Leszek Balcerowicz
Z Wikipedii
Leszek Balcerowicz | |
Data i miejsce urodzenia | 19 stycznia 1947 Lipno |
Wiceprezes Rady Ministrów, Minister finansów | |
Okres urzędowania | od 12 września 1989 do 23 grudnia 1991 |
Poprzednik | Andrzej Wróblewski |
Następca | Karol Lutkowski |
Wiceprezes Rady Ministrów, Minister finansów | |
Przynależność polityczna | Unia Wolności |
Okres urzędowania | od 31 października 1997 do 8 czerwca 2000 |
Poprzednik | Marek Belka |
Następca | Jarosław Bauc |
Prezes Narodowego Banku Polskiego | |
Okres urzędowania | od 10 stycznia 2001 do 10 stycznia 2007 |
Poprzednik | Hanna Gronkiewicz-Waltz |
Następca | Sławomir Skrzypek |
Leszek Balcerowicz (ur. 19 stycznia 1947 w Lipnie) – polski ekonomista (doktor habilitowany nauk ekonomicznych) i polityk, kawaler Orderu Orła Białego, przedstawiciel szkoły ekonomicznej zwanej monetaryzmem, wicepremier i minister finansów w trzech rządach, były prezes NBP, poseł na Sejm III kadencji, były przewodniczący Unii Wolności.
Znany przede wszystkim jako osoba, pod której przewodnictwem dokonała się ekonomiczna transformacja Polski z kraju o socjalistycznej gospodarce planowej do kraju o gospodarce rynkowej w stylu zachodnim.
Żonaty z Ewą Balcerowicz. Ma trójkę dzieci: Macieja (ur. 1972), Wojciecha (ur. 1980) i Annę (ur. 1984).
Spis treści |
[edytuj] Wykształcenie i kariera akademicka
W młodości związany z Toruniem, gdzie kończył szkoły. Trenował lekkoatletykę – biegi średniodystansowe. W 1970 otrzymał z wyróżnieniem dyplom magisterski w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (od 1990 Szkoła Główna Handlowa) na Wydziale Handlu Zagranicznego. W 1974 uzyskał tytuł MBA na Saint John's University w Nowym Jorku. W 1975 obronił pracę doktorską w SGPiS i został na tej uczelni zatrudniony jako adiunkt. W latach 1978-1980 pracował w Instytucie Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu przy KC PZPR. W latach 80. odbył kilka stażów naukowych, m.in. na University of Sussex (Anglia) i Uniwersytecie w Marburgu. Habilitował się na SGPiS w 1990, przedstawiając pracę pt. Systemy gospodarcze. Elementy analizy porównawczej. W 1992 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego SGH i kierował katedrą Międzynarodowych Studiów Porównawczych. Jego dorobek naukowy to kilkadziesiąt publikacji w czasopismach naukowych oraz kilkanaście książek.
[edytuj] Działalność polityczna
Był członkiem PZPR od 1969. Pod koniec lat 70. wchodził w skład zespołu doradców-ekonomistów przy premierze PRL, który opracował raport o stanie państwa przewidujący szybki upadek polityki ekonomicznej Edwarda Gierka. Po powstaniu "Solidarności" był członkiem rady ekspertów ekonomicznych związku, w ramach której opracował projekt łagodnego przejścia z gospodarki planowej do gospodarki pół-wolnorynkowej opartej na samorządach pracowniczych. Po wprowadzeniu w 1981 stanu wojennego wystąpił z PZPR, jako osoba związana z kierownictwem "Solidarności" został na krótko internowany, jednak po kilku miesiącach wypuszczony, razem z pierwszą falą zwolnień z internowania.
W okresie od 12 września 1989 do 14 grudnia 1990 zajmował stanowiska wicepremiera i ministra finansów w pierwszym niekomunistycznym rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Te same funkcje pełnił także w gabinecie Jana Krzysztofa Bieleckiego (w okresie 12 stycznia 1991 – 5 grudnia 1991).
