Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego
Z Wikipedii
Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego – konfederacja przywracająca Królestwo Polskie, której powstanie ogłoszono na sesji Sejmu nadzwyczajnego Księstwa Warszawskiego 28 czerwca 1812. Na początku sesji sejmowej minister skarbu księstwa Tadeusz Matuszewicz miał powiedzieć: Powstanie więc Polska, co mówię? Jest Polska, a raczej nigdy ona być nie przestała.
Plan jej powstania wysunął Napoleon Bonaparte jeszcze w maju tegoż roku, po konsultacjach z Tadeuszem Matuszewiczem. Realizując to porozumienie król Saksonii i książę warszawski Fryderyk August dekretem z dnia 26 maja zrzekł się wszystkich swych kompetencji na rzecz Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego. W założeniach przywrócenie Królestwa Polskiego miało wspomóc siły koalicjantów w czasie wojny z Rosją. Wielka Armia, wkraczając na ziemie zabrane, występowała tym samym jako wyzwolicielka Polaków.
Marszałkiem konfederacji został Adam Kazimierz Czartoryski, powołano organ wykonawczy - Radę Generalną Konfederacji (Generalność). Jej członkami zostali: bp Jan Klemens Gołaszewski, Kajetan Koźmian, Aleksander Linowski, Antoni Ostrowski, bp Karol Skórkowski, Fryderyk Skórzewski, Franciszek Wężyk i Stanisław Kostka Zamoyski. Sam akt jej zawiązania wpisano niezwłocznie do Metryki Koronnej.
Konfederacja przywracała w zasadzie ustrój I Rzeczypospolitej, przywracając też dawny herb Rzeczypospolitej-Orła i Pogoń oraz barwy biało-karmazynowe (używane jeszcze przez konfederatów barskich). Fala entuzjazmu ogarnęła wówczas cały kraj; pospiesznie zbierane sejmiki szlacheckie ogłaszały jednomyślnie akces do konfederacji.
11 lipca Napoleon przyjął w Wilnie deputację Rady Generalnej pod przewodnictwem Józefa Wybickiego, która bezskutecznie zabiegała u cesarza o przywrócenie Królestwa Polskiego. Po 14 lipca 1812 konfederacja przejęła formalnie kontrolę nad terytoriami litewsko-ruskimi wyzwolonymi przez armie napoleońskie. Władzę w jej imieniu sprawowała Komisja Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Wobec okupacji Polski przez wojska rosyjskie 30 kwietnia 1813 konfederacja zaprzestała działalności.
[edytuj] Bibliografia
- Diariusz Sejmowy z roku 1812, "Teki Archiwalne", t. 21, 1989, s. 146-152
- A. Rembowski, Konfederacja Generalna i pospolite ruszenie w roku 1812, "Biblioteka Warszawska", t. 1, 1896, z. 3, s. 478-514, t. 2, 1896, z. 1, s. 67-86
- Marian Kukiel Wojna 1812 roku, Kraków 1937