Krzyżacy (powieść)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy powieści Henryka Sienkiewicza. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

kopia rękopisu pierwszej strony powieści

Krzyżacy – tytuł powieści historycznej Henryka Sienkiewicza, drukowanej w czasopiśmie Tygodnik Ilustrowany w latach 1897-1900, a wydanej w postaci książkowej w roku 1900. Akcja utworu toczy się najprawdopodobniej w latach 1399 (rok śmierci Królowej Jadwigi) - 1410 (bitwa pod Grunwaldem).

W okresie publikacji powieść była protestem przeciwko germanizacji prowadzonej przez władze zaboru pruskiego. Sienkiewicz pisał Krzyżaków ku pokrzepieniu serc Polaków. Chciał, aby jego książka ukazywała Polskę w okresie świetności jej oręża.

Tłem historycznym Krzyżaków Sienkiewicza jest fragment historii Polski, przedstawiający konflikt jagiellońskiej Polski z zakonem krzyżackim. Przy pisaniu powieści autor korzystał z Kroniki Janka z Czarnkowa, Historii Jana Długosza, dzieł takich historyków jak Smolka i Szajnoch, niemieckich i francuskich opracowań historycznych, map, odpisów ksiąg itd.

Na tle znaczących wydarzeń historycznych autor opisuje dzieje barwnych i wyrazistych postaci. Bohaterami powieści są: Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia, a także polski rycerz Maćko i jego bratanek Zbyszko z Bogdańca. Tragiczna miłość Zbyszka i Danusi stanowi wątek melodramatyczny, a walka ze zdradzieckimi Krzyżakami miała podnosić ducha Polaków pod zaborami.

Kulminacją powieści jest zwycięska bitwa pod Grunwaldem, przedstawiona jako tryumf oręża polsko-litewskiego. Przebieg bitwy Sienkiewicz odtworzył według Jana Długosza i pod wpływem obrazu Jana Matejki.

Książkowe wydanie powieści w roku 1900 uwieńczyło jubileusz dwudziestopięciolecia pracy pisarza.

Krzyżacy ze względu na antyniemiecką wymowę byli pierwszą książką wydaną w Polsce po zakończeniu II wojny światowej; powieść została wydana w sierpniu 1945 roku^[1].

W roku 1960, w 550 rocznicę bitwy pod Grunwaldem, powstał polski film w reżyserii Aleksandra Forda, pt. Krzyżacy oparty na powieści Sienkiewicza.

Książka została przetłumaczona na 25 języków.

Uwaga! W dalszej części artykułu znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.

[edytuj] Wydarzenia

Pojawienie się w gospodzie w Tyńcu Maćka i Zbyszka wracających z wyprawy wojennej.
Przybycie do gospody księżnej Anny Mazowieckiej z orszakiem dworskim.
Ślubowanie Zbyszka.
Próba zaatakowania posła krzyżackiego przez Zbyszka.
Uwięzienie Zbyszka.
Próba ocalenia Zbyszka przez Maćka, księżnę Annę i znanych rycerzy.
Śmierć królowej.
Ocalenie Zbyszka przez Danusię.
Spotkanie Zbyszka z Jurandem.
Choroba Maćka, podróż do Bogdańca.
Nieodwzajemniona miłość Jagienki do Zbyszka.
Polowanie na niedźwiedzia.
Wyjazd Zbyszka na Mazowsze do Danusi.
Polowanie, wypadek Zbyszka pod Przasnyszem.
Przekazanie Danusi wiadomości o chorobie ojca.
Pasowanie Zbyszka na rycerza i jego potajemny ślub z Danusią.
Odkrycie podstępu Krzyżaków.
Upokorzenie Juranda w Szczytnie.
Gniew Juranda, straszliwa walka z Krzyżakami.
Pojedynek Zbyszka z Rotgierem.
Poszukiwanie Danusi przez Zbyszka.
Okrutna zemsta Zygfryda na Jurandzie za śmierć Rotgiera.
Podróż Maćka i Jagienki w poszukiwaniu Zbyszka i Danusi.
Znalezienie okaleczonego Juranda przez Jagienkę i jej towarzyszy podróży.
Opieka Jagienki nad okaleczonym Jurandem.
Walka Zbyszka z Krzyżakami na Żmudzi.
Odbicie Danusi więzionej przez Zygfryda.
Przebaczenie Zygfrydowi przez Juranda.
Samobójstwo Zygfryda poprzez powieszenie się na drzewie.
Śmierć Danusi w drodze do Spychowa.
Spotkanie Zbyszka i Jagienki u księżnej mazowieckiej.
Wyjazd Zbyszka z poselstwem polskim do Malborka.
Śmierć Juranda.
Powrót Maćka i Jagienki do Spychowa.
Udział Zbyszka w walkach na Żmudzi z zakonem krzyżackim.
Wypełnienie ślubowania złożonego Danusi.
Powrót Zbyszka do Bogdańca.
Ślub Zbyszka i Jagienki.
Narodzenie czwórki dzieci Jagienki i Zbyszka
Zmiana we władzach zakonu krzyżackiego - wielkim mistrzem Ulrich von Jungingen.
Przygotowanie do wojny.
Bitwa pod Grunwaldem.
Pojedynek Maćka z Lichtensteinem.
Powrót Zbyszka i Maćka do Bogdańca