Lech Wałęsa

Z Wikipedii

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Lech Wałęsa
ur. 29 września 1943 w Popowie
Poprzednik	Wojciech Jaruzelski (w kraju) Ryszard Kaczorowski (na uchodźstwie)
Okres urzędowania	od 22 grudnia 1990 do 22 grudnia 1995
Następca	Aleksander Kwaśniewski
Pierwsza Dama	Danuta Wałęsa
Szef Kancelarii Prezydenta	pierwszy Jarosław Kaczyński ostatni Stanisław Iwanicki
Szef Gabinetu Prezydenta	Mieczysław Wachowski

Lech Wałęsa (ur. 29 września 1943 w Popowie) – polski działacz związkowy, polityk, z zawodu elektryk, lider Solidarności, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983 i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995. Człowiek roku 1981 według magazynu Time.

Działalność opozycyjna w PRL

Od grudnia 1965 do 1967 pracował w Zakładach ZREMB-u. W latach 1967-1976 był pracownikiem, jako elektryk okrętowy, Stoczni Gdańskiej im. Lenina. W 1970 był członkiem Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Po zakończeniu strajku aresztowany i skazany na rok więzienia. W 1971 powrócił do pracy w Stoczni, został czasowo członkiem egzekutywy legalnego związku zawodowego, ale kilka miesięcy później został usunięty z tego stanowiska za "pieniactwo". W 1976 został wyrzucony z pracy z "wilczym biletem" za próbę zorganizowania obchodów rocznicy śmierci zabitych w 1970 roku robotników Stoczni. Dwa lata później włączył się do działalności Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Powrócił do pracy w 1980.

Porozumienia sierpniowe i NSZZ Solidarność

W sierpniu 1980 był jednym z organizatorów i przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej. Po uzyskaniu ustępstw ekonomicznych rozwiązał strajk, a po zawróceniu rozchodzących się Stoczniowców przez Alinę Pieńkowską (i innych) i postawieniu postulatów politycznych kontynuował strajk stając na czele Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego utworzonego z przybywających do Stoczni delegacji strajkujących zakładów z całej Polski, który po podpisaniu porozumienia z delegacją rządową pod przewodnictwem Mieczysława Jagielskiego przekształcił się w Tymczasowy Komitet Koordynacyjny NSZZ "Solidarność", a ta po rejestracji związku w sądzie przekształciła się w Krajową Komisję Wykonawczą. 17 września 1980 został wybrany przewodniczącym Krajowej Komisji Porozumiewawczej. W kwietniu 1981 na zjeździe delegatów NSZZ Solidarność został wybrany formalnie przewodniczącym Solidarności oraz Krajowej Komisji Porozumiewawczej (1980-1981), której zadaniem było utrzymywanie negocjacji z rządem.

Internowanie i inwigilacja

W grudniu 1981 był internowany w Chylicach, Otwocku i Arłamowie, został zwolniony w listopadzie 1982. Rok później wrócił do pracy w Stoczni Gdańskiej na stanowisko elektryka, które formalnie zajmował do 1990 roku.

W latach 1983-1987 oficjalnie był tylko "prywatną osobą", jednak faktycznie odgrywał rolę trzymanego pod stałym dozorem milicyjnym nieformalnego lidera opozycji. W 1987 założył półlegalną Krajową Komisję Wykonawczą NSZZ "Solidarność", która dążyła oficjalnie do legalizacji związku. Istniała ona trzy lata.

W 1988 był współorganizatorem strajku w Stoczni Gdańskiej, zakończonego ugodą z rządem i rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. Był współtwórcą porozumień Okrągłego Stołu czyli nieformalnym przywódca tzw. społecznej części uczestników tych rozmów i oficjalnie jej główny koordynatorem. Był też współzałożycielem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ Solidarność

Nagroda Nobla

W 1983 jako lider podziemnej Solidarności otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Odebrała ją jego żona Danuta Wałęsa 10 grudnia 1983 roku w Oslo. Władze PRL odmówiły wydania Wałęsie paszportu.

Lech Wałęsa jest jedynym Polakiem wyróżnionym Pokojową Nagrodą Nobla.

