Kolonia (miasto)
Z Wikipedii
Przeprowadzana jest gruntowna przebudowa tego artykułu. Pomoc jest mile widziana. Wikipedysta Ludwig Schneider. |
Köln/Kolonia | |||||
|
|||||
Państwo | Niemcy | ||||
Kraj związkowy | Nadrenia Północna-Westfalia | ||||
Kod pocztowy | 50441–51149 (dawniej: 5000) | ||||
Powierzchnia | 405,15 km² | ||||
Populacja (30.06.2005) - liczba ludności - gęstość |
1 023 101 2393 osób/km² |
||||
Położenie | 50° 56' 33" N 006° 57' 32" E |
||||
Burmistrz | Fritz Schramma (CDU) | ||||
Tablice rejestracyjne | K | ||||
Strona internetowa miasta |
Kolonia (niem. Köln posłuchaj * do 1919 Cöln, łac. za Rzymian najpierw: oppidum ubiorum, potem CCAA, Colonia Claudia Ara Agrippinensium, w średniowieczu: Coellen, w dialekcie kolońskim Kölle) - czwarte co do wielkości miasto niemieckie i największe w Nadrenii Północnej-Westfalii, stolica Rejencji Kolonia. Leży na zachodzie Niemiec nad rzeką Ren. Kolonia jest najważniejszym gospodarczym, kulturalnym i historycznym miastem Nadrenii. Położona jest na wysokości od 38 m n.p.m - 118.
Spis treści |
[edytuj] Ludność
Licząca 1 023 101 mieszkańców Kolonia jest czwartym miastem w Niemczech pod względem ilości mieszkańców (po Berlinie, Hamburgu i Monachium). Miasto to w ostatnich latach zanotowało gwałtowny wzrost mieszkańców (w grudniu 2006, miasto liczyło 989,766 mieszkańców) [1] Największe miasto konurbacji liczącej około 2 miliony mieszkańców, w której skład wchodzą także sąsiednie miasta - Bonn, Hürth, Leverkusen i Bergisch-Gladbach.
Według lokalnych danych statystycznych, w grudniu 2006 gęstość zaludnienia w mieście wynosiła 2,528 mieszkańców na kilometr kwadratowy. 31.4 % mieszkańców to obywatele pochodzący z innych miejscowości, oraz 17.2 % obywateli nie mających pochodzenia niemieckiego. Największą grupę imigrantów reprezentują Turcy (6.3 %) [2]. We wrześniu 2007, zanotowano 120,000 muzułmanów zamieszkujących w tym mieście, w większości pochodzenia tureckiego[3].
[edytuj] Podział administracyjny miasta
Kolonia składa się z 86 dzielnic znajdujących się w dziewięciu okręgach administracyjnych.
- Innenstadt (okręg 1)
Dzielnice: Altstadt-Nord, Altstadt-Süd, Neustadt-Nord, Neustadt-Süd, Deutz
- Rodenkirchen (okręg 2)
Dzielnice: Bayenthal, Godorf, Hahnwald, Immendorf, Marienburg, Meschenich, Raderberg, Raderthal, Rodenkirchen, Rondorf, Sürth, Weiß, Zollstock
- Lindenthal (okręg 3)
Dzielnice: Braunsfeld, Junkersdorf, Klettenberg, Lindenthal, Lövenich, Müngersdorf, Sülz, Weiden, Widdersdorf
- Ehrenfeld (okręg 4)
Dzielnice: Bickendorf, Bocklemünd/Mengenich, Ehrenfeld, Neuehrenfeld, Ossendorf, Vogelsang
- Nippes (okręg 5)
Dzielnice: Bilderstöckchen, Longerich, Mauenheim, Niehl, Nippes, Riehl, Weidenpesch
- Chorweiler (okręg 6)
Dzielnice: Blumenberg, Chorweiler, Esch/Auweiler, Fühlingen, Heimersdorf, Lindweiler, Merkenich, Pesch, Roggendorf/Thenhoven, Seeberg, Volkhoven/Weiler, Worringen
- Porz (okręg 7)
Dzielnice: Eil, Elsdorf, Ensen, Finkenberg, Gremberghoven, Grengel, Langel, Libur, Lind, Poll, Porz, Urbach, Wahn, Wahnheide, Westhoven, Zündorf
- Kalk (okręg 8)
Dzielnice: Brück, Höhenberg, Humboldt/Gremberg, Kalk, Merheim, Neubrück, Ostheim, Rath/Heumar, Vingst
- Mülheim (okręg 9)
Dzielnice: Buchforst, Buchheim, Dellbrück, Dünnwald, Flittard, Höhenhaus, Holweide, Mülheim, Stammheim
[edytuj] Historia
Kolonia jest najstarszym z dużych miast niemieckich. Została założona przez cesarzową Agrypinę, żonę Klaudiusza, która urodziła się w osadzie legionowej (castra Romana) nad Renem. W roku 50 n.e. nadała tej osadzie nazwę Colonia Claudia Ara Agrippinensium (według innych źródeł Colonia Claudia Augusta Agrippina) i podniosła ją do rangi miasta. Około roku 89 miasto to zostało stolicą prowincji, dzięki czemu stało się jednym z ważniejszych centrów handlowo-produkcyjnych Imperium Rzymskiego na północ od Alp.
