Lekarz

Z Wikipedii

Lekarz – osoba posiadająca właściwe kwalifikacje, potwierdzone wymaganymi dokumentami, do udzielania świadczeń zdrowotnych, w szczególności do: badania stanu zdrowia, rozpoznawania chorób i zapobiegania im, leczenia i rehabilitacji chorych, udzielania porad lekarskich, a także wydawania opinii i orzeczeń lekarskich, w zakresie swojej specjalizacji (art. 2 ustawy opublikowanej w Dz.U. 2005 nr 226 poz. 1943)^[1].

[edytuj] Kształcenie lekarzy w Polsce

W Polsce tytuł lekarza zdobywa się kończąc sześcioletnie, jednolite studia na wydziale lekarskim uczelni medycznej (wyjątek od Deklaracji Bolońskiej). Dyplom lekarza jest równorzędny z dyplomem magistra. Prawo wykonywania zawodu lekarza zdobywa się po odbyciu trzynastomiesięcznego stażu podyplomowego oraz zdaniu z wynikiem pozytywnym Lekarskiego Egzaminu Państwowego. Zasady wykonywania zawodu lekarza reguluje ustawa^[1] o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

[edytuj] Specjalności lekarskie

Znaczny rozwój nauk medycznych spowodował konieczność wprowadzenia specjalizacji podstawowych i szczegółowych. Tytuł lekarza specjalisty w danej specjalności medycznej uzyskuje się po odbyciu trwającego zwykle 5-6 lat szkolenia w trakcie pracy zawodowej. Szkolenie lekarza przed uzyskaniem tytułu specjalisty w szczegółowej specjalności (tj. możliwej do uzyskania dopiero po zakończeniu szkolenia w podstawowej specjalności) ze względu na procedury administracyjne oraz wymogi formalne trwa zwykle około 15-20 lat, licząc od momentu rozpoczęcia studiów.

Do roku 1999 r. obowiązywał dwustopniowy system specjalizacji. Po dwóch – trzech latach szkolenia lekarz otrzymywał tytuł "lekarza danej specjalności" np. lekarz chorób wewnętrznych – tzw. I stopień specjalizacji. Jeśli zdecydował się na kontynuowanie specjalizacji, mógł zdobyć tzw. specjalizację II stopnia i tytuł "lekarza specjalisty" danej specjalności – np. lekarz specjalista chorób wewnętrznych. Ordynatorem oddziału może zostać tylko lekarz specjalista (II stopnia) w danej specjalności.

Obecnie funkcjonuje jednostopniowy system specjalizacji – tj. możliwe jest jedynie uzyskanie tytułu specjalisty danej specjalności w trakcie jednolitego szkolenia trwającego zwykle 5-6 lat.

W chwili obecnej lekarze mogą specjalizować się w 40 specjalnościach podstawowych:

        Anestezjologia i intensywna terapia                     Medycyna transportu
        Audiologia i foniatria                                  Mikrobiologia lekarska
        Chirurgia dziecięca                                     Neonatologia
        Chirurgia klatki piersiowej                             Neurochirurgia
        Chirurgia ogólna                                        Neurologia
        Chirurgia plastyczna                                    Oftalmologia
        Chirurgia szczękowo-twarzowa                            Onkologia kliniczna
        Choroby wewnętrzne                                      Ortopedia i traumatologia narządu ruchu 
        Choroby zakaźne                                         Otorynolaryngologia
        Dermatologia i wenerologia                              Patomorfologia
        Diagnostyka laboratoryjna                               Pediatria
        Epidemiologia                                           Położnictwo i ginekologia
        Genetyka kliniczna                                      Psychiatria
        Kardiochirurgia                                         Psychiatria dzieci i młodzieży
        Kardiologia                                             Radiologia i diagnostyka obrazowa
        Medycyna nuklearna                                      Radioterapia onkologiczna
        Medycyna pracy                                          Rehabilitacja medyczna
        Medycyna ratunkowa                                      Transfuzjologia kliniczna
        Medycyna rodzinna                                       Urologia
        Medycyna sądowa                                         Zdrowie Publiczne

oraz 28 specjalnościach szczegółowych (po uzyskaniu jednej ze specjalizacji podstawowych):

        Alergologia                                             Immunologia kliniczna
        Angiologia                                              Kardiologia dziecięca
        Balneologia i medycyna fizykalna                        Medycyna paliatywna
        Chirurgia naczyniowa                                    Medycyna sportowa
        Chirurgia onkologiczna                                  Nefrologia
        Choroby płuc                                            Neurologia dziecięca
        Diabetologia                                            Neuropatologia
        Endokrynologia                                          Onkologia i hematologia dziecięca
        Farmakologia kliniczna                                  Otorynolaryngologia dziecięca
        Gastroenterologia                                       Reumatologia
        Geriatria                                               Seksuologia
        Ginekologia onkologiczna                                Toksykologia kliniczna
        Hematologia                                             Transplantologia kliniczna
        Hipertensjologia                                        Urologia dziecięca

Natomiast lekarze dentyści mogą specjalizować się w następujących specjalnościach:

        Chirurgia stomatologiczna                       Stomatologia dziecięca
        Chirurgia szczękowo-twarzowa                    Stomatologia zachowawcza z endodoncją
        Ortodoncja                                      Zdrowie Publiczne
        Periodontologia                                 Epidemiologia
        Protetyka stomatologiczna

Dwustopniowy system specjalizacji w Polsce wprowadzono po II wojnie światowej ze względu na ogromny niedobór kadry lekarskiej i konieczność skróconego szkolenia specjalistów oraz chęć jak najszybszego "poprawienia" danych statystycznych dotyczących liczby specjalistów (w statystykach podawano łączną liczbę specjalistów bez informacji o stopniu). W tym ostatnim aspekcie Polska wzorowała się na ZSRR, gdzie istniały nawet 3 stopnie specjalizacji. W systemie dwustopniowym przeważnie stosowano zasadę trzyletniej specjalizacji I stopnia i dwuletniej II stopnia.

Dość szybko system dwustopniowy uległ wynaturzeniom:

coraz mniejszy odsetek specjalistów I stopnia rozpoczynał specjalizację II stopnia (przeważnie byli to pasjonaci, szczególnie w mniej popularnych specjalnościach – np. medycyna sądowa, mikrobiologia, patomorfologia. W pozostałych specjalnościach II stopień zaczynali przede wszystkim ci, którzy mieli szansę na ordynaturę) – uzasadnieniem nierozpoczynania u pozostałych były albo naciski przełożonych (w prowincjonalnych szpitalach często ordynatorzy w obawie przed "konkurencją" utrudniali rozwój zawodowy innym lekarzom ze swego oddziału) albo brak większych korzyści ze zdobycia II stopnia (jeśli ktoś nie chciał się starać o ordynaturę, to nie miał żadnych korzyści z II stopnia, bo i specjalista I i II stopnia mógł otworzyć gabinet prywatny);
niemało osób wydłużało okres szkolenia specjalizacyjnego (szczególnie w II stopniu) nawet do kilkunastu i 20 lat.

Tytuł lekarza otrzymują także absolwenci medycyny weterynaryjnej (lekarz weterynarii) oraz stomatologii (lekarz dentysta). Absolwenci medycyny uzyskują tytuł zawodowy "lekarza", choć w powszechnym użyciu jest nie posiadający umocowania prawnego zwrot "lekarz medycyny".

Przypisy

↑ ^1,0 ^1,1 (Dz.U. 2005 nr 226 poz. 1943 o zawodach lekarza i dentysty; uwaga! Tekst jednolity nie obejmuje art. 59-62, 65 i 67 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza)