Portal:Kolej

Artykuł na medal edytuj

Trzecia szyna – to w kolejnictwie forma zasilania dolnego pociągów elektrycznych. Stanowi ją dodatkowa szyna umieszczona wzdłuż toru kolejowego i znajdująca się pod napięciem. Zazwyczaj używa się jej w szybkich kolejach miejskich prowadzonych we własnych korytarzach, całkowicie lub prawie całkowicie wydzielonych od przestrzeni zewnętrznej.

Inna, bardziej ogólna nazwa trzeciej szyny, to szyna prądowa. W kolejnictwie przyjęło się, że określenie "trzecia szyna" nie dotyczy szyny prądowej umieszczonej wysoko nad pociągiem (to jedna z form zasilania górnego).

Grafika na medal edytuj

Do poszerzenia edytuj

Parowozy: Parowóz, 1U, AA (parowóz), Os24, Ol12, Ok1, Oi2, Od2, OKz32, OKo1, OKl27, OKi2, OKi1, Parowóz Shay, Parowóz bezogniowy, Parowóz manewrowy, Parowóz opancerzony typu 377, Parowóz osobowy, Parowóz pancerny, Parowóz pospieszny, Parowóz towarowy, Pd5, Pm2, Pm3, Pt31, Px48, TKh1, TKi3, TKp, Ti3, Tr12, Tr203, Tr21, Tr5, Tx26, Ty1, Ty2/Ty42, Ty23, Ty3/Ty43, Ty37, Ty4, Ty45, Ty5

Spalinowozy: ALCO RSD-1, BR232, Baureihe 211, Dash 9, EMD F3, EMD F7, Lxd2, Lyd1, SM01, SM02, SM04, SM30, SM31, SM40, SM41, SM48, SP30, SP32, SP42, SU42, TEM18

Elektrowozy: Elektrowóz, 2E, Baureihe 211, Baureihe 242, EMD SW1200MG, EP03, EP09, EP23, EP40, ET24, ET40, ET42, EU04, EU06, EU40, Seria 163 ČD, Seria 182 ČD

Szynobusy: SA101, SA102, SA103, SA104, SA105, SA105, SA107, SA109, SA110, SA131, SA132, SA133, SN52, SN81, VT627, VT628, VT627

Elektryczne zespoły trakcyjne: Elektryczny zespół trakcyjny, ED73, ED74, EN56, EN95, EW51, EW52, EW53, EW54, EW55, EW58, EW60, EW90, EW91, EW92, Pendolino, Seria 460 ČD, Stadler Flirt, TGV Réseau

Lokomotywy wąskotorowe spalinowe: Lyd2

Wagony: BTxhpi, Bxhpi

Wagony silnikowe: EN80, EN81, SD80, SN61, SN80

Drezyny: WM-10, WM-15

Przewoźnicy kolejowi: Chem Trans Logistic, CTL Chemkol, Euronaft Trzebinia, SNCB/NMBS

Producenci taboru kolejowego: DUEWAG, English Electric, FAUR, Kolzam, Pafawag

Linie kolejowe: Linia kolejowa, Illinois Central Railroad, Kolej Śmierci,, Linia kolejowa nr 231, Linia kolejowa Munina - Hrebenne, Linia kolejowa nr 31, Linia kolejowa nr 4, Linia kolejowa nr 448, Linia kolejowa nr 52, Marecka Kolej Dojazdowa, Martwa Droga, Struga - Zegrze, Świętokrzyska Kolej Leśna

Rodzaje kolei: Kolej dojazdowa, Kolej drezynowa, Kolej górska, Kolej jednoszynowa, Kolej konna, Kolej leśna, Kolej normalnotorowa, Kolej przemysłowa, Kolej szynowa, Koleje wąskotorowe w Polsce

Kategorie pociągów: EuroCity, Kategorie pociągów PKP

Wskaźniki: W4 (kolej), W5 (kolej), W22 (kolej)