W IV wieku powstało biskupstwo, a od 785 arcybiskupstwo kolońskie. Od XII wieku miasto, obok Jerozolimy, Konstantynopola i Rzymu, ma w swej nazwie określenie "święta" (sancta): "Święta Kolonia z łaski bożej wierna córka Kościoła Rzymskiego". W średniowieczu miasto kwitło - było współzałożycielem Hanzy, powstał w nim w 1388 roku pierwszy miejski uniwersytet w Niemczech. Kolonia była wtedy największym i najbogatszym miastem niemieckojęzycznym. Od roku 1288, po zwycięstwie nad biskupem, miastem rządzili jego mieszkańcy, ale dopiero w 1475 sytuacja ta została prawnie usankcjonowana nadaniem Kolonii statusu Wolnego Miasta Rzeszy.
Odkrycie Nowego Świata, powstanie nowych dróg handlowych i wynikające z tych zdarzeń zmiany w europejskiej gospodarce doprowadziły do gospodarczego i politycznego upadku miasta. W 1560 roku przerwano budowę katedry. W 1795 Kolonię zajęli Francuzi, a w 1815 miasto przyłączono do Prus.
Reformy przeprowadzone wpierw przez Francuzów a później przez władze pruskie stworzyły korzystne ramy dla rozwoju Kolonii w czasach Rewolucji Przemysłowej. Miasto stało się ważnym ośrodkiem komunikacyjnym (linie kolejowe, żegluga śródlądowa). Rozwija się dynamicznie przemysł (Felten & Guillaume, Stollwerck, Klöckner Humboldt Deutz AG - założycielem był Nicolaus August Otto, Helios AG). W 1880 roku po 632 latach zostaje zakończona budowa katedry. Po zburzeniu średniowiecznych murów obronnych w 1881 roku następuje dynamiczny rozwój terytorialny i ludnościowy miasta. Dziś mieszka w Kolonii 1 023 101 ludzi (stan 30 czerwca 2005) z czego 17,2% (ok. 175 515 stan 2004) to obcokrajowcy. Kolonia jest np. drugim największym skupiskiem ludności tureckiej w Europie po Berlinie i przed Hamburgiem (poza Turcją).
W czasie II wojny światowej miasto było silnie bombardowane przez lotnictwo alianckie. Obliczono, że miasto zostało zbombardowane 262 razy. W wyniku bombardowań zginęło 20 tys. osób a centrum miasta zostało zmiecione z powierzchni ziemi. Do najsłynniejszego nalotu doszło 31 maja 1942. W operacji pod kryptonimem "Millenium" wzięło udział 1046 bombowców RAF, które zrzuciły 1455 ton materiałów wybuchowych. Nalot trwał 75 minut w czasie które zniszczono ok. 300 ha miasta i zginęło 486 osób.
Po zakończeniu działań wojennych rozpoczęto odbudowę miasta. Trwała ona aż do lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Ludność miasta także rosła. Już pod koniec 1945 wyniosła 500 tys. by w 1959 osiągnąć liczbę powyżej 770 tys. czyli tyle ile wynosiła w 1939.