Okrągły stół

Wałęsa 31 sierpnia 1988 podczas spotkania z gen. Kiszczakiem osiągnął porozumienie w sprawie rozpoczęcia obrad rządu z opozycją w zamian za wygaszenie zorganizowanej przez „Solidarność” fali strajków.

Rozmowy okrągłego stołu rozpoczęły się 6 lutego 1989, a zakończyły 5 kwietnia. W ich wyniku możliwa była zmiana Konstytucji PRL i wybory parlamentarne w czerwcu 1989.

Komitet Obywatelski zdobył w wyborach w 1989 roku 99 ze 100 mandatów w Senacie i wszystkie z 35% pochodzących z wolnego wyboru miejsc w Sejmie. W sierpniu 1989 zorganizował spotkanie z przewodniczącymi ZSL i SD, zawiązując w Sejmie koalicję, która utworzyła następnie pierwszy powojenny niekomunistyczny rząd z Tadeuszem Mazowieckim jako premierem.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Prezydent RP od 22 grudnia 1990 do 22 grudnia 1995.

Wybory prezydenckie 1990

Wybrany na Prezydenta RP w wyborach powszechnych przeprowadzonych w dwóch turach w listopadzie i grudniu 1990.

Polityka zagraniczna

• w roku 1991 jako pierwszy w historii prezydent Polski złożył wizytę w Izraelu
• w roku 1991 jako nowo wybrany prezydent III Rzeczypospolitej odwiedził Stany Zjednoczone i spotkał się z działaczami oraz przywódcami Kongresu Polonii Amerykańskiej w Waszyngtonie, Chicago i wielu innych centrach licznej ludności polskiej
• w marcu 1992, w czasie wizyty w Niemczech wysunął koncepcje NATO-bis i EWG-bis, będące alternatywą dla NATO i EWG dla państw Europy Środkowej

Polityka krajowa

• w roku 1992 przyczynił się do obalenia rządu Jana Olszewskiego po opublikowaniu tzw. listy Macierewicza.
• w roku 1993 był inicjatorem założenia Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform
• w maju 1993 rozwiązał Sejm i Senat wskutek uchwalenia wotum nieufności dla rządu Suchockiej

Wybory prezydenckie 1995

• 19 listopada 1995 – przegrał w drugiej turze wybory prezydenckie z Aleksandrem Kwaśniewskim.

Działalność po prezydenturze

W kraju

• w roku 1995 założył pozarządową organizację Fundacja "Instytut Lecha Wałęsy"
• w latach 1996-97 próbował organizować własną partię polityczną, jednak ostatecznie poparł kampanię wyborczą AWS, która skończyła się w 1997 roku wygraną tego ugrupowania w wyborach parlamentarnych. Jego zasługa w tym sukcesie jest jednak minimalna, a sam Wałęsa po roku odwrócił się od AWS i zaczął ją krytykować.
• w roku 2000 ponownie przegrał wybory prezydenckie, otrzymując tym razem zupełnie śladowe poparcie (1,01%), po którym ogłosił ostateczne odejście na polityczną emeryturę.
• 2004 – otrzymał Dyplom Specjalny MSZ za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie.
• w lutym 2005 roku napisał list otwarty na temat kontrowersyjnej rozgłośni katolickiej Radia Maryja – oskarżył ją mocnymi słowami o spiskowe teorie na temat III RP, antysemityzm i ksenofobię. Bodźcem do tego działania stało się oskarżenie Wałęsy na antenie Radia Maryja o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa pod pseudonimem "Bolek". Spotkał go za to agresywny atak ze strony środowisk prawicy. Wałęsa publicznie ogłosił poparcie dla powstającej Partii Demokratycznej i niemal równolegle poparł kandydaturę Donalda Tuska z Platformy Obywatelskiej na prezydenta RP.
• 16 listopada 2005 roku uzyskał decyzją Instytutu Pamięci Narodowej status pokrzywdzonego przez służby bezpieczeństwa PRL i zapowiedział walkę na drodze sądowej z osobami oskarżającymi go o działalność agenturalną.
• 22 sierpnia 2006 Lech Wałęsa wystąpił z Solidarności, gdyż uznał że związek za bardzo zaangażował się w poparcie PiS i braci Kaczyńskich. Decyzję rozważał już w roku 2005, kiedy polecił opłacenie składek członkowskich tylko do końca roku.
• 11 czerwca 2007 Sąd Okręgowy w Gdańsku orzekł, iż Lech Wałęsa naruszył dobra osobiste Krzysztofa Wyszkowskiego nazywając go między innymi "małpą z brzytwą", "wariatem", "chorym debilem".
• 19 czerwca 2007 na swojej stronie internetowej napisał komentarz w którym nazwał obecnego Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego "s...synem", zaś w programie publicystycznym Kropka nad i na antenie telewizji TVN 24 podtrzymał to zdanie^[1].