Pozostałe: Kategoria:Marecka Kolej Dojazdowa, Dymnica (technika), Dyrekcja Kolei Rzeszy we Wrocławiu, Dyżurny ruchu, Dyżurny ruchu dysponujący, Federacja Związków Zawodowych Pracowników PKP, Górka rozrządowa, Hamowanie rekuperacyjne, Hamulec elektrodynamiczny, Infrastruktura kolejowa, Inżektor (w parowozie), Kolejowy silnik spalinowy, Lokomotywa, Lokomotywa dwuczłonowa, Lokomotywa powietrzna, Lokomotywa trakcyjna, Lokomotywa wieloczłonowa, Masa służbowa, Miłośnicy kolei, Moc ciągła, Moc godzinna, Nastawnia (kolejnictwo), Nastawnia dysponująca, Oś dowiązana, Oś napędowa, Oś silnikowa, Oś toczna, Oś wiązana, Oś ślepa, Odbierak prądu, Podkład (kolej), Posterunek osłonny, Posterunek pomocniczy, SUW2000, Trakcja, Trakcja ukrotniona, Wiadukt kolejowy w przełomie Łyny w Olsztynie

Zobacz też: Zalążki artykułów - kolej, Marecka Kolej Dojazdowa

Do zrobienia edytuj

Parowozy: Bn2t, CK9, OKl2, P-1 (parowóz), Pn12, TKb1, TKh29, TKh100, TKi3b, TKp2011, TKr55, TKt1, TKt2, TKt3, TKt55, TKw1, TKw2, Tp2, Tp3,‎ Tr20,‎ Tr201, Tr202, Tw1, Tw12, Tw53, X-A

Wagony silnikowe: SN51, SN60, SR51, SR52, SR53

Elektryczne zespoły trakcyjne: EN81 (kolej Wąbrzeźno)

Linie Kolejowe: Wieliszew - Zegrze

Pozostałe: Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa, High Speed Train 125, Kasjer towarowy, Kategorie pociągów SNCF, Kolejowa Milicja Obywatelska, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, Lista lokomotyw parowych PKP, Lista wagonów PKP, Lokomotywa akumulatorowa, Parowóz Fairliego, Parowóz Garratta, Parowóz Malleta, Parowóz Meyera, Parowóz przegubowy, Parowóz wąskotorowy, Posterunek odstępowy, Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury, Rewident wagonowy, Operator wagonowy, Straż Kolejowa, Średzka Kolej Dojazdowa, Wywrotnica mostowo-suwnicowa, Zasobnik pary, ZNTK Wrocław,

Kategorie edytuj

Kolejnictwo

• Bezpieczeństwo ruchu kolejowego: Sygnalizacja kolejowa
• Historia kolei: Lokomotywy parowe
• Infrastruktura kolejowa: Dworce i stacje kolejowe, Linie kolejowe, Maszyny drogowe, Mosty i wiadukty kolejowe, Posterunki na PKP, Sygnalizacja kolejowa, Szybkie koleje, Tunele kolejowe, Zarządcy infrastruktury kolejowej
• Katastrofy kolejowe: Katastrofy kolejowe w Polsce
• Kategorie pociągów
• Koleje linowe w Polsce
• Kolej w Czechach
• Koleje wąskotorowe
• Linie kolejowe na Śląsku
• Linie kolejowe w Polsce
• Ludzie związani z kolejnictwem
• Modelarstwo kolejowe
• Organizacje kolejowe
• Organizacje miłośników kolei
• Pociągi: Pociągi PKP
• Pojazdy szynowe: Hamulce w pojazdach szynowych, Tabor kolejowy, Tramwaje
• Pracownicy kolei
• Przedsiębiorstwa kolejowe: Przedsiębiorstwa kolejowe we Francji, Przewoźnicy kolejowi, Zarządcy infrastruktury kolejowej
• Skanseny kolejowe w Polsce
• Symulatory pociągów
• Tabor kolejowy: Drezyny, Lokomotywy, Maszyny drogowe, Pociągi pancerne, Producenci taboru kolejowego, Sprzęgi, Szybkie koleje, Szynobusy, Wagony, Zespoły trakcyjne

Czy wiesz, że... edytuj

...najcięższym parowozem zbudowanym w Polsce jest Ty51?