Po wojnie, stolicą landu Nadrenia Północna-Westfalia został Düsseldorf, a stolicą Niemiec Zachodnich Bonn, mimo że to Kolonia jest największym miastem tego landu.
[edytuj] Herb miasta
Trzy korony symbolizują Trzech Króli których miejsce wiecznego spoczynku znajduje się w katedrze. Natomiast jedenaście płomieni nawiązują do Świętej Urszuli księżniczki brytyjskiej, która, za przyjęcie chrześcijaństwa została wraz z 11 dziewicami zamordowana przez armię Hunów w 383. Czerwień i biel symbolizują przynależność miasta do Hanzy.
[edytuj] Zabytki
- Katedra św. Piotra i NMP w Kolonii (1248 - 1880) (na liście światowego dziedzictwa UNESCO) jedna z największych świątyń gotyckich z dwoma wieżami o 157 metrów wysokości. Wewnątrz znajdują się cenne zbiory sztuki średniowiecznej m.in. relikwiarz Trzech Króli, Madonnę Mediolańską, Krucyfiks Gerona, Ołtarz Trzech Króli dzieło Stephana Lochnera.
- Zespół kościołów romańskich:
- św. Urszuli - z gotyckim prezbiterium. W skład kościoła wchodzi także Złota Komnata w której znajdują liczne relikwiarze m.in. hermowe z XIV -XVI w.;
- św. Andrzeja - z licznymi gotyckimi rzeźbami m.in. figurą św. Krzysztofa ok. 1490
- św. Kuniberta - z zespołem romańskich witraży (ok. 1226), oraz malowideł ściennych przedstawiające m.in. Ukrzyżowanie;
- św. Seweryna - zawiera wewnątrz m.in. bizantyński medalion z XI w. z wizerunkiem św. Seweryna, gotyckie stalle, rzeźby m.in. figura Madonny z Dzieciątkiem z 1280;
- św. Pantaleona - wewnątrz gotycka przegroda chórowa, romańska kamienna głowa Chrystusa, nagrobek cesarzowej Theophany żony Ottona II;
- Panny Marii na Kapitolu - romański z licznymi dziełami sztuki m.in. drewniane drzwi romańskie, nagrobek Plektrudisy z 1180 r., kamienna figura Madonny z Dzieciątkiem z 1200, gotycki krucyfiks mistyczny z ok. 1305 r. ;
- Kościół Maria am Lyskirchen - wewnątrz zachował się niemal kompletny cykl malowideł z ok. 1250;
- św. Marcina
- św. Gerona
- św. Apostołów
- Kościoły gotyckie:
- Opactwo Deutz
- kościół św. Piotra
- kościół Franciszkanów (Minorytów)
- kościół Antonitów
- kościół Kartuzów
- Inne zabytkowe świątynie:
- barokowy kościół Jezuitów
- neogotycki kościół Św. Maurycego
- neogotycki kościół św. Agnieszki
- neogotycki kościół Najświętszego Serca Jezusowego (Herz-Jesu-Kirche)
- neogotycka synagoga
- zabytki świeckie:
[edytuj] Muzea
- Wallraf-Richartz-Museum
- Agfa-Photo-Historama (Fotografia historyczna)
- Kolońskie Muzeum Miasta
- Muzeum Czekolady
- Muzeum Diecezjalne
- Muzeum Karnawału
- Muzeum Käthe Kollwitz
- Muzeum Ludwig
- Muzeum Rzymsko-Germańskie
- Museum Schnütgen (Średniowieczna sztuka sakralna)
- Muzeum Sztuki Użytkowej
- Muzeum Sztuki Wschodnioazjatyckiej
- Muzeum Zapachów w Farina-Haus
- Narodowe Muzeum Sportu i Olimpiady
- Skarbiec Katedralny
[edytuj] Inne atrakcje miasta
- karnawał - piąta pora roku
- rozbudowane Zoo i Akwarium.
