Kornel Filipowicz
Z Wikipedii
Kornel Filipowicz (ur. 27 października 1913 w Tarnopolu[1], zm. 28 lutego 1990 w Krakowie) - polski powieściopisarz, nowelista, scenarzysta, poeta. Autor 37 książek, znany głównie z krótkich form literackich, jeden z najwybitniejszych polskich prozaików XX wieku.
Dzieciństwo i młodość spędził w Cieszynie (1923-1932), gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej, a później gimnazjum. Należał do grupy młodych cieszyńskich literatów działających pod kierunkiem Juliana Przybosia.
Przed II wojną światową studiował biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim i współredagował miesięcznik Nasz Wyraz (1936-1939). Wtedy też debiutował opublikowanym w "Zaraniu Śląskim" opowiadaniem Zapalniczka i wierszem, który ukazał się w "Gazecie Artystów". Zainteresowanie sztuką współczesną, wpojone przez Przybosia, sprawiło iż obracał się w kręgach ówczesnej artystycznej awangardy (bliska znajomość z członkami Grupy Krakowskiej: Wicińskim, Sternem, Lewickim i in., kręgiem teatru Cricot założonego przez Józefa Jaremę), zajmował się również krytyką sztuki jako prasowy recenzent. Po wybuchu wojny brał udział w kampanii wrześniowej, po ucieczce z niewoli zaangażował się w działalność konspiracyjną. Po aresztowaniu był więźniem obozów koncentracyjnych Groß-Rosen i Oranienburga. Po wojnie zamieszkał w Krakowie. Był mężem wybitnej polskiej artystki, Marii Jaremy (1908 - 1958), z którą miał syna Aleksandra (ur. 1943).
W 1943 r. wydał konspiracyjnie w 10 egzemplarzach tomik wierszy Mijani, zilustrowany przez Marię Jaremę. W latach osiemdziesiątych publikował poza cenzurą m.in. w NaGłosie i Zapisie. Sygnatariusz "Memoriału 59". Członek i działacz ZLP do 1981 r., wiceprezes Oddziału Krakowskiego. Członek Towarzystwa Kursów Naukowych. Współzałożyciel miesięcznika Pismo. Współautor (wraz z T. Różewiczem) scenariuszy filmów Moje miejsce na ziemi (1960), Głos z tamtego świata (1962). Laureat nagród Ministra Kultury i Sztuki, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Pierwszy prezes krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
W swojej twórczości powracał do związków z ziemią cieszyńską m.in. w Profilach moich przyjaciół, Białym ptaku czy Ulicy Głębokiej. W pozostawionych przezeń materiałach zachowały się fragmenty Pana Tadeusza przełożone na gwarę cieszyńską[2].
Spis treści |
[edytuj] Twórczość
[edytuj] Poezja
- Mijani (1943)
[edytuj] Proza
- Krajobraz niewzruszony (1947)
- Nauka o ziemi ojczystej t.1-2 (1950-55)
- Profile moich przyjaciół (1954)
- Niepokój młodego serca t.1-2 (1955-58)
- Ciemność i światło (1959)
- Biały ptak (1960)
- Romans prowincjonalny (1960)
- Pamiętnik antybohatera (1961)
- Mój przyjaciel i ryby (1963)
- Ogród pana Nietschke (1965)
- Mężczyzna jak dziecko (1967)
- Śmierć mojego antagonisty (1972)
- Dzień wielkiej ryby (1978)
- Zabić jelenia (1978)
- Krajobraz, który przeżył śmierć (1986)
- Modlitwa za odjeżdżających (2004)
- Co jest w człowieku
- Dlaczego ojciec wącha miętę
- Gdy przychodzi silniejszy
- Ja ciebie nie kocham
- Ulica Gołębia
- Jeniec i dziewczyna
- Kot w mokrej trawie
- Księżyc nad Nidą
- Mamy Polskę
- Miejsce i chwila
- Opowiadania cieszyńskie
- Powiedz to słowo
- Wszystko, co mieć można
- Rozmowy na schodach
- Rozstanie i spotkanie: Opowiadania ostatnie
- Rzadki motyl
- Światło i dźwięk, czyli o niedoskonałości świata
- Modlitwa za odjeżdżających
- Cienie (2007)
[edytuj] Filmografia
- Trzy kobiety (1956) - scenariusz
- Miejsce na ziemi (1959) - scenariusz
- Głos z tamtego świata (1962) - scenariusz
- Piekło i niebo (1966) - scenariusz
- Szklana kula (1972) - scenariusz
- Egzekucja w ZOO (1975) - scenariusz
[edytuj] Bibliografia
- Golec Józef, Bojda Stefania, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, Cieszyn 1998, s. 66-67.