...EM10 to jedyny typ polskiej elektrycznej lokomotywy manewrowej?

...parowóz Pm36 zdobył złoty medal na Wystawie Techniki i Sztuki w Paryżu w 1937 roku?

...najsilniejszymi lokomotywami spalinowymi eksploatowanymi kiedykolwiek na PKP były dwa prototypowe egzemplarze SP47?

...Marecka Kolej Dojazdowa zwana też MKD lub Radzymińska Kolej Dojazdowa kursowała w latach 1896-1974?

...pierwszą koleją, która od początku swego istnienia używała transporterów do przewozów wagonów normalnotorowych, była Wrocławska Kolej Dojazdowa (1898-1991)?

Parowóz edytuj

Parowóz (lokomotywa parowa) to lokomotywa napędzana maszyną parową lub turbiną parową. Para pochodzi z kotła opalanego węglem, rzadziej ropą, a w parowozach bezogniowych z zasobnika pary.

Pierwszy parowóz zbudował Richard Trevithick w 1804. Za wynalazcę współczesnego parowozu uważa się George Stephensona. Jego parowóz Rakieta (Rocket) z 1829 stał się pierwowzorem wszystkich dalszych konstrukcji.

Spalinowóz edytuj

Spalinowóz czyli lokomotywa spalinowa, jest to lokomotywa napędzana silnikiem spalinowym, zazwyczaj czterosuwowym (czasem dwusuwowym np. ST44) silnikiem Diesla.

Najbardziej rozpowszechnione są lokomotywy o przekładni elektrycznej – silnik spalinowy napędza prądnicę, a osie napędowe są poruszane za pomocą silników elektrycznych. Prędkość jazdy lokomotywy spalinowej reguluje się poprzez zmiany wzbudzenia prądnicy za pomocą nastawnika elektrycznego, zmieniającego opór elektryczny w obwodzie wzbudzenia.

Elektrowóz edytuj

Elektrowóz, lokomotywa elektryczna – pojazd szynowy zasilany energią elektryczną z zewnętrznego źródła (w odróżnieniu od lokomotywy akumulatorowej), wyposażony w silnik lub silniki elektryczne.

Zasilanie odbywa się zazwyczaj za pośrednictwem przewodu jezdnego zawieszonego nad torem, odbieraka prądu (pantografu) i szyn jezdnych stanowiących przewód powrotny. Istnieją systemy zasilania z trzeciej szyny, bez sieci (np. metro, koleje brytyjskie).

Elektrowóz posiada kilka systemów zabezpieczeń instalacji elektrycznej, np.: wyłącznik szybki, wyłącznik nadmiarowy, wyłącznik zanikowo-napięciowy.

Lokomotywy elektryczne osiągają największe moce spośród wszystkich typów (parowóz, spalinowóz), w Polsce do ponad 4 MW (ET42).

Rodzaje kolei edytuj

Według rodzaju toru

• konwencjonalna
  • wg szerokości toru: wąskotorowa, normalnotorowa, szerokotorowa
  • zębata
  • linowo-terenowa
• niekonwencjonalna
  • z taborem ogumionym
  • magnetyczna
  • jednoszynowa
• linowa

Według ogólnej charakterystyki trasy i taboru

• "ciężka"
• "lekka"

Według funkcji

• sieci krajowej (główna)
• międzyregionalna (dalekobieżna)
• regionalna
• lokalna
• podmiejska (aglomeracyjna)
• dojazdowa
• Szybka Kolej Miejska (SKM)
• metro
• tramwaj
• towarowa
• przemysłowa

Według napędu (trakcji)

• konna
• grawitacyjna
• atmosferyczna
• parowa
• niezelektryfikowana (spalinowa)
• elektryczna
• linowa

Według własności

• państwowa
• gminna
• powiatowa
• prywatna
• "trzeciego sektora"

Inne

• użytku publicznego
• mała kolej automatyczna (MAK)
• wysokich prędkości
• zabytkowa
• koleje rozrywkowe:
  • miniaturowa
  • drezynowa
  • kolejka górska
• spągowa

Zobacz też artykuł Rodzaje kolei