Jako minister finansów był praktycznie główną osobą odpowiedzialną za przeprowadzenie transformacji Polski z gospodarki planowo-socjalistycznej do społecznej gospodarki rynkowej. Plan zmian (określany następnie jako "Plan Balcerowicza"), przygotowany pod wpływem doktryny Jeffreya Sachsa (profesora Uniwersytetu Harvarda) umożliwił rozpoczęcie szybkiego programu reform. W przeciągu półtora roku doprowadzono do zdławienia hiperinflacji z poziomu 685,8% (1990) do 60% rocznie, urealniono kurs walutowy złotówki, wprowadzono jej wewnętrzną wymienialność, przeprowadzono reformę bankowości, zrównoważono detaliczny rynek wewnętrzny, rozpoczęto reformy podatkowe i ubezpieczeniowe, które były później kontynuowane przez kolejnych ministrów. Taki sposób przeprowadzenia transformacji był później naśladowany z różnym skutkiem w innych państwach byłego bloku wschodniego. Pod koniec urzędowania w grudniu 1991 podpisał m.in. Układ Stowarzyszeniowy RP z EWG.
"Plan Balcerowicza" stanowiący przede wszystkim narzędzie antyinflacyjne bywał utożsamiany z całością transformacji ustrojowej. Krytycznie koszty społeczne i osiągnięcia tych reform oceniał m.in. późniejszy minister finansów Grzegorz Kołodko. Sam Leszek Balcerowicz był też uznawany za źródło problemów, które wiązały się z transformacją, co doprowadziło do powstania sloganu "Balcerowicz musi odejść".
W 1995 powrócił do działalności politycznej, obejmując w kwietniu tego roku stanowisko przewodniczącego Unii Wolności. W wyborach parlamentarnych we wrześniu 1997 z listy tej partii zdobył mandat posła na Sejm III kadencji, uzyskując najlepszy indywidualny wynik w okręgu katowickim (ponad 91 tys. głosów).
W rządzie Jerzego Buzka po raz trzeci objął stanowiska wicepremiera i ministra finansów, zajmując je w okresie od 31 października 1997 do 8 czerwca 2000, tj. do rozpadu koalicji AWS-UW.
[edytuj] Działalność pozapolityczna
W latach 1992-2000 przewodniczył radzie i radzie naukowej Fundacji Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE.
Jesienią 2000 zrezygnował z kandydowania na kolejną kadencję przewodniczącego Unii Wolności. 22 grudnia 2000 został wybrany przez Sejm stosunkiem głosów 226:214 prezesem Narodowego Banku Polskiego. Pełnił tę funkcję od 10 stycznia 2001 do 10 stycznia 2007 i jako prezes NBP od 1 maja 2004 wchodził z urzędu w skład Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego.
We wrześniu 2007 stanął na czele fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju.
W czerwcu 2008 wybrany został przewodniczącym rady nadzorczej europejskiego think tanku Bruegel[1].
[edytuj] Nagrody i wyróżnienia
Za swoje dokonania jako minister finansów został uhonorowany wieloma nagrodami krajowymi i międzynarodowymi:
- W 1991 otrzymał, jako pierwszy, tytuł Człowiek Roku tygodnika Wprost.
- w 1992 został, jako pierwszy przedstawiciel Europy Środkowo-Wschodniej, wyróżniony Nagrodą Ludwiga Erharda.
- W 1994 otrzymał "Nagrodę Kisiela".
- W październiku 1998 otrzymał nagrodę "Minister Finansów roku 1998" przyznaną przez brytyjski miesięcznik finansowy "Euromoney".
- W styczniu 1999 przyznano mu nagrodę dla najwybitniejszego Europejczyka w 1998.
- W 1999 otrzymał Nagrodę Środkowoeuropejską (Central European Award) dla najlepszego ministra finansów 1998.
- W 2000 został wyróżniony, przyznawaną po raz pierwszy, Nagrodą Friedricha Augusta von Hayeka.
- W 2001 uzyskał otrzymał Nagrodą im. Carla Bertelsmanna za wybitne osiągnięcia w dziedzinie transformacji gospodarczej w Polsce
- W 2002 wyróżniony Nagrodą Fundacji Fasela za zasługi dla społecznej gospodarki rynkowej.