Na arenie międzynarodowej

• w lutym 2002 – podczas uroczystego otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2002 reprezentował Europę, niosąc flagę olimpijską u boku sławnych przedstawicieli pozostałych kontynentów.
• w czerwcu 2004 jako pełnomocnik Prezydenta RP Kwaśniewskiego reprezentował władze polskie na pogrzebie byłego prezydenta USA Ronalda Reagana
• pod koniec 2004 – poparł publicznie Pomarańczową Rewolucję na Ukrainie – jego widok na wiecu na kijowskim Majdanie wywołał euforię tłumów. Próbował mediować pomiędzy skłóconymi stronami – obozem Wiktora Juszczenki i Wiktora Janukowycza, lecz obóz Janukowycza odrzucił jego próby mediacji na samym starcie.

Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski podczas obchodów 25-lecia NSZZ Solidarność.

• w kwietniu 2005 na zaproszenie Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego wziął udział w delegacji władz polskich na pogrzebie papieża Jana Pawła II

Kontrowersje

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: usunąć nieencyklopedyczną sekcję zatytułowaną "kontrowersje", treść umieścić chronologicznie w pozostałych częściach hasła. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Ułaskawienie "Słowika"

W 1993 ułaskawił przestępcę Andrzeja Zielińskiego ps. "Słowik", późniejszego szefa mafii pruszkowskiej – pojawiły się doniesienia prasowe^[2], że dokonał tego w wyniku nacisku Mieczysława Wachowskiego, któremu "Słowik" miał wręczyć łapówkę w wysokości 150 tys. dolarów.^[3]

Oskarżenia o współpracę z SB

Prezydent Wałęsa był wielokrotnie oskarżany (m.in. przez część dawnych współpracowników z Solidarności) o współpracę z SB jako tajny współpracownik o pseudonimie "Bolek". Oskarżenia te pojawiły się również m.in. w tygodniku Najwyższy Czas! oraz w filmach dokumentalnych tj. Nocna zmiana (1994) oraz Plusy dodatnie, plusy ujemne (2005-2006).

11 sierpnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Lustracyjny orzekł, że oświadczenie lustracyjne złożone przez kandydata na Prezydenta RP Lecha Wałęsę jest zgodne z prawdą^[4] w rozumieniu ustawy lustracyjnej z 11 kwietnia 1997 r.^[5]

16 listopada 2005r. Lech Wałęsa otrzymał zaświadczenie nr 1763/05^[6], wystawione przez IPN, w którym stwierdzono, iż przysługuje mu status osoby pokrzywdzonej w rozumieniu art. 6 Ustawy o IPN z 18 grudnia 1998 r.^[7]. IPN przyznał Wałęsie status pokrzywdzonego w drodze tajnego głosowania, w stosunku głosów 4:3 ^[8]

Ordery i odznaczenia

Polskie

Lech Wałęsa z tytułu swego wyboru na urząd Prezydenta RP stał się:

• Kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczył jego Kapitule,
• Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczył jego Kapitule.

Zagraniczne

Herb przydzielony Wałęsie przez Urząd Heraldyczny Królestwa Szwecji z okazji nadania Królewskiego Orderu Serafinów. Według intencji projektanta – Adama Heymowskiego – nawiązuje do polskich barw narodowych i do herbu Gdańska. Jeden z krzyży zastąpiony został lilią, symbolizującą Matkę Boską Częstochowską