- Köln Messe - Kompleks hal wystawowych oraz wielkie magazyny. Tutaj Odbywają się targi z całego świata
- Seilbahn - kolejka linowa nad Renem
- Köln Arena - największa hala sportowa, miejsce międzynarodowych rozgrywek
- największe skupienie browarów w jednym miejscu na świecie - 24 - produkują one jedyne w swoim rodzaju piwo kölsch
- największy dom publiczny w Europie - na siedmiu piętrach całą dobę pracuje 200 pań
- Coroczna wakacyjna impreza Köln Lichter. W czasie jej trwania, mieszkańcy Kolonii, spotykają się nad brzegiem Renu, by wieczorem zobaczyć specjalny pokaz sztucznych ogni trwający zazwyczaj ok. 45min
[edytuj] Gospodarka
Kolonia to wielki ośrodek przemysłowy (silniki, samochody Ford, wagony kolejowe, włókna sztuczne, kosmetyki, leki, kable, piwo, odzież), handlowy (międzynarodowe targi żywności, mebli) i finansowy (giełda, banki). Jest to też duży węzeł komunikacyjny (port lotniczy Kolonia-Bonn) i port rzeczny.
[edytuj] Sport
Sportową wizytówką miasta jest Müngersdorfer Stadion znany obecnie jako RheinEnergieStadion - liczący ponad 50 tys. miejsc stadion w którym rozgrywają swoje mecze piłkarska drużyna 1. FC Köln która obecnie rozgrywa mecze w 2 Bundeslidze oraz drużyna futbolu amerykańskiego Cologne Centurions - reprezentant NFL Europa. Fortuna Köln znany jest z sekcji piłki nożnej oraz piłki ręcznej. Miasto znane jest także z hokeju na lodzie, reprezentuje go klub Kölner Haie, grający w DEL - 1 lidze hokejowej w Niemczech. Swoje mecze rozgrywa w Kölnarena.
Od 1997 miasto jest gospodarzem corocznego maratonu (Ford Köln Marathon).
[edytuj] Wielkie sportowe imprezy w mieście
- W 2006 roku odbyły się tu mecze mistrzostw świata w piłce nożnej.
- W 2007 roku odbyły się tu mecze mistrzostw świata w piłce ręcznej.
- W 2008 roku odbędzie się tu World Cyber Games, czyli Światowe Igrzyska Cybernetyczne nazywane również Cyber Olimpiadą.
- W 2011 roku odbędą się tu mistrzostwa świata w hokeju na lodzie. Kolonia będzie współorganizatorem razem z Mannheim.
[edytuj] Polska i Polacy
W Kolonii mieściła się siedziba ambasady PRL - obecnie konsulat generalny RP, jeden z największych na świecie.
Kościół św. Gereona odbudowali po zniszczeniach wojennych polscy restauratorzy.
W mieście aktywnych zawodowo jest bardzo wielu Polaków, m.in.
- Krystyna Gmurzyńska, właścicielka galerii sztuki
- Krzysztof Meyer, kompozytor, profesor Hochschule für Musik
- Zbigniew Rybczyński, reżyser, profesor Kunsthochschule für Medien
[edytuj] Miasta partnerskie
jak również Benfleet/Castle Point (Wielka Brytania), Igny (Francja), Diepenbeek (Belgia), Brive la Gaillarde (Francja), Dunstable (Wielka Brytania), Eygelshoven (Holandia) i Hazebrouck (Francja), które zostały przejęte przez Kolonię przy wcielaniu nowych dzielnic (wcześniej samodzielnych jednostek administracyjnych).
Przypisy
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona miasta
- Kolonia w katalogu Open Directory Project
Miasta na prawach powiatu: Akwizgran • Bielefeld • Bochum • Bonn • Bottrop • Dortmund • Duisburg • Düsseldorf • Essen • Gelsenkirchen • Hagen • Hamm • Herne • Kolonia • Krefeld • Leverkusen • Mönchengladbach • Mülheim an der Ruhr • Münster • Oberhausen • Remscheid • Solingen • Wuppertal
Powiaty: Akwizgran • Borken • Coesfeld • Düren • Ennepe-Ruhr • Euskirchen • Gütersloh • Heinsberg • Herford • Hochsauerland • Höxter • Kleve • Lippe • Märkischer Kreis • Mettmann • Minden-Lübbecke • Oberberg • Olpe • Paderborn • Recklinghausen • Rhein-Erft • Rhein-Kreis Neuss • Rhein-Sieg • Rheinisch-Bergischer Kreis • Siegen-Wittgenstein • Soest • Steinfurt • Unna • Viersen • Warendorf • Wesel