- W 2005 został uhonorowany najwyższym polskim odznaczeniem, Orderem Orła Białego.
- Został uhonorowany w swym rodzinnym mieście Toruniu w Alei Gwiazd, gdzie w 2005 na Rynku Staromiejskim odsłonił trzecią z serii "katarzynek" – podpisów słynnych torunian.
[edytuj] Doktoraty honorowe
Tytuły doktora honoris causa przyznały mu następujące uczelnie:
- 1993 Uniwersytet w Aix-en-Provence (Francja)
- 1994 University of Sussex w Wielkiej Brytanii
- 1996 De Paul University of Chicago (USA)
- 1998
- Uniwersytet Szczeciński
- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Dundee University
- Staffordshire University w Wielkiej Brytanii
- 1999 Uniwersytet Ekonomiczny w Bratysławie (Słowacja)
- 2001 Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (Niemcy)
- 2002
- 2004 Uniwersytet im. Georga Mercatora w Duisburgu (Niemcy)
- 2006
- 2007
- 2008
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Leszek Balcerowicz – strona oficjalna
- Leszek Balcerowicz – życie i dokonania
- Strona sejmowa posła III kadencji
- Wpis w bazie ludzi nauki portalu nauka-polska.pl (OPI)
W dniu zaprzysiężenia |
Tadeusz Mazowiecki • Jacek Ambroziak• Artur Balazs • Leszek Balcerowicz • Aleksander Bentkowski • Izabella Cywińska • Aleksander Hall • Czesław Janicki • Jan Janowski • Bronisław Kamiński • Czesław Kiszczak• Andrzej Kosiniak-Kamysz • Marek Kucharski • Jacek Kuroń • Aleksander Mackiewicz • Jerzy Osiatyński • Aleksander Paszyński • Henryk Samsonowicz • Florian Siwicki • Krzysztof Skubiszewski • Tadeusz Syryjczyk • Marcin Święcicki • Witold Trzeciakowski • Franciszek Wielądek |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Janusz Byliński • Piotr Kołodziejczyk • Krzysztof Kozłowski • Waldemar Kuczyński • Jerzy Slezak • Ewaryst Waligórski |
W dniu zaprzysiężenia |
Jan Krzysztof Bielecki • Leszek Balcerowicz • Stefan Amsterdamski p.o. • Michał Boni • Wiesław Chrzanowki • Jerzy Eysymontt • Adam Glapiński • Robert Głębocki • Piotr Kołodziejczyk • Dariusz Ledworowski • Janusz Lewandowski • Henryk Majewski • Maciej Nowicki • Marek Rostworowski • Władysław Sidorowicz • Czesław Skowronek p.o. • Krzysztof Skubiszewski • Jerzy Slezak • Adam Tański • Ewaryst Waligórski • Andrzej Zawiślak • Krzysztof Żabiński |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Henryka Bochniarz • Witold Karczewski • Andrzej Marcinkowski p.o. |
Leszek Balcerowicz | Karol Lutkowski | Andrzej Olechowski | Jerzy Osiatyński | Marek Borowski | Henryk Chmielak (p.o.) | Grzegorz Kołodko | Marek Belka | Leszek Balcerowicz | Jarosław Bauc | Halina Wasilewska-Trenkner | Marek Belka | Grzegorz Kołodko | Andrzej Raczko | Mirosław Gronicki | Teresa Lubińska | Zyta Gilowska | Paweł Wojciechowski | Stanisław Kluza | Zyta Gilowska | Jarosław Kaczyński (p.o.) | Zyta Gilowska | Jacek Rostowski
Tadeusz Mazowiecki | Leszek Balcerowicz | Bronisław Geremek | Władysław Frasyniuk
Edward Drożniak • Witold Trąmpczyński • Edward Drożniak • Adam Żebrowski • Stanisław Majewski • Leonard Siemiątkowski • Witold Bień • Stanisław Majewski • (p.o.) Zdzisław Pakuła • Władysław Baka • Zdzisław Pakuła • Władysław Baka • Grzegorz Wójtowicz • (p.o.) Andrzej Topiński • Hanna Gronkiewicz-Waltz • Leszek Balcerowicz • Sławomir Skrzypek