• Królewski Order Serafinów (1993) – Szwecja
• Wielki Krzyż Orderu Łaźni (1991) – Wielka Brytania
• Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (1991) – Francja
• Wielki Krzyż Orderu Ziemi Maryjnej (2006) – Estonia
• Order Białego Lwa – (1999) – Czechy
• Order Słonia – Dania
• Wielki Order Zasług (1991) – Włochy
• Wielki Krzyż :Order Białej Róży (1993) – Finlandia
• Order Lwa Niderlandów – Holandia
• Order I Klasy Francisco de Miranda (1989)
• Order Piusa XII – Watykan
• Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
• Order Zasług Republiki Chile
• Narodowy Order Krzyża Południa – Brazylia
• Medal Niepodległości Republiki Turcji
• Wojskowy Order Św. Jakuba z Mieczami – Portugalia
• Order Henryka Portugalskiego – Portugalia
• Order św. Olafa – Norwegia
• Medal Republiki Urugwaju
• Wielki Krzyż Orderu Zasług Republiki Węgierskiej (1994)
• Medal Wolności National Endowment for Democracy, Waszyngton, (1999) – USA

Wyróżnienia

Od opuszczenia fotela prezydenckiego w 1995 roku do czerwca 2004 roku otrzymał 15 doktoratów honorowych.

Jako pierwszy Polak zdobył w 1981 roku tytuł Człowieka Roku magazynu Time. W 1995 roku otrzymał tytuł Człowiek Roku tygodnika Wprost. Jest laureatem statuetki Nagrody Humanitarnej VICTORIA, którą odebrał w świdnickiej katedrze, a także Nagrody Kisiela 2005 oraz nagrody Galileo 2000 w (2007).^[9]

17 lipca 1996 wyróżniony honorowym tytułem Przyjaciel Ludzi Bezdomnych, nadawanym przez twórcę Monaru – Marka Kotańskiego. Funkcjonuje również stowarzyszenie jego imienia – Stowarzyszenie imienia Lecha Wałęsy.

Z rąk Królowej Brytyjskiej Elżbiety II otrzymał godność Honorowego Członka Orderu Łaźni (Honorary Member of the Most Honourable Order of the Bath (obywatele brytyjscy otrzymują przy nadaniu tego orderu osobiste szlachectwo, ale nie odnosi się to do cudzoziemców), a w 1993 roku z okazji udekorowania szwedzkim odznaczeniem – Orderem Św. Serafina nadano mu herb mający zastosowanie wyłącznie do celów orderowych ^[10]

24 maja 2007 Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela. Dyplom z rąk prezydent stolicy Hanny Gronkiewicz-Waltz oraz przewodniczącej Rady Miasta Ewy Malinowskiej-Grupińskiej odebrał 31 lipca 2007, w przeddzień rocznicy wybuchu powstania warszawskiego.

W 2007 został dożywotnim członkiem FOSE – Przyjaciele Skautingu w Europie. Oficjalnego przyjęcia do FOSE dokonał Jørgen Rasmussen, prezes Europejskiej Fundacji Skautowej^[11].

Życie prywatne

Syn Bolesława Wałęsy (1908-1945) i Feliksy z domu Kamińskiej (1916-1975). Z żoną Danutą (poślubioną w 1969 roku) ma ośmioro dzieci.

Jeden z synów, Jarosław Wałęsa, jest posłem Platformy Obywatelskiej na Sejm VI kadencji. Córka, Maria Wiktoria, była rzeczniczką biura prasowego ojca. W 2006 wzięła udział w IV serii programu TVN Taniec z gwiazdami, gdzie wraz z Pawłem Godkiem zajęła VII miejsce. Najstarszy syn, Bogdan, był funkcjonariuszem gdańskiej Delegatury UOP^[12]

Bot Lecha Wałęsy pod numerem Gadu-Gadu 1980, na Skype jako lwprezydent2006.

27 lutego 2008 w klinice Methodist DeBakey Heart and Vascular Center w Houston, Wałęsa został poddany zabiegowi podczas którego wszczepiono mu podwójnokomorowy rozrusznik-defibrylator oraz stent . ^[13]

Przypisy

Zobacz też

Dodatkowe informacje w siostrzanych projektach:

Teksty źródłowe w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Grafiki i media na Wikimedia Commons

Zobacz wiadomości w serwisie Wikinews:

• Lech Wałęsa wystartuje w wyborach prezydenckich
• Wałęsa: Opuszczę "Solidarność"

