Komunistyczna Partia Niemiec
Z Wikipedii
Komunistyczna Partia Niemiec, KPD (niem. Kommunistische Partei Deutschlands) - niemiecka partia komunistyczna.
Spis treści |
[edytuj] Powstanie i wczesna działalność
KPD powstała w grudniu 1918 roku w Berlinie, z przekształcenia Związku Spartakusa, wywodzącego się z mniejszościowych frakcji Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), oraz Internationale Kommunisten Deutschlands (IKD). Obie frakcje były przeciwne popieranej przez SPD wojennej polityce rządu. Do grona założycieli partii należeli czołowi działacze Związku Spartakusa: Karl Liebknecht, Róża Luksemburg, Franz Mehring i Wilhelm Pieck. Do nowego ugrupowania dołączyli także m.in.: Leo Jogiches, Clara Zetkin, Paul Levi, Paul Frolich, Willi Münzenberg oraz Ernst Meyer. W 1919 roku KPD stała się sekcją Międzynarodówki Komunistycznej.
[edytuj] Działalność w Republice Weimarskiej
KPD odegrała znaczącą rolę w okresie rozruchów rewolucyjnych w latach 1919–1923. Jej bojówki 12 stycznia 1919 roku w Berlinie, wystąpiły zbrojnie przeciwko rządowi Friedricha Eberta. Zostały one rozbite przez żołnierzy korpusów ochotniczych, a ich przywódcy: Liebknecht i Luksemburg - zamordowani. W Monachium komuniści wraz z radykalnymi socjalistami proklamowali 13 kwietnia tego samego roku powstanie Bawarskiej Republiki Rad. W marcu 1920 roku partia przyczyniła się do upadku puczu Kappa-Lüttwitza. Pierwszy rozłam w KPD miał miejsce w kwietniu 1920. Z szeregów partii wystąpiła wówczas część działaczy pochodzących z IKD, opowiadających się za "Komunizmem Rad" (Rate-Kommunismus), tworząc konkurencyjną Niemiecką Komunistyczną Partię Robotniczą (KAPD). W tym samym roku do KPD przyłączyła się lewicowa frakcja Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (USPD). W 1923 roku komuniści zorganizowali zbrojne powstanie w Hamburgu. W latach 1921–1924 działalność rozpoczęły współtworzone przez partię masowe organizacje paramilitarne, m.in. 18 lipca 1924 roku utworzono w Halle Związek Bojowy Czerwonego Frontu (Roter Frontkämpferbund, RFB) której podstawę organizacyjną tworzyły: KPD, Związek Młodzieży Komunistycznej i Komunistyczny Związek Kombatantów. W roku 1925 przewodniczącym Komitetu Centralnego partii został Ernst Thälmann.
Wraz z narastaniem skutków wielkiego kryzysu KPD umacniała wpływy w społeczeństwie - liczba członków wzrosła ze 150 tysięcy w roku 1924 do około 360 tysięcy w roku 1932. Próby stosowania w Niemczech politycznych i organizacyjnych wzorców stalinowskich, a zwłaszcza przyjęcie przez partię ocen Międzynarodówki Komunistycznej uznających socjaldemokrację za "socjalfaszyzm" ułatwiły narodowym socjalistom przejęcie władzy.
Zwycięstwo NSDAP w wyborach do Landtagów w maju 1932 roku spowodowało, że kierownictwo KPD coraz częściej zaczęło wzywać robotników do otwartej walki z nazistami. Komitet Centralny partii powołał Komitet Akcji Antyfaszystowskiej pod kierownictwem Ernsta Schnellera, którego programem było stworzenie szerokiego frontu opartego na KPD, SPD i związkach zawodowych oraz zwalczanie ruchu hitlerowskiego. Odbyły się liczne wiece, demonstracje, powołano lokalne Komitety Akcji Antyfaszystowskiej, doszło też do kolejnych potyczek pomiędzy bojówkami komunistycznymi a SA i SS.
W wyborach do parlamentu w listopadzie 1932 roku na KPD oddano ponad 16% głosów, dających 100 mandatów w Reichstagu. W wyborach prezydenckich w grudniu tego samego roku Thälmann zdobył 13.2% głosów (dla porównania Adolf Hitler zdobył 30.1% głosów).
[edytuj] Działalność w III Rzeszy
Wkrótce po objęciu przez Hitlera stanowiska kanclerza, KPD została zdelegalizowana, a wielu jej członków aresztowano i osadzono w obozach koncentracyjnych. Aby uzyskać pretekst do likwidacji partii, NSDAP oskarżyła komunistów o podpalenie gmachu Reichstagu. Rzekomych sprawców pożaru sądzono w procesie lipskim. Aresztowanie komunistycznych deputowanych, ułatwiło wprowadzenie ustawy "O ochronie narodu i państwa" (Zum Schutz von Volk und Staat), określanej jako Ermächtigungsgesetz ("ustawa o uprawnieniu"), co spowodowało faktyczne zawieszenie praw obywatelskich, jak i konstytucji Republiki Weimarskiej i umożliwiło Hitlerowi sprawowanie totalitarnej władzy.
W 1935 roku na przewodniczącego Komitetu Centralnego KPD wybrano Wilhelma Piecka. Działacze partii nie zdecydowali się na utworzenie niemieckiego rządu emigracyjnego i wyraźne potępienie imperialistycznych celów III Rzeszy. Po rozpoczęciu współpracy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich z Niemcami (Pakt Ribbentrop-Mołotow), Józef Stalin nie podjął starań o uwolnienie z obozów koncentracyjnych przywódców KPD. Podczas wojny niemiecko-sowieckiej z inicjatywy komunistów niemieckich powstał w 1943 roku w ZSRR Komitet Narodowy "Wolne Niemcy".
[edytuj] Działalność po wojnie
[edytuj] Niemcy wschodnie
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1946 roku KPD wraz z SPD utworzyły w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec Niemiecką Socjalistyczną Partię Jedności (SED). Po zjednoczeniu Niemiec SED przekształciła się w Partię Demokratycznego Socjalizmu (PDS), od 2005 roku działającą pod nazwą Partii Lewicowej (Die Linkspartei).
[edytuj] Niemcy zachodnie
W Republice Federalnej Niemiec KPD została zdelegalizowana w 1956 roku, poprzez wyrok Związkowego Trybunału Konstytucyjnego Niemiec. W 1968 roku z inicjatywy dawnych członków partii powstała, istniejąca do dziś, Niemiecka Partia Komunistyczna (DKP), posiadająca marginalne znaczenie polityczne.
