Koszerność
Z Wikipedii
Koszerność, kaszrut (z hebr. כשרות, od כשר - dosł. właściwy) - pojęcie, odnoszące się do reguł obowiązujących w prawie żydowskim (halacha), określających rodzaje produktów dozwolonych do spożywania (pokarmy, napoje i leki) oraz warunki w jakich powinny być produkowane oraz spożywane.
Zasady koszerności wywodzą się z Tory (Pięcioksięgu Mojżeszowego), zostały uściślone w Torze ustnej (Miszna i Talmud). Są one ściśle przestrzegane przez ortodoksyjnych Żydów. Żydzi wyznający judaizm reformowany, konserwatywny i rekonstrukcjonistyczny odrzucają lub znacznie liberalizują przepisy halachy, w tym także dotyczące pokarmu. Nadzór nad przestrzeganiem koszerności w produkcji żywności jest zadaniem rabinów, którzy jednak często różnią się w interpretacjach, albo wydają rozbieżne orzeczenia dotyczące koszerności konkretnych produktów.
[edytuj] Zasady koszerności
Halacha rozróżnia pokarmy dozwolone (kaszer) i zakazane (teref, trefne, "nieczyste"). Dopuszczone do spożywania jest mięso zwierząt posiadających "rozszczepione kopyto" i przeżuwających, stworzeń wodnych posiadających płetwy i łuski, niektórych gatunków szarańczy, niektórych gatunków ptaków. Nie dotyczy to jednak krwi oraz niektórych części (np. nerw kulszowy), które są zakazane. Szczegółowo określone są zasady uboju zwierząt (szechita): zwierzęta muszą być zabijane w rytualny sposób przez wykwalifikowanego rzezaka; nie są dozwolone do spożywania zwierzęta padłe lub ze skazą. Dozwolone jest mleko i jaja pochodzące od zwierząt, których mięso jest koszerne, miód i inne produkty. Owoce powinny pochodzić z drzew mających co najmniej trzy lata.
Produkty mięsne nie mogą być spożywane razem z produktami mlecznymi - co wymusza stosowanie w kuchni prowadzonej według zasad kaszrutu dwóch kompletów garnków i innych sprzętów kuchennych oraz nakryć. Posiłki mleczne i mięsne powinna dzielić kilkugodzinna przerwa. Pokarmy, które można łączyć i z mięsem i z mlekiem są oznaczane jako parwe. Niektóre produkty, aby były koszerne, nie mogą być wytwarzane lub sprzedawane przez nie-Żydów, np. wino. Odrębną kategorią pokarmów i napojów są dopuszczone do spożywania w czasie świąt Pesach (kaszer le-Pesach); nie mogą one zawierać "chamecu". Wszystkie produkty i napoje powinny być produkowane pod nadzorem rabinatu, który sprawdza przestrzeganie tych reguł i wydaje stosowne certyfikaty.
[edytuj] Zobacz też
- koszerne
- halacha
- szaatnez
- nida (judaizm)
- rok szabatowy
- halal