• Skład Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy
• Ronald Reagan
• Adam Hodysz
• Wybory prezydenckie w Polsce 1990
• Wybory prezydenckie w Polsce 1995
• Wybory prezydenckie w Polsce 2000
• film dokumentalny Nocna zmiana, reż. J. Kurski, P. Semka (1994)
• film dokumentalny Plusy dodatnie, plusy ujemne, reż G. Braun (2005-2006)

Linki zewnętrzne

• Fundacja "Instytut Lecha Wałęsy"
• Lech Wałęsa w encyklopedii Britannica (en)
• Materiały Instytutu Pamięci Narodowej udostępnione przez Lecha Wałęsę dot. jego osoby
• List otwarty do środowiska Radia Maryja Ojciec Rydzyk i całe to środowisko zostało dobrane chyba przez szatana, by zniszczyć Wiarę i Polskę! (gazeta.pl)
• Lech Wałęsa w Mojej Generacji

p • d • e

Prezydenci Polski

II Rzeczpospolita (1918-1939)	Józef Piłsudski • Gabriel Narutowicz • Maciej Rataj (p.o.) • Stanisław Wojciechowski • Maciej Rataj (p.o.) • Ignacy Mościcki
Polska na Uchodźstwie (1939-1990, szerokie uznanie międzynarodowe do 1945)	Władysław Raczkiewicz • August Zaleski • Rada Trzech • Stanisław Ostrowski • Edward Raczyński • Kazimierz Sabbat • Ryszard Kaczorowski
Polska Ludowa (1947-1952)	Bolesław Bierut
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1989)	Wojciech Jaruzelski
III Rzeczpospolita (od 1989)	Wojciech Jaruzelski • Lech Wałęsa • Aleksander Kwaśniewski • Lech Kaczyński

 

p • d • e

Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla

1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus • 2007: MZdsZK, Gore

 

p • d • e

Honorowi obywatele Radomia

Antoni Czortek • Ignacy Daszyński • Mirosław Hermaszewski • Jan Paweł II • Maria Fołtyn • Piotr Klimuk • Leszek Kołakowski • Bolesław Limanowski • Edward Materski • Michaił Orłow • Kazimierz Paździor • Józef Piłsudski • Edward Rydz-Śmigły • Włodzimierz Sedlak • Tadeusz Sołtyk • Andrzej Wajda • Lech Wałęsa

 

p • d • e

Honorowi Obywatele Wrocławia

Arthur Johnson Hobrecht (1872) • Heinrich Robert Göppert (1875) • Ernst W. Wachler (1875) • Max von Forckenbeck (1878) • Carl Friedrich Eduard Bartsch (1878) • Wilhelm von Tümpling (1880) • Adolph Menzel (1885) • Helmut Karl Bernhard von Moltke (1890) • Gustav Dickhuth (1892) • Otto Theodor von Seydewitz (1894) • Ferdinand Julius Cohn (1897) • Wilhelm Salomon Freud (1901) • Maximilian von Ysselstein (1902) • Herman Fürst von Hatzfeld-Trachenberg (1903) • Otto Muehl (1907) • Robert von Zedlitz-Trützschler (1909) • Georg Bender (1912) • Georg von Kopp (1912) • W. Książe Raciborski (1913) • Remus von Woyrsch (1919) • Gerhart Hauptmann (1922) • Alfred von Scholz (1924) • Paul von Hindenburg (1927) • Adolf Hitler (1933) • Helmuth Brückner (1933) • Hermann Göring (1935) • Friedrich Hofmann (1936) • Wilhelm Frick (1937) • Josef Wagner (1938) • Joseph Goebbels (1938) • Władysław Gomułka (1946) • Stanisław Piaskowski (1946) • Stanisław Popławski (1947) • Konstanty Rokossowski (1949) • Ryszard Malinowski (1963) • Mirosław Hermaszewski (1978) • Romesh Chandra (1979) • Alfred Jahn (1993) • Tadeusz Różewicz (1994) • Henryk Tomaszewski (1995) • Henryk Gulbinowicz (1996) • Jan Paweł II (1997) • Jerzy Grotowski (1998) • Wojciech Dzieduszycki (1999) • Jan Nowak-Jeziorański (2000) • Vaclav Havel (2001) • Norman Davies (2002) • Andrzej Wajda (2003) • Władysław Bartoszewski (2004) • Lech Wałęsa (2005) • Sylwester Chęciński (2006) • Kurt Masur (2007)