na nie „końskie pieluchy”.
